Σημειώσεις 4ης διάλεξης επιχειρηματικότητας

1. Ηγεσία

2. Ηγεσία
• Ηγεσία είναι η ικανότητα να μετατρέπεις την
ανάγκη μίας ομάδας σε Στόχο.
• Π.χ. η ανάγκη Πεινάω γίνεται "Δούλεψε για να
επιζήσεις"
• Ο ρόλος της είναι να κινητοποιεί σε δράση, να
σηκώνει τους ανθρώπους από τον καναπέ.
• Στη σημερινή εποχή είναι κρίσιμος ο ρόλος της,
επειδή κάθε τόσο χρειάζονται αλλαγές, πέρασε
η εποχή της εργασιακής σταθερότητας

3. Ηγεσία
• Η ηγεσία δεν ταυτίζεται με το management
• Ο manager έχει συνήθως ρόλο να φροντίζει
ώστε το πλάνο της εταιρίας να υλοποιείται
• Έτσι λειτουργεί από πάνω προς τα κάτω, με
στόχο να "περάσει" αποφάσεις και σχέδια.
• Ο ηγέτης κινείται αντίστροφα. Πρώτα
αφουγκράζεται τις ανάγκες των υφισταμένων
και μετά ορίζει στόχους.
• Η ηγεσία συναντάται συνήθως σε πιο χαμηλές
βαθμίδες διοίκησης, εκεί που ζητείται να
κινητοποιείται ο κόσμος.

4. Ηγεσία
• Κάθε καλός manager αναγνωρίζει τους
κατάλληλους ηγέτες στις ομάδες του για να
κινητοποιείται ο κόσμος.
• Ο ηγέτης χρειάζεται περισσότερο προσόντα
χαρακτήρα (π.χ. να τον σέβονται) παρά
ικανότητα προγραμματισμού και ελέγχου.
• Τα συστήματα ελέγχου είναι περισσότερο
θέμα του manager.

5. Χαρακτηριστικά Ηγεσίας
• Σε έρευνες που έγιναν για τα
χαρακτηριστικά των ηγετών να μερικά που
τους αποδόθηκαν
o Δυναμικός
o Έξυπνος
o Πρωτοπόρος
o Διορατικός
o Μορφωμένος
o Επικοινωνιακός
o Δίκαιος
o Τυχοδιώκτης
o Πειστικός

6. Χαρακτηριστικά Ηγεσίας
• Σε έρευνες που έγιναν για τα
χαρακτηριστικά των ηγετών να μερικά που
τους αποδόθηκαν
o Οραματιστής
o Αποφασιστικός
o Με πάθος
o Με αυτοπεποίθηση
o Ψύχραιμος
o Αποστασιοποιημένος
o Με πρωτοβουλία
o Σε δύσκολες στιγμές μπορεί να είναι μόνος

7. Τι θέλουν οι άλλοι από τον
ηγέτη;
• Συνέπεια
• Αξιοπιστία
• Χαρακτήρα
• Επάρκεια
• Ικανότητες
• Να κοιτάς μπροστά
• Να έχεις στόχους
• Ενεργητικότητα
• Αυταπάρνηση
• Έμπνευση

8. Τι λένε οι ίδιοι οι manager?
• Να ξέρεις την ομάδα σου
• Να χεις ξεκάθαρες θέσεις
• Να είσαι σταθερός στις απόψεις σου
• Να είσαι εξωστρεφής
• Να οδηγείς με το παράδειγμα
• Να γνωρίζεις τον εαυτό σου
• Να μοιράζεις εξουσία
• Να επικοινωνείς ουσιαστικά
• Να είσαι συγκεκριμένος στις απαιτήσεις σου

9. Χαρακτηριστικά Ηγεσίας
• Οι ηγέτες δεν είναι πάντα διαχρονικοί.
Ανταποκρίνονται σε αιτήματα της εποχής
• Οι ηγέτες ανακατεύουν την τράπουλα, οι
managers την τακτοποιούν και πάλι
• Οι ηγέτες πρέπει να πείθουν όχι να
εξαναγκάζουν
• Η ηγεσία δεν μαθαίνεται με σεμινάρια. Μόνο
από την πείρα και τις σωστές και λάθος
αποφάσεις
• Ο ηγέτης γνωρίζει "το σωστό". Το θέμα είναι να
να κάνει να το καταλάβουν και οι άλλοι.

10. Χαρακτηριστικά Ηγεσίας
• Η ηγεσία έρχεται μέσα από την αναγνώριση.
• Όλοι οι ηγέτες είχαν κάποτε κάποιον στη
ζωή τους να τους πει ότι αξίζουν.
• Η ηγεσία είναι Αυτογνωσία. Να ξέρεις τι
πιστεύεις και τι ήρθες να κάνεις στη ζωή.
• Ο πιο κακός ηγέτης είναι αυτός που δεν
μπορεί να κυβερνήσει τον εαυτό του.

11. Μοντέλα Ηγεσίας
• Βάσει του Στυλ
o Αυταρχικό ή αλλιώς Δομικό
 Στηρίζεται στη θεωρία ότι οι άνθρωποι είναι εκ
φύσεως τεμπέληδες
o Δημοκρατικό ή αλλιώς Υποστηρικτικό
 Στηρίζεται στη θεωρία ότι οι άνθρωποι έχουν εκ
φύσεως διάθεση ολοκλήρωσης μέσα από τη
δουλειά τους

12. Μοντέλα Ηγεσίας
• Θεωρία ADAIR
o Υπάρχουν τρία πεδία που ο ηγέτης πρέπει πάντα να
ισορροπεί
;Έργο Άτομο
Ομάδα

13. Μοντέλα Ηγεσίας
• Θεωρία Grid
Ευχάρτιστο Ομαδική
Ενδιαφέρον Απόγευμα Διοίκηση
για τον Συμβιβαστική
Άνθρωπο Διοίκηση
Διοίκηση σε Πίεση για
Σύνταξη Παραγωγή
Ενδιαφέρον "να γίνει η δουλεια"

14. Μοντέλα Ηγεσίας
• Θεωρία Καλύτερης Προσαρμογής
o Ο ηγέτης επιλέγει Στυλ (αυταρχικό ή δημοκρατικό)
ανάλογα με τις συνθήκες
o Παράγοντες
 Τι απαιτεί η επιχείρηση εκ της φύσεως της
• χειρωνατική ή πνευματική;
• σταθερό αντικείμενο ή αλλάζει συνεχώς (οι αλλαγές
απαιτούν οι χαμηλόβαθμοι να μπορούν να παίρνουν
περισσότερες αποφάσεις)
• σταθερή μορφή εργασίας ή κάθε φορά πρέπει να δουλεύει
κανείς κι αλλιώς;
 Τι απαιτούν οι υφιστάμενοι (κάποιοι π.χ. αισθάνονται
ανασφάλεια όταν τους αφήνεις πολλές ευθύνες)
 Πόσο βοηθάει η γενικότερη τάση της εταιρίας;

15. Μοντέλα Ηγεσίας
• Περιστασιακό Μοντέλο (Lead Model)
Ασχολείται με το Εκπαιδεύει Υποστηρίζει
πώς αισθάνεσαι Θέτει στόχους Ακούει
(Relationship από κοινού Διευκολύνει
Behaviour) Δίνει feedback
Κάθεται από
πάνω, ορίζει Εκχωρεί
αυτός χρόνο
και στόχους
Ασχολείται με το πώς κάνεις τη δουλειά (Task
Behaviour)

16. Μοντέλα Ηγεσίας
• Στυλ Ηγεσίας βάσει Ωριμότητας
o Ακολουθείται αυτό που ταιριάζει στην ωριμότητα
στων υφισταμένων
Συμμετοχική Υποστηρικτική
Διοίκηση Διοίκηση
(μπορούν αλλά δε (θέλουν αλλά δεν
θέλουν) μπορούν)
Καμπύλη Εκχωρητική Καθοδηγητική
ανάπτυξης Διοίκηση Διοίκηση
υφισταμένων (μπορούν και (δε θέλουν να πάρουν
θέλουν) ευθύνες)

17. Ανάπτυξη Υφισταμένων
• Συνδυάζοντας τα τέσσετα στυλ η ηγέτης
αναπτύσσει τους υφισταμένους του
• Δίνει κάθε φορά τόση ευθύνη όση αντέχει ο
υπάλληλος (και λίγο παραπάνω)
• Στην ανάπτυξη υφισταμένων φαίνεται η
ικανότητα του ηγέτη
• Σήμερα η διοίκηση δε φτιάχνει έργα αλλά
ανθρώπους (που θα διαχειριστούν τα έργα
αλλά και θα φτιάξουν άλλους ανθρώπους)

18. Ηγεσία και Ψυχολογία
• Η ηγεσία μαθαίνεται από το σπίτι
o Πόσο στέκονται τα παιδιά στα πόδια τους;
o Έχουν σενάριο ζωής;
o Συμβαίνουν πράγματα στο σπίτι τους;
• Συνδιαλεκτική Ανάλυση
o 4 σενάρια ζωής
 Είμαι Οκ -> Εσείς γονείς (και οι άλλοι) δεν είστε ΟΚ ->
Αυταρχικός Ηγέτης
 Δεν είμαι ΟΚ -> Είστε ΟΚ (Δεν ηγείται)
 Δεν είμαι ΟΚ -> Δεν είστε ΟΚ (Δεν προσπαθεί, άρνηση,
αυτοκαταστροφή)
 Είμαι ΟΚ -> Είστε ΟΚ (δημοκρατικός ηγέτης)

19. Ηγεσία και Ψυχολογία
• Η ηγεσία αφορά το χαρακτήρα
• Η πείρα κάνει τους ανθρώπους πιο
ανθρώπους
• Μετά τα 35-40 συχνά δεχόμαστε αξίες που
αρνιόμασταν ως έφηβοι.

20. Τι κάνει έναν ηγέτη;
• Το κλίμα
o Δημιουργούμε δημιουργικό περιβάλλον
 δεν κρίνουμε, δεν απορρίπτουμε ιδέες
 δεν μένουμε στα κατεστημένα πράγματα
 Καταργούμε το αυτονόητο (εμείς έτσι το κάνουμε)
 Παραμερίζουμε τα εμπόδια (παραβαίνοντας ίσως και
"οριακά" τους κανόνες)
 Ο ηγέτης αναθεωρεί τους κανόνες που φτιάχνουν οι
Managers
 Ορίζουμε Στόχους όχι Ρόλους (η ομάδα μπορεί να
ανακατανέμει ρόλους, αν χρειάζεται να πετύχει το Στόχο)

21. Τι κάνει έναν ηγέτη;
• Το κλίμα
o Δημιουργούμε δημιουργικό περιβάλλον
 Εξωστρέφεια (ενθαρρύνουμε επαφή με τον πελάτη, βγες
έξω να δεις τι γίνεται, δες τους ανταγωνιστές))
 Όχι ιδρυματοποίηση
 Όχι τόσο στενές προσωπικές σχέσεις που μας εμποδίζουν
να πούμε το σωστό
 Μαθαίνουμε τους ανθρώπους να ακούνε (βλέποντας εμάς
να ακούμε)
 Παίρνουμε ρίσκα και διαχειριζόμαστε με χαμόγελο τις
κρίσεις που προκαλούμε
 Στηρίζουμε τους υφισταμένους στις δικές τους μάχες

22. Τι κάνει έναν ηγέτη;
• Το όραμα
o Πού πάω; Τι θέλω προσωπικά;
o Τι θέλουν οι υφιστάμενοι μου;
o Μπορώ να τα συνδυάσω;
o Μπορώ σε 5' να διατυπώσω το όραμα μου;
o Τι θέλω να αποδείξω;
o Είμαι έτοιμος να ξεκολλήσω από το τι έγινε στο παρελθόν;
o Εκφράζει το όραμα μου και τους άλλους;
o Μπορώ να το διατυπώσω με δυναμικές λέξεις ή σύμβολα;
o Μπορώ να εμπνεύσω σιγουρά για την επιτυχία;
o Μπορεί η καθημερινότητα να έχει ενδιαφέρον;

23. Τι κάνει έναν ηγέτη;
• Ενίσχυση της ομάδας
o Δουλεύουμε όλοι μαζί
o Ανταγωνιζόμαστε τον εαυτό μας, όχι τους άλλλους
o Δεν δυσκολεύουμε την ομάδα (βγαίνουμε από τα
πόδια τους)
o Δεν προκαλούμε ανταγωνισμό
o Δίνουμε την πληροφορία σε όλους
o Εμπνέουμε εμπιστοσύνη πρώτα εμείς
o Είμαστε ορατοί και διαθέσιμοι σε όλους
o Περιγράφουμε πράγματα που δε μας αρέσουν, δεν
κρίνουμε ανθρώπους

