Nghiên cứu kết quả điều trị sỏi niệu quản bằng phương pháp tán sỏi ngoài cơ thể tại khoa Thận tiết niệu-bệnh viện Bạch Mai.Sỏi tiết niệu là một bệnh phổ biến trong các bệnh lý về tiết niệu ở Việt Nam cũng như trên thế giới.Tại Đức nghiên cứu dịch tễ cho thấy tỷ lệ mắc sỏi tiết niệu chiếm khoảng 4,7% trong toàn bộ dân số nói chung [1], còn ở Nhật Bản có 5,4% dân số mắc sỏi tiết niệu[2]. Tại Việt Nam, cho đến nay chưa có số liệu điều tra trên quy mô toàn quốc về tình hình sỏi tiết niệu nhưng cũng đã có một sốnghiên cứu thống kê tại một số vùng miền như ở vùng Bình Trị Thiên thì tỷ lệ mắc sỏi hệ tiết niệu chung là 6,29%[

1. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC, TÌM TÀI LIỆU THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
Nghiên cứu kết quả điều trị sỏi niệu quản bằng phương pháp tán sỏi ngoài cơ thể
tại khoa Thận tiết niệu-bệnh viện Bạch Mai.Sỏi tiết niệu là một bệnh phổ biến trong
các bệnh lý về tiết niệu ở Việt Nam cũng như trên thế giới.Tại Đức nghiên cứu dịch tễ
cho thấy tỷ lệ mắc sỏi tiết niệu chiếm khoảng 4,7% trong toàn bộ dân số nói chung [1],
còn ở Nhật Bản có 5,4% dân số mắc sỏi tiết niệu[2]. Tại Việt Nam, cho đến nay chưa
có số liệu điều tra trên quy mô toàn quốc về tình hình sỏi tiết niệu nhưng cũng đã có
một sốnghiên cứu thống kê tại một số vùng miền như ở vùng Bình Trị Thiên thì tỷ lệ
mắc sỏi hệ tiết niệu chung là 6,29%[3].
MÃ TÀI LIỆU CAOHOC.2020.00088
Giá : 50.000đ
Liên Hệ 0915.558.890
Theo Nguyễn Thị Kim Hoa và cộng sự trong số sỏi tiết niệu, sỏi thận chiếm tỷ lệ
84,82%, sỏi niệu quản chiếm 5,36%, bệnh nhân vừa có sỏi thận và sỏi niệu quản chiếm
8,93%,sỏi bàng quang chiếm 0,89% [3]. Phần lớn sỏi niệu quản là do sỏi thận rơi xuống
(80%), còn lại sinh ra tại chỗ do dị dạng, hẹp niệu quản. Sỏi niệu quản tuy chiếm tỷ lệ
ít hơn so với sỏi thận nhưng rất hay gây ra các biến chứng nguy hiểm như viêm đài bể
thận, viêm thận kẽ, ứ nước ứ mủ thận, suy thận cấp.
Việc điều trị sỏi niệu quản trước đây chủ yếu dựa vào điều trị ngoại khoa với chi phí
đắt và gây nhiều biến chứng thường gặp nhất là tình trạng ứ nước hệ tiết niệu sau
mổ.Cho đến những năm 80 của thế kỷ 20, nhờ sự tiến bộ của y học mà nhiều phương
pháp điều trị sỏi niệu quản ít xâm hại hơn đã ra đời như: tán sỏi qua da, tán sỏi nội soi,
tán sỏi ngoài cơ thể. Trong đó phương pháp tán sỏi ngoài cơ thể bằng sóng xung là một
biện pháp ít xâm hại, rẻ tiền và hiệu quả rất được các bác sĩ lâm sàng cân nhắc sử dụng.
Phương pháp tán sỏi ngoài cơ thể được thực hiện lần đầu tiên từ những năm 1980 tại
cộng Hòa Liên Bang Đức, sau đó đã được áp dụng rộng rãi trên toàn thế giới, ở Việt
Nam, tán sỏi ngoài cơ thể được tiến hành lần đầu tiên tại bệnh viện Bình Dân Thành
phố Hồ Chi Minh vào những năm 1990. Đến nay, sau hơn 20 năm, phương pháp này
đã được áp dụng rộng khắp trên nhiều bệnh viện trong cả nước cho thấy hiệu quả ban
đầu trong điều trị sỏi niệu quản, nhờ đó thu hẹp chỉ định ngoại khoa phải mổ, giảm biến
chứng và chi phí điều trị cho bệnh nhân nhưng đồng thời vẫn đảm bảo hiệu quả điều trị.
Tại Bệnh viện Bạch Mai phương pháp điều trị sỏi niệu quản bằng tán sỏi ngoài cơ thể
bằng máy E3000 ESWL Systems của Mỹ đã được đưa vào sử dụng từ năm 2013 , nhưng
để đánh giá hiệu quả điều trị của hệ thống máy này trên việc điều trị sỏi niệu quản như
thế nào thì vẫn chưa có một nghiên cứu cụ thể nào trước đây.
Do đó chúng tối tiến hành nghiên cứu: “Nghiên cứu kết quả điều trị sỏi niệu quản
bằng phương pháp tán sỏi ngoài cơ thể tại khoa Thận tiết niệu-bệnh viện Bạch
Mai ” với hai mục tiêu:

2. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC, TÌM TÀI LIỆU THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
1. Đánh giá kết quả điều trị sỏi niệu quản bằng phương pháp tán sỏi ngoài cơ thể tại
khoa Thận tiết niệu – Bệnh viện Bạch Mai.
2. Đánh giá một số yếu tố có ảnh hưởng đến kết quả điều trị sỏi niệu quản bằng
phương pháp tán sỏi ngoài cơ thể.
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN 3
1.1. Giải phẫu sinh lý niệu quản 3
1.1.1. Giải phẫu niệu quản 3
1.1.2. Sinh lý niệu quản 5
1.2. Nguyên nhân hình thành và thành phần hóa học của sỏi tiết niệu 6
1.2.1. Nguyên nhân hình thành của sỏi tiết niệu 6
1.2.2. Các loại sỏi và thành phần hóa học của sỏi tiết niệu 6
1.2.3. Các yếu tố nguy cơ hình thành sỏi 7
1.3. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng khi có sỏi niệu quản 9
1.3.1. Đặc điểm lâm sàng 9
1.3.2. Biến chứng và tổn thương khi có sỏi niệu quản 10
1.3.3. Đặc điểm cận lâm sàng 11
1.5. Một số phương pháp điều trị sỏi niệu quản 12
1.5.1. Điều trị nội khoa 12
1.5.3. Tán sỏi qua nội soi niệu quản 13
1.5.4. Phẫu thuật nội soi ổ bụng lấy sỏi niệu quản 13
1.5.5. Phẫu thuật mổ mở lấy sỏi niệu quản 13
1.6. Tán sỏi ngoài cơ thể 13
1.6.1. Nguyên lý và kỹ thuật tán sỏi ngoài cơ thể 14
1.6.2. Chỉ định và chống chỉ định tán sỏi ngoài cơ thể 16
1.6.3. Kết quả tán sỏi ngoài cơ thể 17
1.6.4. Biến chứng sau tán sỏi ngoài cơ thể 19
1.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị sỏi niệu quản 20
1.7.1. Đặc điểm bệnh nhân 20
1.7.2. Vị trí, kích thước, tính chất và mức độ cản quang của sỏi niệu quản: 20
1.7.3. Hình thái và mức độ ứ nước của đài bể thận, niệu quản 21
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 22
2.1. Đối tượng nghiên cứu 22
2.2. Phươngpháp nghiên cứu 23
2.2.1. Loại hình nghiên cứu 23
2.2.2. Phương tiện nghiên cứu 23
2.2.3. Sơ đồ nghiên cứu 24
2.2.4. Nội dung nghiên cứu 25
2.2.5. Quy trình điều trị sỏi niệu quản bằng phương pháp tán sỏi ngoài cơ thể 28

3. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y
HỌC, TÌM TÀI LIỆU THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 32
3.1. Đặc điểm chung của nhóm bệnh nhân nghiên cứu 32
3.2. Triệu chứng lâm sàng nhóm bệnh nhân nghiên cứu 33
3.3. Triệu chứng cận lâm sàng nhóm BN nghiên cứu 36
3.3.1. Các xét nghiệm máu và sinh hóa 36
3.3.2. Đặc điểm một số thành phần trong nước tiểu 38
3.3.3. Kết quả chẩn đoán hình ảnh trên bệnh nhân có sỏi niệu quản 39
3.4. Đặc điểm của sỏi niệu quản được tán sỏi 40
3.5. Kết quả điều trị sỏi niệu quản 1/3 trên bằng phương pháp tán sỏi ngoài cơ
thể 41
3.5.1. Kỹ thuật tán sỏi ngoài cơ thể 41
3.5.2. Hiệu quả của phương pháp điều trị tán sỏi ngoài cơ thể trong nghiên cứu 45
3.6. Một số yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị tán sỏi ngoài cơ thể 49
3.6.1. Kết quả tán sỏi theo vị trí sỏi 49
3.6.2. Kết quả tán sỏi theo kích thước sỏi 49
3.6.3. Kết quả tán sỏi theo mức độ cản quang của sỏi 51
3.6.4. Kết quả tán sỏi theo đặc điểm, thể trạng của bệnh nhân: 52
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN 54
4.1. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh nhân có sỏi niệu quản điều trị bằng
phương pháp TSNCT 54
4.1.1. Đặc điểm về giới 54
4.1.2. Đặc điểm về tuổi 54
4.3. Triệu chứng lâm sàng 55
4.4. Các triệu chứng cận lâm sàng 57
4.2. Kết quả điều trị sỏi niệu quản điều trị bằng phương pháp TSNCT 59
4.2.1. Kỹ thuật tán sỏi ngoài cơ thể 59
4.2.2. Kết quả điều trị sỏi niệu quản 60
4.2.3. Biến chứng sau tán sỏi 61
4.3. Một số yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị sỏi niệu quản bằng phương pháp
TSNCT 62
4.3.1. Kết quả tán sỏi theo vị trí sỏi 62
4.3.2. Kết quả tán sỏi theo kích thước sỏi 63
4.3.3. Kết quả tán sỏi theo mức độ cản quang của sỏi 65
4.3.4. Kết quả tán sỏi theo đặc điểm thể trạng của bệnh nhân 66
KẾT LUẬN 68
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC