NGHIÊN CỨU MỘT SỐ CHỈ SỐ CHỐNG OXI HÓA SOD, GPx, TAS VÀ MDA HUYẾT TƯƠNG Ở BỆNH NHÂN VIÊM DẠ DÀY MẠN TÍNH CÓ NHIỄM VI KHUẨN HELICOBACTER PYLORI.Trên thế giới, tỷ lệ viêm dạ dày mạn tính (VDDM) đã giảmtrong những thập kỷ qua, nhưng vẫn là một trong các bệnh phổ biến với hậu quả nghiêm trọng làung thư dạ dày (UTDD)[1]. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh H. pylorilà nguyên nhân chủ yếu gây viêm dạ dày, đặc biệt là VDDM[2], [3].Tỷ lệ nhiễm vi khuẩn H. pyloriphổ biến là 44,3% (95% CI: 40,9-47,7) trên toàn thế giới[4].Theo một nghiên cứu năm 2010, ở Việt Nam, tỷ lệ nhiễm vi khuẩnH. pylori của các bệnh nhân đến nội soi tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh là 65,6%; 100% số trường hợp nhiễm vi khuẩn H. pylori được chẩn đoán là VDDM[5]. Trong khi đó, tỷ lệ kháng thể khángH. pyloritrong huyết thanh tại Hà Nội là 78,8% và Hà Tây là 69,2%

1. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC, TÌM TÀI LIỆU THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
NGHIÊN CỨU MỘT SỐ CHỈ SỐ CHỐNG OXI HÓA SOD, GPx, TAS VÀ MDA
HUYẾT TƯƠNG Ở BỆNH NHÂN VIÊM DẠ DÀY MẠN TÍNH CÓ NHIỄM VI
KHUẨN HELICOBACTER PYLORI.Trên thế giới, tỷ lệ viêm dạ dày mạn tính
(VDDM) đã giảmtrong những thập kỷ qua, nhưng vẫn là một trong các bệnh phổ biến
với hậu quả nghiêm trọng làung thư dạ dày (UTDD)[1]. Nhiều nghiên cứu đã chứng
minh H. pylorilà nguyên nhân chủ yếu gây viêm dạ dày, đặc biệt là VDDM[2], [3].Tỷ
lệ nhiễm vi khuẩn H. pyloriphổ biến là 44,3% (95% CI: 40,9-47,7) trên toàn thế
giới[4].Theo một nghiên cứu năm 2010, ở Việt Nam, tỷ lệ nhiễm vi khuẩnH. pylori của
các bệnh nhân đến nội soi tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh là 65,6%; 100% số
trường hợp nhiễm vi khuẩn H. pylori được chẩn đoán là VDDM[5]. Trong khi đó, tỷ lệ
kháng thể khángH. pyloritrong huyết thanh tại Hà Nội là 78,8% và Hà Tây là 69,2%
[6].
MÃ TÀI LIỆU CAOHOC.2020.00074
Giá : 50.000đ
Liên Hệ 0915.558.890
Các nghiên cứu gần đây cho thấy tổn thương gây thiếu máu cục bộ/tái tưới máu trở lại
ở mức độ tế bào/mô là một trong những cơ chế bệnh sinh quan trọng của viêm dạ dày
nói chung và VDDM nói riêng.Khi xảy ra thiếu máu cục bộ/tái tưới máu trở lại ở mức
độ tế bào/mô dẫn đến sản xuất lượng lớn dạng oxy hoạt động – Reactive oxygen Species
(ROS) [7], gây ra tình trạng stress oxy hóa.
Bên cạnh đó có nhiều bằng chứng cho thấy nhiễm vi khuẩnH.pylorivà sử dụng thuốc
chống viêm non – steroid (NSAID) đường uống là nguyên nhân quan trọng trong sinh
bệnh học của tổn thương niêm mạc dạ dày ở người do stress oxy hóa [7]. Ảnh hưởng
của vi khuẩn H. pylori gây stress oxy hóa trên niêm mạc dạ dày đã được nghiên cứu
bằng cách đo những thay đổi của nitric oxide synthase (iNOS), nitrotyrosine và 8-
hydroxy-2[prime]-deoxyguanosine trong mảnh sinh thiết hang vị từ bệnh nhân viêm dạ
dày teo mạn tính và bệnh nhân loét dạ dày (trước và sau điều trị diệt vi khuẩn H. pylori).