24. Τι κάνει έναν ηγέτη;
• Ενίσχυση της ομάδας
o Επιτρέπουμε να συμμετέχουν στις αποφάσεις
o Προβάλλουμε τη δουλειά της ομάδας (η Νικολέττα
έχει να μας δείξει...)
o Δείχνουμε ενδιαφέρον (έλα, ρε Γιώργο, πώς το
έκανες αυτό;)
o Εκπαιδεύουμε συνεχώς

25. Τι κάνει έναν ηγέτη;
• Ενίσχυση της ομάδας
Παλιές Νέες Δομές
Δομές

26. Τι κάνει έναν ηγέτη;
• Υλοποίηση
o Ο ηγέτης δουλεύει συνεχώς. Δίνει έτσι το προσωπικό
παράδειγμα
o Αν είσαι ητέτης, όλοι σε κοιτάνε. Συνεχώς!
o Δείξε στην πράξη τις αξίες σου
o Σπάσε την πορεία σε μικρά βήματα
o Βάλε προτεραιότητες
o Εξασφάλισε μικρές επιτυχίες

27. Τι κάνει έναν ηγέτη;
• Αναγνώριση
o Δώσε Κουράγιο
o Δείξει Αναγνώριση
o Επαίνεσε
o Περίμενε πολλά από τους άλλους
o Μην αναζητάς εξιλαστήρια θύματα για τις αποτυχίες
o Ανέπτυξε τους ανθρώπους
o "Μπράβο ρε παλικάρι, είσαι πρώτος, έκανες αυτός
που είπες και τέλειωσες και 1 μέρα νωρίτερα. Πες
μας τώρα και πώς το'κανες".

28. Τι κάνει έναν ηγέτη;
• Ανακεφαλαίωση
o Φτιάξε το κλίμα. Κάνε τους ανθρώπους
δημιουργικούς
o Φτιάξε το όραμα και πέρασε το στους άλλους
o Δραστηριοποίησε τους. Ανάπτυξε τους. Φτιάξε
ομάδα.
o Προγραμμάτισε σε μικρά βήματα. Δώσε το
παράδειγμα.
o Δώσε αναγνώριση.

29. Ηγεσία και Κοινωνία
• Ο ηγέτης έχει κοινωνική ευθύνη. Ευθύνεται
για:
o τη διασφάλιση της εργασίας των υφισταμένων του
o για την υποστήριξη των πελατών (που κι αυτοί έχουν
εργαζομένους που πρέπει να πληρωθούν για να
ζήσουν τις οικογένειες τους)
o το κοινωνικό αποτέλεσμα της εργασίας (π.χ. η
εξυπηρέτηση του κόσμου)
o τη σωστή και συνετή διαχείριση των πόρων (π.χ. της
φύσης)

30. Ηγεσία και Κοινωνία
• Σε μία εποχή ατομισμού ο ηγέτης
o διδάσκει ομαδικότητα (we're in this together)
o Διδάσκει τη σύνθεση απόψεων
o Παρέχει αίσθημα ασφάλειας και ενότητας
o Υπερασπίζεται αξίες και δεν αφήνει να τις
καταπατούν
• Σε μία εποχή υποτιθέμενης δημοκρατίας
ωστόσο
o ο λαός είναι είσου υπεύθυνος με τους ηγέτες, όταν
συμμετέχει στις αποφάσεις
o σε αξιόλογους ανθρώπους αξίζει και αξιόλογη
ηγεσία

31. Συμπεράσματα
• Σωκράτης
o Άρχοντας είναι αυτός που κυβερνάει τον εαυτό του
• Λάο Τσε
o Αν και η θέση σου είναι μπροστά, μπες στο πλάι, για
να μην εμποδίζεις το δρόμο τους
• Λαϊκή παροιμία
o Καλοχαιρέτα τους πεζούς όταν καβαλικέψεις
o για να σε χαιρετούν κι αυτοί όταν θα ξεπεζέψεις

32. Βιβλιογραφία
• Ηγεσία σε καιρούς αλλαγών (Leading
Change), Kotter, Εκδόσεις Κριτική
• Οι 21 απαράβατοι νόμοι της ηγεσίας
• Kouzes, The Leadership Challenge
• Αποτελεσματική Διοίκηση, Γιώργος
Κατσαλής, Κλειδάριθμος
• Σημειώσεις μεταπτυχιακού προγράμματος
διοίκησης επιχειρήσεων ΕΕΔΕ