ΙΛΙΑΔΑ-ΠΕΡΙΛΗΨΗ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΙΛΙΑΔΑ
Περίληψη Ραψωδιών
Ερωτήσεις… Ασκήσεις… Δραστηριότητες
Ομαδοσυνεργατική δραστηριότητα
Β3 – Β4
2013-2014
Σοφία Χαντζή

ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ - ΙΛΙΑΔΑ ☻ Σοφία Χαντζή ☺
Β3- Ομάδα 2η
Παύλος Μπίμπα, Άγγελος Πέπα, Ιουλία Ράντου, Δέσποινα Πετροπούλου
- 1 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Α / Λοιμός – Μῆνις
ΧΡΟΝΟΣ : 10ος
χρόνος πολιορκίας της Τροίας / 1η
– 21η
μέρα της Ιλιάδας
☺ Ας συμπληρώσουμε κατάλληλα τα κενά με τα στοιχεία του πίνακα
Η πολιορκία της Τροίας απ’ τους Αχαιούς κρατά ήδη 10 χρόνια. Ένας θανατηφόρος
λοιμός εξολοθρεύει το στράτευμα των Αχαιών.
Τον προκαλεί ο θεός Απόλλωνας για να τιμωρήσει τον Αγαμέμνονα, ο οποίος ταπείνωσε
τον ιερέα του, τον Χρύση, όταν ο τελευταίος ήρθε ως ικέτης ζητώντας την κόρη του,
την Χρυσηίδα, που κρατούσε ως γέρας ο αρχιστράτηγος των Αχαιών.
Μετά από εννέα μέρες, συγκαλείται συνέλευση των Αχαιών και ο μάντης Κάλχας
προβλέπει μεγαλύτερες συμφορές, αν δεν ικανοποιηθεί το αίτημα του Χρύση.
Ο αρχιστράτηγος, ο Αγαμέμνονας οργίζεται αλλά δέχεται να επιστρέψει τη Χρυσηίδα,
αν αντικατασταθεί από κάποια άλλη.
Αντιδρά ο Αχιλλέας και ο Αγαμέμνονας ανταπαντά, απειλώντας να πάρει το γέρας
άλλων ηρώων, όπως του Οδυσσέα, του Αίαντα ή και του ίδιου.
Σ’ αυτές τις δηλώσεις, ο Αχιλλέας αντιδρά εντονότατα προειδοποιώντας με αποχώρησή
του απ’ τον πόλεμο κι επιστροφή στην πατρίδα του, τη Φθία.
Ο αρχιστράτηγος των Αχαιών αδιαφορώντας, απειλεί ότι θα του αφαιρέσει τη δική του
σκλάβα, τη Βρισηίδα. Η αιματοχυσία για την προσβολή αυτή αποφεύγεται με την
επέμβαση της θεάς Αθηνάς. Ο Αχιλλέας αρκείται σε υβριστικά λόγια προς τον
αρχιστράτηγο και δίνει όρκο αποχώρησης απ’ το πεδίο της μάχης με τον στρατό του, τους
Μυρμιδόνες. Μετά από παρέμβαση του σεβάσμιου βασιλιά της Πύλου, του Νέστορα,
αποδέχεται την παραχώρηση της Βρισηίδας.
Έτσι, υλοποιούνται οι αποφάσεις της συνέλευσης και ο Αχιλλέας θλιμμένος και
οργισμένος απ’ την ατίμωση ζητά τη μεσολάβηση της μητέρας του, Θέτιδας, στο θεό
Δία, ν’ αποκαταστήσει την τιμή του, βοηθώντας τους Τρώες να κατατροπώσουν τους
Αχαιούς.
Παράλληλα, ο Οδυσσέας, με συνοδεία στρατιωτών παραδίδει στον ιερέα Χρύση την
κόρη του, τη Χρυσηίδα , προσφέροντας συγχρόνως, εκατόμβη στο θεό Απόλλωνα
και την επομένη (11η
μέρα) επιστρέφει στο στρατόπεδο των Αχαιών.

Β3- Ομάδα 2η
- 2 -
Ενώ ο πόλεμος συνεχίζεται με τον Αχιλλέα απομονωμένο στη σκηνή του, η μητέρα του
ήρωα συναντά το θεό Δία στον Όλυμπο (21η
μέρα), ο οποίος υπόσχεται να ικανοποιήσει
την παράκλησή της, κρυφά όμως, απ’ τη γυναίκα του, τη θεά Ήρα. Μετά την αναχώρηση
της Θέτιδας απ’ τον Όλυμπο ακολουθεί φιλονικία Δίας - Ήρα και συμπόσιο των θεών.
Απόλλωνας – Αγαμέμνονας – Αχιλλέας – Τροία – λοιμός – «γέρας» – Χρύσης –
Θέτιδα – Αχαιοί – ικέτης – Κάλχας – Χρυσηίδα – Βρισηίδα – Οδυσσέας – Αίαντας
– Αθηνά – Φθία – Νέστορας – Δίας – Μυρμιδόνες – Ήρα

Β3-Ομάδα 1η
Αλέξανδρος Σοπιλίδης, Αλέξανδρος Ρόσι, Χριστίνα Πανοπούλου, Ανδρέας Σαλίου
- 3 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Β / Ὄνειρος – Διάπειρα –
Κατάλογος νεῶν
10ος
χρόνος πολιορκίας της Τροίας / Νύχτα προς 22η
μέρα -22η
☺ Ας απαντήσουμε σύντομα τις παρακάτω ερωτήσεις
1.Σε ποια ενέργεια προβαίνει ο Δίας για να υλοποιήσει την υπόσχεσή του στη Θέτιδα;
Ο Δίας στέλνει στον Αγαμέμνονα τον ολέθριο Όνειρο με την μορφή του
Νέστορα και τον προτρέπει να επιτεθεί στους Τρώες, γιατί τάχα ήρθε η
ώρα να τους νικήσει.
2.Ποια πρόταση κάνει ο Αγαμέμνονας στο στράτευμά του; Γιατί;
Ο Ατρείδης αρχικά, ανακοινώνει στους άλλους αρχηγούς την πρόθεση
του για γενική επίθεση. Επίσης, όταν συγκεντρωθούν οι στρατιώτες, τους
προτείνει να σταματήσουν τον πόλεμο και να επιστρέψουν πίσω στην
πατρίδα, για να δοκιμάσει το ηθικό τους.
3.Ποια η παρέμβαση του Οδυσσέα;
Όταν ο Οδυσσέας βλέπει ότι ο στρατός ορμά με ενθουσιασμό στα πλοία
για να επιστρέψουν στην πατρίδα, παρακινημένος απ’ την Αθηνά
προσπαθεί να τους συγκρατήσει, ώστε να επιστρέψουν στη συνέλευση.
4.Ποιος είναι ο Θερσίτης και πώς τον αντιμετωπίζει ο Οδυσσέας;
Ο Θερσίτης* είναι ένας στρατιώτης, ο οποίος στη νέα συνέλευση
στρέφεται εναντίον του Αγαμέμνονα και υπομονεύει την πειθαρχία του
στρατού.
Ο Οδυσσέας τον αντιμετωπίζει στην αρχή με τον λόγο αλλά αργότερα
χτυπώντας τον με το σκήπτρο και σώζει πάλι την κατάσταση.
5.Ποιο είναι το αποτέλεσμα της συνέλευσης;
Ακολουθούνε ενθαρρυντικοί λόγοι του Οδυσσέα, του Νέστορα και του
Αγαμέμνονα. Το ηθικό του στρατού αποκαθίσταται και όλοι ετοιμάζονται
για τη μάχη.

Β3-Ομάδα 1η
- 4 -
6.Ποια στοιχεία εμπεριέχει ο κατάλογος των εμπολέμων;
Πρώτα απαριθμούνται απ’ τον ποιητή τα πλοία, οι αρχηγοί, οι πόλεις και
οι σύμμαχοι των Ελλήνων και ύστερα οι δυνάμεις των Τρώων και των
συμμάχων τους.
7.Γιατί ο ποιητής παραθέτει αυτόν τον κατάλογο;
Αυτοί οι «κατάλογοι» άρεσαν πολύ στους αρχαίους γιατί εκτός από τις
γεωγραφικές, ιστορικές μυθολογικές και άλλου είδους πληροφορίες που
περιείχαν τους έδιναν την ευκαιρία να υπερηφανευτούν για την πόλη
τους, αν αναφερόταν το όνομά τους σ’ αυτούς. Οι «κατάλογοι» των
αντιπάλων στο σημείο αυτό του έπους έχουν και μια επιπλέον
λειτουργία: η απαρίθμηση των δυνάμεων των Ελλήνων και των Τρώων
δίνει στον ακροατή την εντύπωση ότι ο πόλεμος μόλις αρχίζει.
* Ο Θερσίτης παρουσιάζεται από τον Όμηρο κακάσχημος και ασήμαντος, μια
κωμική φιγούρα που δεν αξίζει να τον υπολογίζει κανείς.

ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ – ΙΛΙΑΔΑ ☻ Σοφία Χαντζή ☺
Β3- Ομάδα 3η
Φωτεινή Παρδάλη, Σοφία Πόλα, Δημήτρης Πανταζής, Καλομοίρα Μπάτη,
Γιώργος Σέρελης
- 5 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Γ /
Ὅρκοι – Τειχοσκοπία – Ἀλεξάνδρου καί
Μενελάου μονομαχία
ΧΡΟΝΟΣ: 10ος
☺ Ας συμπληρώσουμε κατάλληλα τα κενά με τα στοιχεία του πίνακα
Οι αντίπαλοι στρατοί είναι παραταγμένοι σε θέση μάχης. Απ’ τους Τρώες
προβάλλει ο Πάρης αλλά υποχωρεί φοβισμένος, όταν ο Μενέλαος σπεύδει
να τον αντιμετωπίσει. Ο Έκτορας τον κατηγορεί για τη δειλία του και για
την αρπαγή της Ελένης, αιτία των συμφορών τους.
Ο Πάρης μετανιωμένος, προτείνει μονομαχία στο Μενέλαο με έπαθλο την
Ελένη και τους κλεμμένους θησαυρούς της Σπάρτης. Ο Μενέλαος δέχεται, με
τον όρο να δοθούν όρκοι απ’ τον Πρίαμο για διασφάλιση της συμφωνίας.
Η Ελένη, που υφαίνει στα διαμερίσματά της, προσκαλείται απ’ την Ίριδα
αγγελιαφόρο των θεών, να πάει στα τείχη. Εμφανίζεται όμορφη σα θεά και
μετά από κάλεσμα του Πριάμου δίνει πληροφορίες για τους παρατεταγμέ-
νους ήρωες των Αχαιών.
Μετά την τέλεση των θυσιών και την επικύρωση των όρκων απ’ τον Πρίαμο
και τον Μενέλαο, αρχίζει η μονομαχία Πάρη - Μενέλαου. Επιτίθεται πρώτος
ο Πάρης αλλά όλα δείχνουν ότι νικητής θα είναι ο Μενέλαος.
Πάρης – Μενέλαος – Έκτορας – Πρίαμος – Ελένη – Ίριδα – δειλία –
θεραπαινίδα – μονομαχία – όμορφη – Σπάρτη – Αχαιοί – όρκοι –
θυσίες – Αφροδίτη – φοβισμένος – Αγαμέμνονας

Β3- Ομάδα 3η
- 6 -
Παρεμβαίνει όμως η θεά Αφροδίτη, τυλίγοντας τον Πάρη σ’ ένα σύννεφο
και μεταφέροντάς τον στο θάλαμο της Ελένης
Ο Αγαμέμνονας ανακηρύσσει τον αδελφό του, Μενέλαο, νικητή και απαιτεί
να τηρηθεί η συμφωνία.

Β3- Ομάδα 3η
- 7 -
☻ Λαμβάνοντας υπόψη τους ΟΡΚΟΥΣ που δόθηκαν και την ΕΚΒΑΣΗ της μονομαχίας,
υπάρχει ΕΠΙΟΡΚΙΑ απ’ την πλευρά των Τρώων;
Σύμφωνα με τον όρκο, αν o Μενέλαος σκότωνε τον Πάρη θα
έπαιρνε την Ελένη με τους κλεμμένους απ’ την Σπάρτη θησαυρούς.
Αν όμως, σκότωνε ο Πάρης τον Μενέλαο τότε οι Τρώες θα έπαιρναν
την Ελένη και όλους τους θησαυρούς της. Απ' ό,τι βλέπουμε στη
μονομαχία, ενώ ο Μενέλαος ήταν έτοιμος να σκοτώσει τον Πάρη, η
Αφροδίτη ήρθε και τον γλίτωσε καλύπτοντας τον με ένα σύννεφο.
Ενώ φαίνεται ότι υπάρχει επιορκία απ' την πλευρά των Τρώων,
τελικά δεν υπάρχει, αφού δεν παραβιάστηκαν οι όρκοι, όπως
διατυπώθηκαν απ’ τις δυο πλευρές. Η έκβαση της μονομαχίας
καθορίστηκε από μια συνηθισμένη στον πόλεμο θεϊκή παρέμβαση
και όχι από αθέμιτη ανθρώπινη ενέργεια.
Η ΕΝΟΡΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ
► Πρίαμος και Αγαμέμνονας πραγματοποιούν μαζί τη θυσία στους θεούς
μπροστά στους παρατεταγμένους στρατούς.
►Ο Αγαμέμνονας επικαλείται «ως μάρτυρες και φύλακες των όρκων» τους
αιώνιους και μεγάλους θεούς, παλιούς και νέους.
► «ανίσως τον Μενέλαον ο Πάρις θανατώσει
με όλους της τους θησαυρούς θα έχει την Ελένην
(…) κι αν ο ξανθός Μενέλαος τον Πάριν θανατώσει
εκείνην με τους θησαυρούς οι Τρώες θ’ αποδώσουν
και θα πληρώσουν πρόστιμον, ως πρέπει των Αργείων»
ΙΛΙΑΔΑ Γ 281-86(μετ. Ιακ. Πολυλά)
►Η συμφωνία είναι δεσμευτική και για τους ίδιους και για τις μετέπειτα γενιές.
Και αν ο Πρίαμος ή οι γιοι του επιορκήσουν, ο πόλεμος θα συνεχιστεί, μέχρι να
καταστραφεί ολοσχερώς η Τροία.

Β3-Ομάδα 5η
Αλεξάνδρα Σιούλα, Ιωάννα Μπισμπίκου, Νατάσα Πολυχρονοπούλου,
Σωτήρης Μπουραϊμης
- 8 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Δ / Ὁρκίων σύγχυσις
Ἀγαμέμνονος ἐπιπώλησις
1.Τι προτείνει ο Δίας μετά τη μονομαχία Πάρη – Μενέλαου;
Ο Δίας λέει ότι νικητής είναι ο Μενέλαος και προτείνει να του
δοθεί, σύμφωνα με τους όρκους η Ελένη
2. Ποιο είναι το παράδοξο στην πρότασή του;
Το παράδοξο στην πρόταση του είναι ότι η τιμή του Αχιλλέα μπορεί
να αποκατασταθεί μόνο αν ο πόλεμος συνεχιστεί. Η πρότασή του
έρχεται σε σύγκρουση με τη δέσμευσή του στη Θέτιδα.
3. Ποια θεά αντιδρά και τι προτείνει;
Η θεά που αντιδρά είναι η Ήρα και μάλιστα με οργή και προτείνει
έναν εύσχημο τρόπο παραβίασης των όρκων, ώστε ο πόλεμος να
ξαναρχίσει
4. Ποιος και πώς υλοποιεί το σχέδιο των θεών;
Το σχέδιο των θεών το υλοποιεί η θεά Αθήνα, σπεύδοντας με τη
μορφή του Λαοδόκου να παρασύρει με λόγια δελεαστικά το Τρώα
Πάνδαρο, ώστε να τοξεύσει το Μενέλαο και έτσι να παραβιαστούν
οι συνθήκες
5. Ποιον αρχηγό ξεχωρίζει ο ποιητής κατά την επιθεώρηση του στρατού απ’ τον
Αγαμέμνονα;
Ο ποιητής, κατά την επιθεώρηση του στρατού από τον Αγαμέμνονα,
ξεχωρίζει τον Διομήδη, γιο του Τυδέα και τον ηνίοχό του, το
Σθένελο

Β3-Ομάδα 5η
Αλεξάνδρα Σιούλα, Ιωάννα Μπισμπίκου, Νατάσα Πολυχρονοπούλου,
- 9 -
6. Ποιοι θεοί παίρνουν μέρος στη μάχη;
Οι θεοί που παίρνουν μέρος στη μάχη είναι ο Άρης, ο Απόλλωνας
με το μέρος των Τρώων και η Αθήνα, η όποια ενθαρρύνει τους
Αχαιούς

B3-Ομάδα 6η
Μουρούτσος Σταμάτης, Παναγιωτόπουλος Σάκης, Ρεμούνδος Ανδρέας,
Σιαραμπής Γιώργος, Σκεπετάρης Παναγιώτης
- 10 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Ε/ Διομήδους ἀριστεία
☺ Ας τοποθετήσουμε τα στοιχεία του πίνακα στην κατάλληλη στήλη
Πάνδαρος – Διομήδης – Αινείας – Σθένελος – Αθηνά – Αφροδίτη – Απόλλωνας – Ήρα - Άρης
Αχαιοί Τρώες
Διομήδης
Σθένελος
Αθηνά
Ήρα
Πάνδαρος
Αινείας
Αφροδίτη
Απόλλωνας
Άρης
☺ Ας εντοπίσουμε
 Ποιος ετοιμάζει την αριστεία του Διομήδη; Αθηνά
 Ποιος τραυματίζει το Διομήδη στον ώμο; Πάνδαρος
 Ποιος με τις καυχησιολογίες του επιβαρύνεται ηθικά; Πάνδαρος
 Ποιος ζητάει και έχει τη συνδρομή της Αθηνάς; Διομήδης
 Ποιον η Αθηνά επιτρέπει στο Διομήδη να χτυπήσει; Πάνδαρο
 Ποιοι αντιμετωπίζουν το Διομήδη μαζί; Πάνδαρος , Αινείας
 Ποιος πολεμάει πεζός; Διομήδης
 Ποιος είναι ο ηνίοχος του Διομήδη; Σθένελος
 Ποιον σκοτώνει ο Διομήδης; Πάνδαρο
 Ποιους τραυματίζει ο Διομήδης; Αινεία, Αφροδίτη, Άρη

B3-Ομάδα 6η
- 11 -
 Ποιος κερδίζει τα άλογα του Αινεία; Σθένελος
 Ποιος προστατεύει τον Αινεία; Αφροδίτη
 Ποιος τελικά σώζει τον Αινεία; Απόλλωνας
 Ποιος συμπαραστέκεται στους Τρώες, στο πεδίο της μάχης; Άρης
 Ποιος επεμβαίνει κινητοποιώντας τους Αχαιούς; Ήρα
 Ποιος παρακινεί το Διομήδη να τραυματίσει τον Άρη; Αθηνά
Αριστεία
«Η περιγραφή μιας αριστείας έχει τόνο θριαμβικό και μας παρασέρνει σε
θαυμασμό για τον αριστεύοντα. Διαφαίνεται βέβαια και ο βουβός πόνος
αυτών που πέφτουν και σκεπάζει τα μάτια τους σκοτάδι, καθώς και των
γονιών τους που θα ορφανέψουν σ’ αντίθεση με το φυσικό νόμο, εκείνο
όμως που τονίζεται είναι ο θρίαμβος του νικητή, που όσο πιο πολλούς
σκοτώνει τόσο πιο μεγάλος είναι. Και το θέμα επαναλαμβάνεται συχνά.
Όλοι οι μεγάλοι ήρωες θα «αριστεύσουν».
Προκύπτει απ’ αυτά ότι οι αριστείες δεν ήταν μόνο αποδεκτές, αλλά
έτερπαν κιόλας τον ομηρικό ακροατή. Ο σημερινός όμως αναγνώστης, που
δε βλέπει ως αυταξία την πολεμική αρετή, αλλά τη δέχεται μόνο ως μέσο
αποτελεσματικό για την υπεράσπιση της πατρίδας, κάτω από τον θρίαμβο
μιας αριστείας δε βλέπει παρά την ωμότητα του πολέμου, που ανάγεται σε
τέχνη εξόντωσης των αντιπάλων.»
Ομήρου Ιλιάδα, Μ. Σαμαρά, εκδ.Gutenberg,σ.95
Δόμηση της ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ ενός ήρωα
Ο ήρωας
 εκπέμπει ιδιαίτερη λάμψη
 και ο οπλισμός του περιγράφεται αναλυτικά
 ορμά στη μάχη και σκοτώνει πολλούς εχθρούς
 έχει τη συμπαράσταση κάποιου θεού
 μονομαχεί με τον πιο ισχυρό απ’ τους εχθρούς
 σκυλεύει το νεκρό αντίπαλο:αρπάζει το σώμα του, αφαιρεί τον
οπλισμό του, παίρνει τα’ άλογά του (υπέρτατη καταξίωση του
νικητή)
 συχνά φτάνει στην «ύβρη»

B3-Ομάδα 6η
- 12 -

Β3- Ομάδα 2η
- 13 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Ζ
Ἕκτορος καί Ἀνδρομάχης ὁμιλία
☺ Ας εντοπίσουμε τα πρόσωπα που «παίζουν» στη Ζ ραψωδία
Αίαντας ο Τελαμώνιος
Διομήδης
Μενέλαος
Αγαμέμνονας
Άδραστος
Έλενος
Έκτορας
Γλαύκος
Εκάβη
Τρωαδίτισσες
Ελένη
Πάρης
Ανδρομάχη
Αστυάνακτας
παραμάνα του Αστυάνακτα
☻ Ας συμπληρώσουμε τα κενά με το κατάλληλο ρήμα
Οι θεοί αποχωρούν απ’ τη μάχη. Επικρατούν οι Αχαιοί και διακρίνονται οι Αίαντας και
Διομήδης. Ο Άδραστος συλλαμβάνεται απ’ τον Μενέλαο και προσπέφτει ικέτης για να
του χαρίσει τη ζωή του όμως τον σκοτώνει ο Αγαμέμνονας.
Ο Έλενος, μάντης των Τρώων στέλνει τον Έκτορα στην Εκάβη με εντολή να κάνει
δέηση στην Αθηνά, για να σωθεί η πόλη απ’ τον Διομήδη.
Ο Έκτορας αφού εμψυχώνει το στρατό, φεύγει για την πόλη.
Στο πεδίο της μάχης, παρουσιάζονται ο Γλαύκος και ο Διομήδης για να χτυπηθούν
Πριν τη μονομαχία, μιλούν και ανακαλύπτουν ότι είναι «ξένοι» από το παρελθόν. Έτσι,
ανταλλάσσουν δώρα και ανανεώνουν την πατρογονική φιλία τους.
Στην πόλη, η Εκάβη οργανώνει ικεσία στην Αθηνά, που όμως δεν εισακούγεται
Ο Έκτορας, που συναντά τον Πάρη στο θάλαμο της Ελένης ν’ ασχολείται με τα όπλα
του, τον επιπλήττει, τον καλεί να επιστρέψει μαζί του στη μάχη και σπεύδει να δει
την οικογένειά του.

Β3- Ομάδα 2η
- 14 -
Η Ανδρομάχη με το γιο τους είναι στις Σκαιές Πύλες γιατί φοβάται για τον άνδρα της.
Συναντιούνται, καθώς ο Έκτορας κατευθύνεται στο πεδίο της μάχης και η Ανδρομάχη
προσπαθεί να τον πείσει να μείνει στο κάστρο. Αυτός αρνείται λέγοντας ότι δεν μπορεί
να μην εκπληρώσει το χρέος του . Τέλος, παρηγορεί τη γυναίκα του, χορεύει στα
χέρια του το γιο τους, δίνοντάς του ευχές για το μέλλον του και αποχωρίζονται.
Πιο κάτω τον προλαβαίνει ο Πάρης. Θα βγουν μαζί στη μάχη.
Το επεισόδιο Γλαύκου και Διομήδη
«Εντοπισμός πάλι σ’ ένα ζευγάρι αντιπάλων, εδώ όμως τα πράγματα εξελίσσονται
κατά τρόπο ανεπανάληπτο στην παγκόσμια λογοτεχνία:
οι δύο αντίπαλοι διαλέγονται πριν χτυπηθούν, και καταλήγουν φίλοι. Έτσι, η
φρίκη του πολέμου καταυγάζεται από ανθρωπιά.
Ο Διομήδης, από έκπληξη ότι στάθηκε αντίπαλος να τον αντιμετωπίσει, οδηγείται
στην υπόνοια ότι μπορεί να έχει θεό απέναντί του και,[…..] ζητάει πρώτα να
εξακριβώσει την ταυτότητα του αντιπάλου του δηλώνοντας δυο φορές ότι με θεό
δε θα ‘θελε ποτέ του να τα βάλει […..]
Ο Γλαύκος εξιστορεί πλατιά τη γενεαλογία του κι ο Διομήδης αναγνωρίζει στο
πρόσωπό του φίλο πατρικό. Ακολουθεί ενθουσιώδης απόφαση για ανανέωση
της πατροπαράδοτης φιλίας, σφίξιμο χεριών κι ανταλλαγή των όπλων.
Η συνάντηση αυτή στέκει υπόδειγμα ιπποτικής συμπεριφοράς μέσα στην
πολεμική παραζάλη, ενώ λειτουργικά εξασφαλίζει ηρεμία, που τη χρειάζεται ο
ακροατής για να παρακολουθήσει χωρίς αγωνία τα γεγονότα μέσα στην πόλη.»
Ομήρου Ιλιάδα, Μ. Σαμαρά, εκδ. Gutenberg, σ. 111

Β3- Ομάδα 2η
- 15 -

Β3- Ομάδα 4η
Χριστίνα Μπόκια, Κων/να Πετούση, Χριστίνα Σουρέτη, Μαρία Σιάκα
- 16 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Η/
Ἕκτορος καί Αἴαντος μονομαχία. Νεκρῶν ἀναίρεσις
– 24η
☺ Ας βάλουμε στη σωστή σειρά τα γεγονότα
12 Ανταλλαγή δώρων
3 Αθηνά και Απόλλωνας συμφωνούν να σταματήσει η μάχη Αχαιών-Τρώων
14 Ανακωχή Αχαιών Τρώων
8 Ο Έκτορας τραυματίζεται ελαφρά
2 Νίκες των Τρώων στο πεδίο της μάχης
9 Ανταλλαγή χτυπημάτων με πέτρες
1 Έκτορας και Πάρης μπαίνουν στη μάχη
13 Οι Αχαιοί και οι Τρώες συνεδριάζουν
4 Ο Έκτορας θα μονομαχήσει με κάποιον διαλεχτό Αχαιό
10 Ο Απόλλωνας σηκώνει όρθιο τον Έκτορα
16 Ανέγερση τείχους απ’ τους Αχαιούς
6 Γίνεται «αγώνας λόγων» μεταξύ Έκτορα-Αίαντα
5 Κληρώνεται ο Αίαντας ο Τελαμώνιος για τη μονομαχία με τον Έκτορα
15 Ταφή των νεκρών απ’ τους Αχαιούς και τους Τρώες
11 Οι κήρυκες σημαίνουν το τέλος της μονομαχίας το σούρουπο
7 Ανταλλαγή χτυπημάτων με κοντάρια χωρίς αποτέλεσμα

Β3- Ομάδα 4η
- 17 -
☻ Ας συμπληρώσουμε τις φράσεις με συντομία
● Ο Αίαντας μετά την κλήρωση ετοιμάζεται με χαρά για τη σύγκρουση κααι ζητά τη
βοήθεια του Δία
● Ξεχωριστό όπλο του Αίαντα είναι η ολόσωμη εφταβόδινη ασπίδα του (σάκος)
● Στη θέα του Αίαντα ο Έκτορας αγχώθηκε πολύ
● Στον «αγώνα λόγων» οι μονομάχοι καυχιούνται, αναγνωρίζοντας όμως και την
αξία του αντιπάλου
● Η μονομαχία λήγει επειδή πέφτει το σούρουπο και οι θεοί δεν θέλουν να
κινδυνεύσει κανείς
● Η αξία του Αχιλλέα τονίζεται με την ανέγερση αμυντικού τείχους απ’ τους
Αχαιούς
● Οι αιματηρές μάχες προαναγγέλλονται με τους κεραυνούς του Δία την επόμενη
νύχτα
► Η γενικευμένη μάχη, η μονομαχία και η αριστεία αποτελούν τυπικές σκηνές της
Ιλιάδας κι επαναλαμβάνονται εναλλασσόμενες.
► Η πρώτη μέρα μάχης (22η
της Ιλιάδας τελείωσε όπως άρχισε, με μια μονομαχία
χωρίς αποτέλεσμα. Ενώ όμως η πρώτη μονομαχία ακολουθήθηκε από την
παρασπονδία των Τρώων και τις ήττες τους, ετούτη εξισορρόπησε τα πράγματα.
Αυτό ήταν αναγκαίο πριν την τροπή των πραγμάτων υπέρ των Τρώων. Έτσι, ενώ
η πρώτη μονομαχία έβγαλε το μύθο από την κοίτη του, ετούτη τον ξαναφέρνει.
(Ομήρου Ιλιάδα, Μ. Σαμαρά, εκδ. Gutenberg, σ.130)
► Με τη ραψωδία Η τελειώνει το εισαγωγικό μέρος της Ιλιάδας και από τη Θ η
βουλή του Δία μπαίνει σε εφαρμογή. Στην Α ραψωδία περιγράφηκε η μήνις του
Αχιλλέα και έγινε συγκεκριμένη η βουλή του Δία. Στη Β αρχίζει να μπαίνει σ’
εφαρμογή το σχέδιο του Δία, ανακόπτεται όμως. Ενδιάμεσα, με επεισόδια
παρεκκλίνοντα απ’ το σχέδιο γνωρίζουμε τους ήρωες, τις συνθήκες των δυο
στρατοπέδων και υπενθυμίζονται βασικά στοιχεία του μύθου του Τρωικού
πολέμου χωρίς ν’ αφήνεται να ξεχαστεί το κεντρικό θέμα, η μήνις του Αχιλλέα.

Β3- Ομάδα 4η
- 18 -
ΣΤΑ ΤΕΙΧΗ ΤΗΣ ΤΡΟΙΑΣ

Β3- Ομάδα 3η
- 19 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Θ / Κόλος μάχη
1. Τι επιβάλλει ο Δίας στην πρωινή συνέλευση των θεών;
Ο Δίας με απειλές απαγορεύει στους άλλους θεούς να παρέμβουν στον πόλεμο
υπέρ των Τρώων ή των Δαναών.
2. Ποιες κινήσεις κάνει ο Δίας μετά από αυτό;
Αμέσως μετά, στα χρυσά ντυμένος , ανεβαίνει στο αμάξι του και κατευθύνεται
στην Ίδη, για να παρακολουθήσει από εκεί ψηλά την πορεία της μάχης. Κατά
το μεσημέρι βάζει στη ζυγαριά τις μοίρες θανάτου των δύο αντιπάλων και η
κακή τύχη γέρνει προς το μέρος των Αχαιών.

Β3- Ομάδα 3η
- 20 -
3. Πώς αντιδρά ο Έκτορας κατά τη διάρκεια της μάχης και ποια είναι η έκβαση της
μάχης Αχαιών – Τρώων;
Όταν οι Αχαιοί υποχωρούν, ο Έκτορας , βέβαιος για την υποστήριξη του Δία
καυχιέται ότι θα κατακάψει τα καράβια τους και θα τους συντρίψει οριστικά.
Ο στρατός των Τρώων καταδιώκει τους Αχαιούς ως την τάφρο, δίπλα στα πλοία
τους.
4. Ποιες οι ενέργειες Ήρας – Αθηνάς και ποια η αντίδραση του Δία;
Η Ήρα αποτυγχάνει να πείσει τον Ποσειδώνα να παραβούν την εντολή του Δια ,
συμφωνεί με την Αθηνά να σπεύσουν οι δυο τους να βοηθήσουν τους Δαναούς .
Ο Δίας όμως, τη βλέπει από την Ίδη και στέλνει την Ίριδα με νέες απειλές .

Β3- Ομάδα 3η
- 21 -
5. Τι αποκαλύπτει ο Δίας στη βραδινή συνέλευση των θεών;
Ο Δίας αποκαλύπτει σε γενικές γραμμές το σχέδιο του . Οι νίκες των Τρώων
θα συνεχιστούν έως ότου σκοτωθεί ο Πάτροκλος, οπότε θα βγει στη μάχη ο
Αχιλλέας για να εκδικηθεί το θάνατο του φίλου του.
6. Πώς βρίσκει τους αντίπαλους στρατούς το τέλος της 2ης
μέρας της μάχης;
Η νύχτα βρίσκει τους Δαναούς απελπισμένους .Οι Τρώες , πάλι, χαρούμενοι
μα και θλιμμένοι που δεν ολοκλήρωσαν τη νίκη τους , στρατοπεδεύουν στο
ύπαιθρο, έξω από τα τείχη.

Β3-Ομάδα 1η
- 22 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Ι
Πρεσβεία πρός Ἀχιλλέα. Λιταί
χρόνος πολιορκίας της Τροίας / Νύχτα 25ης
προς26η
☺ Ας τοποθετήσουμε κατάλληλα τα στοιχεία του πίνακα στις παρακάτω προτάσεις
1. Στην αγορά των Αχαιών, προτείνει την επιστροφή στην πατρίδα. Αγαμέμνονας
2. Δηλώνει ότι θα πολεμήσει μέχρι την άλωση της Τροίας. Διομήδης
3. Ο στρατός τον επιδοκιμάζει. Διομήδης
4. Κατηγορεί τον Αγαμέμνονα για την προσβολή στον Αχιλλέα. Νέστορας
5. Αποφασίζει να επανορθώσει προσφέροντας δώρα. Αγαμέμνονας
6. Ορίζονται ως μέλη της πρεσβείας προς τον Αχιλλέα. Οδυσσέας, Φοίνικας,
Αίαντας, κήρυκες
7. Η πρεσβεία τον βρίσκει να παίζει φόρμιγγα. Αχιλλέας
8. Είναι παρών στη συνάντηση Αχιλλέα- πρεσβείας. Πάτροκλος
9. Παρέχει φιλοξενία στην πρεσβεία. Αχιλλέας
10.Πρώτος μιλάει στη συνάντηση. Οδυσσέας
11.Δηλώνει ότι επιλέγει να ζήσει ευτυχισμένος μακριά απ’ τον πόλεμο, χωρίς
υστεροφημία. Αχιλλέας
12.Αναφέρει μυθολογικά παραδείγματα ηρώων που υποχώρησαν στις «λιτές» των
συντρόφων τους. Φοίνικας
13.Τελευταίος παίρνει το λόγο στη συνάντηση. Αίαντας
14.Αν απειληθούν οι Μυρμιδόνες απ’ αυτόν ο Αχιλλέας θα μπει στη μάχη. Έκτορας
15.Ανακοινώνει τα δυσάρεστα νέα στον Αγαμέμνονα. Οδυσσέας
16.Κατηγορεί τον Αχιλλέα για έπαρση. Διομήδης
Αγαμέμνονας – Αίαντας – Αχιλλέας – Διομήδης – Έκτορας - κήρυκες –
Νέστορας – Οδυσσέας – Πάτροκλος - Φοίνικας

Β3-Ομάδα 1η
- 23 -

Β3-Ομάδα 5η
Αλεξάνδρα Σούλα, Ιωάννα Μπισμπίκου, Νατάσα Πολυχρονοπούλου,
- 24 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Κ / Δολώνεια
χρόνος πολιορκίας της Τροίας / Νύχτα προς26η
7. Ποια είναι η κατάσταση στο στρατόπεδο των Αχαιών;
Στο στρατόπεδο των Αχαιών επικρατεί αγωνία για τις εξελίξεις.
8. Ποια πρωτοβουλία παίρνουν οι Αγαμέμνονας και Μενέλαος;
Ο Αγαμέμνονας και ο Μενέλαος συγκαλούν πολεμικό συμβούλιο μαζί με τους
άλλους Αχαιούς.
9. Τι αποφασίζει το πολεμικό συμβούλιο;
Αποφασίζουν να στείλουν κάποιο κατάσκοπο στο εχθρικό στρατόπεδο, για να
μάθουν τις προθέσεις των αντιπάλων.
10.Ποιοι αναλαμβάνουν την εκτέλεση του σχεδίου;
Την εκτέλεση του σχεδίου αναλαμβάνουν ο Διομήδης και ο Οδυσσέας.

Β3-Ομάδα 5η
- 25 -
11.Ποιος είναι ο Δόλωνας και ποιο το τέλος του;
Ο Δόλωνας είναι κατάσκοπος των Τρώων που πιάνεται και ανακρίνεται από τον
Διομήδη και τον Οδυσσέα, οι οποίοι στο τέλος τον σκοτώνουν.
12.Ποια τα κατορθώματα των Διομήδη και Οδυσσέα τη νύχτα προς 26η
μέρα της
Ιλιάδας
Ο Διομήδης σκοτώνει τον βασιλιά των Θρακών, Ρήσο και τους άνδρες του, ενώ ο
Οδυσσέας αρπάζει τα ονομαστά άλογά του.

Β3-Ομάδα 5η
- 26 -
« Οι δύο Αχαιοί κατάσκοποι ήταν το ιδανικότερο ζευγάρι που μπορούσε να γίνει:
συνδυασμός τόλμης – παλικαριάς + ευστροφίας – σύνεσης και εξασφαλισμένη κι απ’
τους δύο η εύνοια μιας μεγάλης θεάς. Ενώ ο Έκτορας, παρασυρμένος από τις επιτυχίες του,
δεν πρόσεξε και φαίνεται αμέσως ότι αστόχησε στην εκλογή του προσώπου. Ο Δόλωνας,
μεγαλοφάνταστος και αστόχαστος, από τη φιλοδοξία ν’ αποκτήσει τα’ αθάνατα άλογα του
Αχιλλέα ανέλαβε έργο δυσκολότερο απ’ τις δυνάμεις του.»

B3-Ομάδα 6η
- 27 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Λ / Ἀγαμέμνονος ἀριστεία
μέρα της Ιλιάδας / 3η
μέρα της μάχης
☻ Ας εντοπίσουμε -κάθετα- το κεντρικό θέμα της Λ ραψωδίας
1. Θα πραγματοποιηθεί η βουλή του _Δ_ _Ι_ _Α_ _Σ_
2. Λ ως Σ ραψ.:αυτή η μέρα μάχης παρουσιάζεται(ελλ. αριθμός) _Γ_
3. Επικρατούν στην αρχή της μάχης _Α_ _Χ_ _Α_ _Ι_ _Ο_ _Ι_
4. Αριστεύει αλλά τραυματίζεται _Α_ _Γ_ _Α_ _Μ_ _Ε_ _Μ_ _Ν_ _Ο_ _Ν_ _Α_ _Σ_
5. Επικρατούν τελικά στη μάχη _Τ_ _Ρ_ _Ω_ _Ε_ _Σ_
6. Τραυματίζεται κι εγκαταλείπει τη μάχη _Δ_ _Ι_ _Ο_ _Μ_ _Η_ _Δ_ _Η_ _Σ_
7. Γιατρός των Αχαιών _Μ_ _Α_ _Χ_ _Α_ _Ω_ _Ν_
8. Τραυματίζεται κι εγκαταλείπει τη μάχη _Ο_ _Δ_ _Υ_ _Σ_ _Σ_ _Ε_ _Α_ _Σ_
9. Μεταφέρει τον πληγωμένο γιατρό των Αχαιών _Ν_ _Ε_ _Σ_ _Τ_ _Ο_ _Ρ_ _Α_ _Σ_
10.Ο στρατός του Αχιλλέα _Μ_ _Υ_ _Ρ_ _Μ_ _Ι_ _Δ_ _Ο_ _Ν_ _Ε_ _Σ_
11.Αμύνεται γενναία παρά την υποχώρηση των Αχαιών _Α_ _Ι_ _Α_ _Ν_ _Τ_ _Α_ _Σ_