Kết quả cho thấy, điều trị diệt vi khuẩn H. pylori làm suy giảm stress oxy hóa trong
niêm mạc dạ dày [8].
Để đáp ứng với tình trạng nhiễm vi khuẩnH. pylori hay NSAID, bạch cầu trung tính
được tập trung vào khu vực bị tổn thương, tạo ra ROS và các gốc nitơ hoạt động(RNS)
– đây chính là các dạng gốc tự do[7]. Khi sản xuất ROS, RNSxảy ra một cách không
kiểm soát được sẽ gây ra tình trạng stress oxy hóa và dẫn đến tổn thương tế bào/mô quá
nhiều, kết quả là xuất hiện viêm mạn tính.Khi viêm mạn tính và ROS xuất hiện là yếu
tố quan trọng trong con đường phân tử liên quan đến phát triển khối u.
Các nghiên cứu cho thấy nhiều chất có khả năng loại bỏ ROS, RNS và được gọi là chất
chống oxy hóa [9], [10].Các enzym như SOD,GPx là những enzym chống oxy hóa cơ

2. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC, TÌM TÀI LIỆU THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
bản nhất của cơ thể, trong đó SOD có tác dụng thu dọn các gốc tự do khơi mào phản
ứng; GPx có tác dụng làm giảm nồng độ các gốc tự do hoạt động. Bên cạnh đó tình
trạng chống oxy hoá toàn phần trong cơ thể (TAS) có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong
việc dự báo khả năng đáp ứng cơ thể với hiệu quả loại bỏ gốc tự do sinh ra[11].Thực tế
hiện nay, điều trị VDDM còn gặp nhiều khó khăn mặc dù đã tiệt trừ thành công H.
pylori; trong một số nghiên cứu gần đây của Li. L.và cộng sự (2017) [12] và Yordanova
M.và cộng sự (2019) [13] sử dụng phối hợp một số hoạt chất chống oxy hóa trong điều
trị VDDM cho thấy có sự cải thiện hoạt tính các enzym chống oxy hóa song song với
cải thiện các hình ảnh nội soi.
Như vậy khảo sát các enzym chống oxy hóa là một hướng nghiên cứu hứa hẹn trong
nâng cao hiệu quả điều trị và theo dõi điều trị VDDM do H.pylori bằng các tác nhân
chống oxy hóa.Trongkhi đó ở Việt Nam là một nước có tần suất VDDM, nhất là VDDM
do H. pylori rất cao, nhưng những vấn đề này còn chưa được đi sâu nghiên cứu và đánh
giá. Xuất phát từ thực tế đó, chúng tôi tiến hành đề tàinày với hai mục tiêu sau:
1. Đánh giá hình ảnh nội soi, mô bệnh học và nồng độ một số chỉ số chống oxy hóa
SOD, GPx, TAS và MDA huyết tương ở bệnh nhân viêm dạ dày mạn tính có nhiễm vi
khuẩnHelicobacter pylori.
2. Phân tích mối liên quan giữa các chỉ số chống oxy hóa SOD, GPx, TAS và MDA
huyết tương với hình ảnh nội soi, mô bệnh học ở bệnh nhân viêm dạ dày mạn tính có
nhiễm vi khuẩnHelicobacter pylori.
MỤC LỤC
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục bảng
Danh mục biểu đồ
Danh mục hình
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN 3
1.1. Tìm hiểu một số vấn đề về viêm dạ dày mạn 3
1.1.1. Đặc điểm dịch tễ 3
1.1.2. Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh 4
1.1.3. Lâm sàng và chẩn đoán viêm dạ dày mạn 10
1.1.4. Phân loại viêm dạ dày mạn 13
1.2. Một số vấn đề về gốc tự do và trạng thái stress oxy hóa trong y sinh học 19
1.2.1. Khái niệm về gốc tự do 19
1.2.2. Đặc điểm gốc tự do 19
1.2.3. Các loại gốc tự do 20

3. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC, TÌM TÀI LIỆU THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
1.2.4. Hệ thống chống oxy hóa 21
1.2.5. Khái niệm trạng thái stress oxy hóa 25
1.2.6. Stress oxi hóa ở bệnh nhân viêm dạ dày mạn tính 26
1.2.7. Đánh giá tình trạng stress oxy hóa 34
1.3. Một số nghiên cứu về stress oxy hóa trong viêm dạ dày mạn tính 35
1.3.1. Trên thế giới 35
1.3.2. Ở Việt Nam 37
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 38
2.1. Đối tượng nghiên cứu 38
2.1.1. Nhóm viêm dạ dày mạn có Helicobacter pylori dương tính 38
2.1.2. Nhóm viêm dạ dày mạn Helicobacter pylori âm tính 39
2.2. Phươngpháp nghiên cứu 40
2.2.1. Phương pháp nghiên cứu 40
2.2.2. Phương tiện nghiên cứu 40
2.2.3. Các bước tiến hành 41
2.2.4. Chỉ tiêu nghiên cứu 54
2.3. Xử lý số liệu 59
2.4. Các biện pháp khống chế sai số 60
2.5. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu 60
CHƯƠNG 3:KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 62
3.1. Đặc điểm lâm sàng, hình ảnh nội soi, mô bệnh học và nồng độ một số chỉ số
chống oxy hóa SOD, GPx, TAS và MDA huyết tương ở bệnh nhân viêm dạ dày mạn
có vi khuẩn Helicobacter Pylori 62
3.1.1. Đặc điểm lâm sàng 62
3.1.2. Hình ảnh nội soi 66
3.1.3. Đặc điểm mô bệnh học 69
3.1.4. Kết quả xét nghiệm Helicobacter pylori ở nhóm nghiên cứu 70
3.1.5. Kết quả xét nghiệm chỉ số SOD, GPx, TAS và MDA huyết tương 72
3.2. Mối liên quan giữa nồng độ SOD, GPx, TAS và MDA huyết tương với hình ảnh
nội soi, mô bệnh học ở bệnh nhân viêm dạ dày mạn có Helicobacter pylori 77
3.2.1. Mối liên quan với tuổi 77
3.2.2. Mối liên quan với giới tính 79
3.2.3. Mối liên quan với đặc điểm nội soi 80
3.2.4. Mối liên quan với đặc điểm mô bệnh học 85
4.1. Đặc điểm lâm sàng, hình ảnh nội soi, mô bệnh học và một số chấtchống oxy hóa
SOD, GPx, TAS và MDA huyết tương ở bệnh nhân viêm dạ dày mạn 94
4.1.1. Đặc điểm tuổi và giới 94
4.1.2. Đặc điểm lâm sàng 95
4.1.3. Hình ảnh nội soi 96
4.1.4. Đặc điểm mô bệnh học 98

4. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC, TÌM TÀI LIỆU THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
4.1.5. Kết quả xét nghiệm Helicobacter pylori 102
4.1.6. Kết quả xét nghiệm nồng độ SOD, GPx, TAS và MDA huyết tương 105
4.2. Mối liên quan giữa nồng độ SOD, GPx, TAS và MDA huyết tương với hình ảnh
nội soi và mô bệnh học ở bệnh nhân viêm dạ dày mạn nhiễm vi khuẩn Helicobacter
pylori 113
4.2.1. Liên quan với tuổi và giới 113
4.2.2. Mối liên quan với hình ảnh nội soi và mô bệnh học ở bệnh nhân viêm dạ dày
mạn nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori 114
HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI 121
KẾT LUẬN 122
KIẾN NGHỊ 124
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ KẾT QUẢ CỦA ĐỀ TÀI LUẬN
ÁN 125