B3-Ομάδα 6η
- 28 -
12.Παρακολουθεί τη μάχη απ’ το πλοίο του _Α_ _Χ_ _Ι_ _Λ_ _Λ_ _Ε_ _Α_ _Σ_
13.Συναντιέται με τον Νέστορα στη σκηνή του _Π_ _Α_ _Τ_ _Ρ_ _Ο_ _Κ_ _Λ_ _Ο_ _Σ_
14.Αποτελεί η αποστολή του Πάτροκλου για τη συνέχεια του έργου _Π_ _Ρ_ _Ο_ _Ο_ _Ι_ _Κ_ _Ο_ _Ν_ _Ο_ _Μ_ _Ι_ _Α_
15.Με ……. του χρόνου αφηγείται ο ποιητής την 3η
μέρα της μάχης _Δ_ _Ι_ _Α_ _Σ_ _Τ_ _Ο_ _Λ_ _Η_
16.Πατέρας του Πάτροκλου _Μ_ _Ε_ _Ν_ _Ο_ _Ι_ _Τ_ _Ι_ _Ο_ _Σ_
17.Προετοιμάζεται αυτή η ραψωδία απ’ τον ποιητή _Π_ _Α_ _Τ_ _Ρ_ _Ο_ _Κ_ _Λ_ _Ε_ _Ι_ _Α_
18.Μεταφέρει τα μηνύματα των θεών _Ι_ _Ρ_ _Ι_ _Δ_ _Α_
19.Του υπόσχεται ο Δίας επιτυχίες ως τη νύχτα της 26ης
μέρας _Ε_ _Κ_ _Τ_ _Ο_ _Ρ_ _Α_ _Σ_

B4-Ομάδα 1η
Τασιούλα Μαριλένα, Τασιούλας Χρήστος, Σταθοπούλου Φανή, Υφαντή Ελευθερία,
Ψαλλίδη Φανή
- 29 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Μ / Τειχομαχία
ΧΡΟΝΟΣ:10ος
χρόνος πολιορκίας της Τροίας/26η
μέρα της Ιλιάδας/
3η
☻ Ας βρούμε οκτώ πρωταγωνιστές της Τειχομαχίας (οριζόντια ή κάθετα)
Κ Χ Ε Μ Τ Α Ι Σ Δ Π Α Σ Β Δ Ζ Υ Π Ρ
Α Τ Ε Λ Α Μ Ω Ν Ι Ο Σ Α Ι Α Ν Τ Α Σ
Ρ Α Λ Ι Ι Π Γ Ο Α Λ Τ Ρ Α Γ Ε Ζ Θ Κ
Π Μ Ξ Ο Α Ρ Τ Χ Σ Ω Β Π Δ Ζ Θ Κ Μ Ξ
Υ Π Σ Υ Ν Χ Ω Α Γ Ε Η Η Ι Λ Ν Ο Ρ Τ
Μ Φ Ε Κ Τ Ο Ρ Α Σ Ψ Ω Δ Α Γ Ε Η Ι Λ
Ζ Ν Ο Ρ Α Τ Φ Ψ Ω Β Δ Ο Ε Η Ι Λ Ν Ο
Ο Σ Υ Χ Σ Ω Κ Ν Γ Π Τ Ν Υ Χ Ω Ψ Β Α
Β Α Δ Η Λ Ι Π Ο Λ Υ Δ Α Μ Α Ν Τ Α Σ
Τ Λ Α Κ Ο Ρ Γ Τ Α Α Ε Σ Ζ Θ Ι Ο Α Ι
Ε Κ Τ Ι Κ Α Σ Ι Υ Ο Π Δ Μ Ε Ι Σ Ρ Ο
Χ Κ Π Τ Ρ Ι Ι Β Κ Λ Α Ε Ρ Ο Ν Χ Ι Σ
Κ Ρ Ο Σ Ο Ν Ο Υ Ο Τ Ε Λ Α Μ Α Ι Σ Ω
Ν Ε Σ Τ Σ Ι Σ Α Σ Ι Λ Υ Κ Λ Α Π Ι Θ
1. ΤΕΛΑΜΩΝΙΟΣ ΑΙΑΝΤΑΣ
2. ΑΙΑΝΤΑΣ ΛΟΚΡΟΣ
3. ΕΚΤΟΡΑΣ
4. ΣΑΡΠΗΔΟΝΑΣ
5. ΔΙΑΣ
6. ΓΛΑΥΚΟΣ
7. ΑΣΙΟΣ
8. ΠΟΛΥΔΑΜΑΝΤΑΣ

B4-Ομάδα 1η
Τασιούλα Μαριλένα, Τασιούλας Χρήστος, Σταθοπούλου Φανή, Υφαντή Ελευθερία,
Ψαλλίδη Φανή
- 30 -
☺ Ας βρούμε ένα σπουδαίο μήνυμα της Ιλιάδας και το πρόσωπο που το εξέφρασε
(οριζόντια και κάθετα)
Ο Τ Ε Υ Δ Α Π Α Τ Ρ Η Σ
Λ Ε Κ Ρ Ο Μ Τ Ρ Ο Ι Α Θ
Ο Υ Τ Δ Λ Υ Α Ι Α Π Ι Ε
Δ Κ Ο Ι Ω Ν Ο Σ Τ Α Μ Ο
Υ Τ Ρ Α Ν Ε Σ Τ Ο Ρ Α Σ
Σ Ρ Α Σ Α Σ Ι Ο Σ Η Χ Α
Ε Ι Σ Η Σ Θ Χ Σ Ι Σ Α Ν
Α Ι Α Σ Π Α Θ Η Ν Α Ω Ρ
Σ Ψ Π Ε Ρ Ι Ρ Ι Δ Α Ν Ο
► «Εἷς οἰωνὸς ἄριστος, ἀμύνεσθαι περὶ πάτρης»
Έκτορας

B4-Ομάδα 2η
Συναδινός Παναγιώτης, Τουφεκούλα Νικολέττα, Τζαφάι Λαμπρινή,
Τσιτσοπούλου Ελευθερία
- 31 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Ν / Μάχη ἐπὶ ταῖς ναυσὶν
ΧΡΟΝΟΣ: 10ος
3η
☺ Ας τοποθετήσουμε τα στοιχεία του πίνακα στην κατάλληλη στήλη
Αίας ο Λοκρός – Τελαμώνιος Αίας – Αινείας – Αντίλοχος – Έκτορας –
Έλενος – Ιδομενέας – Μενέλαος – Μηριόνης – Πάρης – Τεύκρος
Αίας ο Λοκρός
Τελαμώνιος Αίας
Αντίλοχος
Ιδομενέας
Μενέλαος
Μηριόνης
Τεύκρος
Αινείας
Έκτορας
Έλενος
Πάρης

B4-Ομάδα 2η
- 32 -
☻ Πώς ο ποιητής ΕΠΙΒΡΑΔYΝΕΙ την εξέλιξη του μύθου, γιατί και τι πετυχαίνει;
Ο ποιητής οδηγείται στην επιβράδυνση. Ο Δίας αποφεύγει να ασχοληθεί και
στρέφει αλλού. Ο Ποσειδώνας γρήγορα παίρνει την απόφαση να βοηθήσει τους
Δαναούς. Από τα βουνά της Σαμοθράκης απ’ όπου παρακολουθεί τις ήττες των
Δαναών φθάνει στα βάθη της θάλασσας και με το άρμα του φτάνει στα πλοία
των Αχαιών. Κάνει προσπάθειες για να ανεβάσει το ηθικό των δύο Αιάντων, να
ενθαρρύνει όλους τους αρχηγούς και να τους βγάλει από την απελπισία τους. Η
μάχη είναι σκληρή.
Ο ποιητής αφιερώνει τη Ν ραψωδία στην αφήγηση μιας γενικευμένης και
δύσκολης μάχης προβάλλοντας τους ήρωες και των δυο στρατοπέδων με την
ενεργή παρουσία του Ποσειδώνα υπέρ των Αχαιών, παρεμβάλλει το ταξίδι του
Ποσειδώνα απ’ τη Σαμοθράκη ως το στρατόπεδο των Αχαιών, διακόπτοντας την
αγριότητα του πολέμου. Έτσι, αναβάλλοντας την επικράτηση των Τρώων και τη
γνωστή στον ακροατή εξέλιξη της υπόθεσης, κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του
προκαλώντας του αγωνία και αδημονία.

B4-Ομάδα 3η
Ολίβια Στριχάζ, Σοφία Τσικουρίδη, Ειρήνη Σωμαρίπα, Ιωάννα Τσικρικά
- 33 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Ξ / Διός ἀπάτη
μέρα της Ιλιάδας /
3η
☺ Ας συμπληρώσουμε κατάλληλα τα κενά
Ο Νέστορας βγαίνοντας απ’ τη σκηνή του, νιώθει θλίψη για την καταπάτηση του
αχαϊκού τείχους κι επισκέπτεται τον Αγαμέμνονα στη σκηνή του, ο οποίος
παρακολουθεί τη μάχη με τους τραυματισμένους Οδυσσέα και Διομήδη. Ο
Αγαμέμνονας προτείνει τη φυγή μέσα στην νύχτα γιατί ο Έκτορας θέλει να κάψει
τα πλοία των Δαναών.
Αντίθετοι είναι οι Οδυσσέας και ο Διομήδης . Ο Διομήδης συμβουλεύει να ξεκινήσουν
για μάχη.
Μετά απ’ αυτό, ο στρατός εμψυχώνεται ενώ ενθαρρύνεται και απ’ τον Ποσειδώνα.
Η Ήρα παρασύρει τον Δία σε ερωτικό παιχνίδι και, όσο αυτός κοιμάται, ο Ποσειδώνας
βοηθά τους Αργίτες .Ο Έκτορας τραυματίζεται απ’ τον Αίαντα και απομακρύνεται
απ’ τη μάχη. Έτσι, οι Αχαιοί νικούν τους Τρώες
Ο ποιητής επικαλείται τις Μούσες για να του πουν ποιος Έλληνας δοξάστηκε πιο πολύ
με τη βοήθεια του Ποσειδώνα στη μάχη.

B4-Ομάδα 3η
- 34 -
► Ο ποιητής επιστρέφει στη στιγμή που πατήθηκε το αχαϊκό τείχος και δίνει
την απήχηση που είχε το γεγονός στους εκτός μάχης αρχηγούς
► Η πρόταση φυγής τριτώνει (Β – Ι – Ξ).Επαναλαμβάνεται το ίδιο σχήμα:
πρόταση φυγής – άρνηση - θετική πρόταση
► Είναι φανερή η κλιμάκωση της βοήθειας του Ποσειδώνα στους Αχαιούς
(Ν: ενθαρρύνει καλυμμένος Ξ: ενθαρρύνει φανερά – μπαίνει επικεφαλής)

B4-Ομάδα 4η
Σπυροπούλου Μαρία, Τσικνάκη Εμμανουέλα, Τσιούστα Ισιδώρα, Φώσκολου Μαντώ
- 35 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Ο / Παλίωξις παρά τῶν νεῶν
☻ Ας εντοπίσουμε -κάθετα- ένα χαρακτηριστικό της θεολογίας του έπους
1. Ξυπνά και ξεσπά στην Ήρα ΔΙΑΣ
2. Πλοίο (αρχαία λέξη) ΝΑΥΣ
3. Παλίωξις σημαίνει… ΑΠΩΘΗΣΗ
4. Όλο… δολοπλοκίες είναι ΗΡΑ
5. Σ’ αυτόν τα … φορτώνει η Ήρα ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ
6. Ο Δίας εκτοξεύει στην Ήρα ΑΠΕΙΛΕΣ
7. Ήταν φρικτός για τους θεούς ο….στη Στύγα ΟΡΚΟΣ
8. Η σύγκρουση Δία –Ήρας έχει τέτοια στοιχεία ΚΩΜΙΚΑ
9. Ο Απόλλωνας θα τον συνεφέρει απ’ τον τραυματισμό του ΕΚΤΟΡΑΣ
10.Απομακρύνει τον Ποσειδώνα απ’ τη μάχη ΙΡΙΔΑ
11.Γκρεμίζει τμήμα του τείχους των Αχαιών ΦΟΙΒΟΣ
12.Υποχωρούν μέσα στο τείχος τους ΑΧΑΙΟΙ
13.Αμύνεται πάνω στο πλοίο του ο Αίαντας ΠΡΩΤΕΣΙΛΑΟΣ
14.Αυτός ο Αίαντας φέρει « σάκον » ΤΕΛΑΜΩΝΙΟΣ
15.Απ’ τη σκηνή του παρακολουθεί ο Πάτροκλος ΕΥΡΥΠΥΛΟΣ
16.Θα πιέσει τον Αχιλλέα να βγει στη μάχη ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ

B4-Ομάδα 4η
- 36 -

B4-Ομάδα 5η
Χαρίσης Παναγιώτης, Τσουκαλάς Δημήτρης, Τιμολέων Σαράντος,
Χατζηιορδάνου Δημήτρης
- 37 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Π / Πατρόκλεια
3η
☻ Ας συμπληρώσουμε με συντομία τις φράσεις
1. Ο Πάτροκλος ● εκθέτει στον Αχιλλέα την σοβαρότητα της κατάστασης
● κατηγορεί τον Αχιλλέα για την σκληρή του στάση
● ζητάει απ’ τον Αχιλλέα να του επιτρέψει να οδηγήσει τους
Μυρμιδόνες στην μάχη
2. Ο Αχιλλέας ● επιτρέπει στον Πάτροκλο να φορέσει την πανοπλία του
● συμβουλεύει τον Πάτροκλο να μην απομακρυνθεί από τα πλοία
3. Με τους Μυρμιδόνες στη μάχη ● οι Αχαιοί ξεθαρρεύουν και τρέπουν τους
Τρώες σε άτακτη φυγή
● οι Τρώες υποχωρούν τρομαγμένοι
4. Ο Πάτροκλος κατά την αριστεία του
● σκοτώνει πολλούς εχθρούς
● ξεχνάει την εντολή του Αχιλλέα να μην απομακρυνθεί
● φτάνει έως τις Σκαιές Πύλες
5. Ο Πάτροκλος σκοτώνεται αφού
● τον αφοπλίζει ο Απόλλωνας
● τον τραυματίζει ο γιος του Πάνθου ο Εύφορβος
● τον σκοτώνει ο Έκτορας
6. Ο Πάτροκλος πριν ξεψυχήσει προφητεύει στον Έκτορα τον θάνατο του
και ο Έκτορας τον χλευάζει και αρνείται να τον ακούσει.

B4-Ομάδα 5η
- 38 -
► Ο Πάτροκλος είναι ο μόνος μεγάλος Αχαιός που σκοτώνεται στην Ιλιάδα
► Ο θάνατος του Πάτροκλου
→ είναι αποτέλεσμα του θυμού και της «μισοϋποχώρησης» του Αχιλλέα
→ είναι αιτία της εκδικητικής οργής και της ολοκληρωτικής υποχώρησης
του Αχιλλέα
→ απαιτεί «θεοκρουσία» και συνδυασμένη επίθεση ανθρώπων
► Πάτροκλος – Έκτορας – Αχιλλέας: « Ο άνθρωπος έχει στο χέρι του την αρχή,
όχι όμως και το τέλος. Ακολουθεί κανείς με πάθος μια καθαρή παρόρμηση,
αλλά το πάθος τον οδηγεί σε σφαλερούς δρόμους. Μόνος του παγιδεύεται
κανείς στη συμφορά.» Schadewaldt 1, 227
► Η Πατρόκλεια ραψωδία μοιάζει με τραγωδία. Ξεκινάει με ελπίδες μεγάλες
τις οποίες βαραίνει μια υβριστική ευχή, ο πρωταγωνιστής ξεφεύγει από
την προγραμματισμένη δράση και τον βρίσκει ο θάνατος.

B4-Ομάδα 6η
Μάριος Στουρνάρας, Άγγελος Τουραλιάς, Θοδωρής Σταυρόπουλος,
Μάριος Τσιργιώτης
- 39 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Ρ / Μενελάου ἀριστεία
3η
☻ Ας συμπληρώσουμε κατάλληλα τα κενά
Μάχη διεξάγεται γύρω απ’ το νεκρό Πάτροκλο. Σ’ αυτόν τον αγώνα πρωταγωνιστεί ο
Μενέλαος ο οποίος σκοτώνει τον Εύφορβο αλλά υποχωρεί απ’ την πίεση του Έκτορα.
Ο τελευταίος αφαιρεί απ’ τον νεκρό τα όπλα του Αχιλλέα και τα φορά με
αλαζονεία, γεγονός που κάνει τον Δία να τον λυπηθεί, γιατί ξέρει πως ο θάνατός του
είναι πολύ κοντά. Ακόμη και τα άλογα του Αχιλλέα θρηνούν για το χαμό του
Πατρόκλου (Ο ποιητής αποτυπώνει τα συναισθήματά τους με μια παρομοίωση: Τα
άλογα έστεκαν ακίνητα με τα κεφάλια χαμηλωμένα στη γη, όπως στέκει ακίνητη
η επιτάφια στήλη πάνω σε τάφο άνδρα ή γυναίκας )
Ο Δίας τα λυπάται, γιατί γνώρισαν τον πόνο, αφού θρηνούν σαν άνθρωποι το χαμό
του Πατρόκλου.
Μάλιστα, υπόσχεται ότι δε θ’ αφήσει τον Έκτορα να τα πάρει και τους χαρίζει δύναμη
για να γυρίσουν στα καράβια με τον Αυτομέδοντα. Ομίχλη, που κάνει αυτή τη μάχη
φοβερή, πέφτει γύρω απ’ το νεκρό, η οποία διαλύεται μετά από προσευχή του
Τελαμώνιου Αίαντα στον Δία.
Την άσχημη είδηση θα φέρει στον Πηλείδη ο Αντίλοχος , οι Μηριόνης
και Μενέλαος σώζουν απ’ τη σκύλευση το νεκρό σώμα του Πατρόκλου
και με τη συνδρομή των Αιάντων προσπαθούν να το μεταφέρουν στο στρατόπεδο των
Αχαιών. Η τρίτη μέρα της μάχης συνεχίζεται.

B4-Ομάδα 6η
- 40 -

B4-Ομάδα 4η
- 41 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Σ / Ὁπλοποιία
ΧΡΟΝΟΣ:10ος
νύχτα προς 27η
3η
☻ Ας τακτοποιήσουμε χρονικά τα παρακάτω γεγονότα
4 Ανακοίνωση της απόφασης του Αχιλλέα για εκδίκηση
6 Πολεμική ιαχή του Αχιλλέα
2 Θρήνος Θέτιδας – Νηρηίδων
8 Μεταφορά του νεκρού Πατρόκλου στο στρατόπεδο
11 Αναχώρηση της Θέτιδας απ’ τον ‘Ολυμπο
9 Κατασκευή πανοπλίας από τον Ήφαιστο
1 Θρήνος του Αχιλλέα στο άκουσμα της θλιβερής είδησης
10 Παράδοση της πανοπλίας στη Θέτιδα
7 Υποχώρηση των Τρώων
3 Συνάντηση Αχιλλέα – Θέτιδας στην ακρογιαλιά
5 Αναχώρηση της Θέτιδας για τον Όλυμπο
→ Τα 8 πρώτα γεγονότα συμβαίνουν παράλληλα με τη μάχη γύρω
απ’ το νεκρό Πάτροκλο.
→ Τα 3 τελευταία γεγονότα συμβαίνουν παράλληλα με τον
ολονύκτιο θρήνο για τον Πάτροκλο

B4-Ομάδα 4η
- 42 -
Η θέση της ασπίδας μέσα στην Ιλιάδα
“ Η περιγραφή της μπαίνει ανάμεσα σε σκηνές συγκλονιστικές. Ο Αχιλλέας λίγο πιο
πριν αποφάσισε το θάνατο και με τους Μυρμιδόνες του γύρω στο νεκρό θρηνεί όλη
τη νύχτα. Στην ίδια θέση και απόφαση θα τον βρει η μητέρα του το πρωί που θα
γυρίσει. Αυτή τη βαριά ατμόσφαιρα διασπά η περιγραφή της Ασπίδας,(η
περιφημότερη επική ευρύτητα της Ιλιάδας).
Στόχος λοιπόν του ποιητή είναι να μας βγάλει από την ατμόσφαιρα αυτή και, μαζί να
μας δείξει πάνω στην πλατιά επιφάνεια της Ασπίδας τακτοποιημένη την απλωσιά
του κόσμου. Γι’ αυτό αποφεύγει το υψηλό ύφος, όπως και τις τρομακτικές μυθικές
παραστάσεις, που εικονίζονταν στις πραγματικές ασπίδες και τα ηρωικά
κατορθώματα και, γενικά κάθε τι το χτυπητό, με αποτέλεσμα από επικός να γίνεται
εδώ ζωγράφος της ζωής. Ό,τι δείχνει είναι απλό κι αληθινό, ανθρώπινο και οικείο
στους ακροατές του, όπως συμβαίνει και με τις παρομοιώσεις –είναι βασικό
χαρακτηριστικό της ποιητικής φαντασίας του Ομήρου να μην της ξεφεύγει ποτέ η
πραγματικότητα, όταν υψώνεται πάνω απ’ αυτήν.
Και κάτι ακόμα πιο σπουδαίο: αυτή την ασπίδα με την απλωμένη πάνω της
σφύζουσα ζωή (ο πόλεμος είναι μια πτυχή της μέσα στις τόσες άλλες- ενώ η Ιλιάδα
στο σύνολό της είναι μόνον πόλεμος, οι άλλες μορφές ζωής χωρούν ανάμεσα στις
πολεμικές σκηνές σαν παρεμπιπτόντως) θα κρατάει ο Αχιλλέας στα χέρια του, καθώς
θα πορεύεται προς το θάνατο.”

B4-Ομάδα 2η
- 43 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Τ / Μήνιδος ἀπόρρησις
4η
☻ Ας βάλουμε στη σωστή σειρά τα παρακάτω γεγονότα
9. Ο Ξάνθος (άλογο του Αχιλλέα) προφητεύει το θάνατο του Αχιλλέα
7. Μεταφορά δώρων στη σκηνή του Αχιλλέα
2. Σύγκληση Αγοράς των Αχαιών
1. Παράδοση όπλων και συμβουλές στον Αχιλλέα από την Θέτιδα
4. Ο Αγαμέμνονας δηλώνει μετανιωμένος κι έτοιμος να επανορθώσει
10. Ο Αχιλλέας ορμά στη μάχη
5. Ο Οδυσσέας παρεμβαίνει ώστε να γίνουν όλα με τάξη
3. Ο Αχιλλέας αποκηρύσσει την οργή του και ζητά άμεση παράταξη του
στρατού
6. Θυσία και όρκος του Αγαμέμνονα για ικανοποίηση του Αχιλλέα
8. Ετοιμασία του στρατεύματος και του Αχιλλέα για μάχη
► Η συμφιλίωση γίνεται τυπικά. Ειλικρινά θα γίνει στους επιτύμβιους αγώνες (ραψ.
Ψ)
► Έφταιξε ο Αγαμέμνονας; Ο Αγαμέμνονας θεωρεί αιτία της άδικης πράξης του,
την οποία παραδέχεται, την Άτη. Ο Αχιλλέας αποδίδει στην Άτη ή στο Δία ή και στους
δύο την άδικη συμπεριφορά του Αγαμέμνονα.
Αν δεν έφταιξε ο Αγαμέμνονας, γιατί πληρώνει;
« Ο ομηρικός άνθρωπος δεν ασχολείται με προθέσεις, βούληση, κίνητρα
(δεν τα έχει συνειδητοποιημένα αυτά τα πράγματα), βλέπει μόνο την πράξη κι αυτή
μετράει γι’ αυτόν. Κι αν η πράξη του είναι ανεξήγητη, αποδίνει εύκολα την αιτία της σε
δυνάμεις έξω απ’ τον πράξαντα, απ’ όπου όμως και αν είναι υποκινημένη μια πράξη, οι
συνέπειές της βαραίνουν αυτόν που την έκανε. Κι απ’ αυτό το βάρος μπορεί ν’
απαλλαγεί μόνο πληρώνοντας, γι’ αυτό και είναι πρόθυμος να το κάνει.»

B4-Ομάδα 2η
- 44 -
Η Άτη δηλώνει μια προσωρινή συσκότιση του ανθρώπινου νου.
Ο άνθρωπος, παραδομένος στην τύφλωση, γίνεται έρμαιο μιας επικίνδυνης δύναμης, η
οποία σιγά-σιγά τον ωθεί να συναντήσει τη μοίρα του.
Αυτή η θεοποιημένη Άτη είναι κόρη του Δία, φοβερή και ολέθρια. Πλανάται γοργά σαν
αερικό πάνω απ’ τους ανθρώπους, έτοιμη να τους οδηγήσει στο χαμό.
Αδερφές της Άτης ήταν οι Παρακλήσεις ή αλλιώς Λιτές (=ικεσίες). Οι Λιτές
ακολουθούσαν τη δυνατή αδερφή τους και ήταν οι μόνες που μπορούσαν να
επανορθώσουν τις συμφορές που άφηνε στο φρικτό πέρασμά της.
Σύμφωνα με την ομηρική αντίληψη, η Άτη ήταν σταλμένη απ’ τον Δία, κι επομένως ήταν
πανίσχυρη. Κανείς άνθρωπος δεν μπορούσε να την αντιμετωπίσει. Όταν λοιπόν ερχόταν
η ώρα που ο άνθρωπος έπρεπε να θυμώσει και να οργιστεί, δεν ήταν στο χέρι του αν θα
συγκρατούσε ή όχι το μένος του. Το κακό καταλάμβανε το μυαλό του και τύφλωνε την
ορθή κρίση του. Οι συνέπειες όμως απ’ την αξιόποινη πράξη βάρυναν πάντοτε εκείνον
που την έκανε.
“Είναι αξιοσημείωτο για την ελληνική αντίληψη, ότι δεν έπεσε ο άνθρωπος
στην αμαρτία αλλά η μεγάλη πλάνη έπεσε κάποτε πάνω στους ανθρώπους”
Schadewaldt 2,165

B4-Ομάδα 4η
- 45 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Υ / Θεομαχία
4η
☻ Ας αντιστοιχήσουμε τα στοιχεία των παρακάτω στηλών
Δίας 1. Σώζει τον Αινεία
Απόλλωνας 2. Έρχεται αντιμέτωπος με τον Έκτορα
Ποσειδώνας 3. Μονομαχεί με τον Αχιλλέα
Αχιλλέας 4. Επιτρέπει τη Θεομαχία
Έκτορας 5. Σπρώχνει τον Αινεία προς τον Αχιλλέα
Αινείας 6. Σκορπά το θάνατο στο πεδίο της μάχης
7. Τυλίγει τον Έκτορα με ομίχλη
8. Σώζεται από τον Φοίβο

B4-Ομάδα 4η
- 46 -
« Ο ποιητής μας φέρνει κοντά αυτό που περιμένουμε, αλλά το απομακρύνει
πάλι , για να το προετοιμάσει.
Οι θεϊκές επεμβάσεις δίνουν στον ποιητή τη δυνατότητα να ελέγχει εύκολα
τις εξελίξεις, να δίνει λύσεις κ.λ.π., αυτό όμως δε σημαίνει ότι δε θα
μπορούσε να κινήσει την πλοκή του αλλιώς. Απλά:”είναι μέσα στις γενικές
επιλογές του Ομήρου, θεοί και άνθρωποι να συνεργάζονται στη σκηνή του
κόσμου, και τα νήματα να τα κρατούνε οι θεοί” Φ. Κακριδής 2, 28-9»

B4-Ομάδα 3η
- 47 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Φ / Μάχη παραποτάμιος
☻ Ας εντοπίσουμε -κάθετα- το κεντρικό θέμα της Φ ραψωδίας
1. Προσωποποιείται αυτός ο ποταμός απ’ τον ποιητή ΣΚΑΜΑΝΔΡΟΣ
2. Ήταν… του Αχιλλέα ο Λυκάονας και Αστερόπαιος ΘΥΜΑΤΑ
3. Περιφρονεί τον ποταμό Σκάμανδρο ΑΧΙΛΛΕΑΣ
4. Διαπράττει ο Αχιλλέας ΥΒΡΗ
5. Κι αυτός βοηθάει τον Αχιλλέα ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ
6. Κι αυτή βοηθάει τον Αχιλλέα ΑΘΗΝΑ
7. Κι αυτή βοηθάει τον Αχιλλέα ΗΡΑ
8. Δαμάζει τον ποταμό βοηθώντας τον Αχιλλέα ΗΦΑΙΣΤΟΣ
9. Πολεμά με το μέρος των Τρώων ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ
10. Ενθαρρύνεται απ’ τον Φοίβο κατά του Αχιλλέα ΑΓΗΝΟΡΑΣ
11. Απ’ αυτή τη ραψωδία, ο Αχιλλέας ορμά στη μάχη Τ
12. Του Φοίβου η ……. παραπλανά τον Αχιλλέα ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ
13. Τέτοια στοιχεία έχει αυτή η Θεομαχία ΚΩΜΙΚΑ
14. Οχυρώνονται εκεί οι Τρώες ΤΡΟΙΑ
15. Η… του έπους επιβάλλει ν’ αδειάσει η πεδιάδα ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
16. Επίκειται η μονομαχία του με τον Αχιλλέα ΕΚΤΟΡΑΣ

B4-Ομάδα 5η
- 48 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Χ / Ἕκτορος ἀναίρεσις
4η
☻ Ας εντοπίσουμε ποιος ενεργεί, επιλέγοντας κατάλληλα απ’ τα στοιχεία του πίνακα
Έκτορας – Πρίαμος – Εκάβη – Ανδρομάχη – Δίας – Απόλλωνας – Αχιλλέας – Αθηνά
 Μένει έξω απ’ τα τείχη της Τροίας, μόνος απ’ τους Τρώες Έκτορας
 Ικετεύει τον Έκτορα να μη μονομαχήσει Πρίαμος Εκάβη
 Προβλέπει το τραγικό τέλος της Τροίας Πρίαμος
 Κάνει στιγμιαία, σκέψεις υποχώρησης Έκτορας
 Το βάζει στα πόδια Έκτορας
 Ορμά σα γεράκι σε περιστέρι Αχιλλέας
 Ψυχοστασία Δίας
 Εγκαταλείπει τον Έκτορα Απόλλωνας
 Παίρνει τη μορφή του Δηίφοβου Αθηνά
 Παρακινεί τον Έκτορα ν’ αντιμετωπίσει τον Αχιλλέα Αθηνά
 Ζητάει όρκους για τη μη σκύλευση εκατέρωθεν Έκτορας
 Αρνείται τη δέσμευση με όρκους Αχιλλέας
 Χτυπά τον αντίπαλο στο λαιμό Αχιλλέας
 Παρακαλεί να μη μείνει άταφος Έκτορας
 Απορρίπτει κάθε υπόσχεση στον αντίπαλο Αχιλλέας
 Προφητεύει το θάνατο του αντιπάλου του Έκτορας
 Κακοποιεί το νεκρό σώμα του αντιπάλου Αχιλλέας
 Θρήνος Ανδρομάχη

B4-Ομάδα 5η
- 49 -
Η πανοπλία και το νεκρό
σώμα του εχθρού
“ Σε απλό επίπεδο, οι πολεμιστές
επιθυμούν να αποκτήσουν την
πανοπλία του εχθρού τους για την
καθαρή της αξία. Επίσης
επιθυμούν την κατοχή του πεδίου
της μάχης και των νεκρών ως
ορατό σημάδι του ότι αυτοί είναι
οι νικητές της ημέρας. Μα
υπάρχουν και βαθύτεροι, ή
σκοτεινότεροι, πόθοι. Να στερείς
τον τάφο στο νεκρό σημαίνει ν’
ακυρώνεις τη μνήμη του, να τον
κάνεις σαν να μην υπήρξε ποτέ, εξ
ου και η αισθητή στον Όμηρο
φλογερή έγνοια για έναν τάφο
που, αφού πεθάνει κάποιος, θα
μείνει, να μαρτυρεί στους
μεταγενέστερους την ύπαρξη και
τη σημαντικότητά του. Εξάλλου
μαθαίνουμε από το φάντασμα του
Πατρόκλου ότι ο άταφος νεκρός
δεν μπορεί να περάσει στην
απέναντι όχθη του ποταμού και να
διαβεί τις πύλες του Άδη, αλλά
πρέπει έτσι άδικά (να)
πηγαινοέρχεται στο πλατύπυλο
παλάτι του Άδη χωρίς να
αξιώνεται ανάπαυση νεκρών”
Griffin J.

B4-Ομάδα 5η
- 50 -
Ο ρόλος της Αθηνάς
“ Το εχθρικό θεϊκό στοιχείο, μασκαρεμένο και με ανάλαφρο, καλοσυνάτο
συντροφικό ύφος, ξεγελά άσπλαχνα τον παρατημένο απ’ τους δικούς του
θεούς ήρωα και τον οδηγεί στην καταστροφή. Όλα γυρίζουν τώρα εναντίον
του. Λες και τον έχει χτυπήσει η Άτη , και ξεστομίζει λόγια απ’ όπου
ξεπροβάλλει, χωρίς ο ίδιος να το νιώθει, ο θάνατος. Αυτή η φριχτή
κατάσταση του ξεγελασμένου από τους θεούς ανθρώπου, που διαρκεί
σχεδόν ως το κατώφλι του θανάτου, και κλιμακώνεται στο τέλος ως τη
μάταιη και αισιόδοξη σιγουριά, αποτελεί για τον Έκτορα, ύστερα από τους
προηγούμενους κλονισμούς, τη νέα και τελευταία μορφή της κρυφής
παρουσίας του θανάτου του.” Schadewaldt W.

B4-Ομάδα 1η
Τασιούλα Μαριλένα, Τασιούλας Χρήστος, Σταθοπούλου Φανή, Υφαντή Ελευθερία, Ψαλλίδη Φανή
- 51 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Ψ / Ἀθλα ἐπί Πατρόκλω
– 29η
☻ Ας απαντήσουμε σύντομα τις παρακάτω ερωτήσεις
● Ο Αχιλλέας
1. Τι κάνει μετά τη μονομαχία;
Ο Αχιλλέας θλιμμένος και κατάκοπος από τον αγώνα, πηγαίνει και κοιμάται στην άκρη της θάλασσας.
2. Ποιον βλέπει στον ύπνο του;
Στον ύπνο του βλέπει τον Πάτροκλο, που του δίνει οδηγίες για την κηδεία του.
3. Σε ποιες ενέργειες προβαίνει σχετικές με τον νεκρό φίλο του;
Ο Αχιλλέας την άλλη μέρα : α) ετοιμάζει την πυρά του Πατρόκλου, β) κάνει νεκρικές θυσίες και προσφορές, γ) θυσιάζει
δώδεκα νεαρούς Τρώες, δ) κόβει και προσφέρει στο νεκρό φίλο του τα μαλλιά του, ε) ακούραστος κάνει σπονδές ως το
πρωί, ενώ η νεκρική πυρά καίει όλη νύχτα, στ) το πρωί φροντίζει τα οστά του νεκρού φίλου του, ζ) οργανώνει
αθλητικούς αγώνες προς τιμήν του νεκρού φίλου του.
4. Ποια επιθυμία εκφράζει;
Εκφράζει την επιθυμία του να ταφεί μαζί με τον Πάτροκλο.

B4-Ομάδα 1η
- 52 -
● Ποια η σημασία της ένταξης των αθλητικών αγώνων στο έπος;
Ο Αχιλλέας διοργανώνει αθλητικούς αγώνες προς τιμήν του Πατρόκλου, δημιουργώντας ένα ανακουφιστικό διάλειμμα
ανάμεσα στο θρήνο για τον Πάτροκλο και τον θρήνο για τον Έκτορα. Οι αγώνες αυτοί δείχνουν την ουσιαστική
συμφιλίωση του Αχιλλέα με τους συμπολεμιστές τους και μας ξαναθυμίζουν τις ικανότητες και τις αδυναμίες του
χαρακτήρα των Αχαιών. Η αναγνώριση του κύρους του Αγαμέμνονα, με την απόδοση του πρώτου βραβείου απ’ τον
Αχιλλέα, χωρίς ο αρχιστράτηγος να αγωνιστεί, αποδεικνύει την ευγένεια και μεγαλοψυχία, του Πηλείδη και ξεκαθαρίζει
ότι ο θυμός του δεν ήταν αποτέλεσμα μικροψυχίας. Οι αγώνες, εξάλλου αποτελούν σημαντικό κεφάλαιο πολιτισμού της
εποχής. Δίνουν μια καθαρογραμμένη εικόνα της ιπποτικής κοινωνίας των «ευγενών» Ελλήνων του 8ου
αιώνα π.Χ.
Τυπολογία των αγώνων
● Τοποθετούνται στη μέση τα έπαθλα και προσδιορίζεται συχνά η αξία τους
● προκηρύσσεται αγώνας
● παρουσιάζονται οι αγωνιστές, με αξιολογική κατά κανόνα σειρά
● κάποτε γίνεται κλήρωση
● περιγράφεται το αγώνισμα
● ανακηρύσσονται οι νικητές και απονέμονται τα βραβεία
Παρά τη στερεότυπη παρουσίαση, το ενδιαφέρον των ακροατών μένει αμείωτο αφού η
αφήγηση ποικίλει (παρουσίαση των αγωνιστών, αντιδράσεις θεατών, εκπλήξεις κ.λ.π.)

B4-Ομάδα 1η
- 53 -
Η ουσιαστική συμφιλίωση
Με το ακόντιο, όγδοο και τελευταίο αγώνισμα, που δεν έγινε, κλείνουν
οι αγώνες.
Η προκήρυξη του αγώνα παραλείπεται, έφτασε να σηκωθεί μόνο ο
Αγαμέμνονας ν’ αγωνιστεί και ο Αχιλλέας του αναγνωρίζει γενική
υπεροχή και του προσφέρει το πρώτο βραβείο, το πλουμιστό λεβέτι .
Μάλιστα, σεβόμενος το κύρος του αρχιστράτηγου, δεν ανέχεται να τον
δεί να συναγωνίζεται τον ακόλουθο του Ιδομενέα, το Μηριόνη, και
του ζητά τη συγκατάθεση να του προσφέρει το δεύτερο βραβείο που
είναι το χάλκινο κοντάρι.
Η ενέργεια αυτή του Αχιλλέα, αποκαλυπτική της ευγένειας και της
μεγαλοψυχίας του αποδεικνύει ότι ο θυμός του δεν ήταν αποτέλεσμα
κακού χαρακτήρα ή μικροψυχίας.
“ Ήταν ανάγκη, πριν τελειώσει το έπος, να συμφιλιωθούν οι δυο
μεγάλοι του αχαϊκού στρατοπέδου (η συμφιλίωση του Τα ήταν μάλλον
τυπική, υπαγορευμένη απ’ την πίεση των πραγμάτων) και βρέθηκε η
πιο κατάλληλη στιγμή γι’ αυτό: ο αρχιστράτηγος είχε επανειλημμένα
αναγνωρίσει την αξία του εξαιτίας του πληγωμένου παλικαριού και είχε
παραδεχτεί το λάθος του. Χρειαζόταν λοιπόν ν’ απλώσει και η ψυχή
του παλικαριού, για ν’ αναγνωρίσει τη θέση και τη δύναμη του
αρχιστράτηγου, κι αυτό ακριβώς έγινε τώρα.”

B4-Ομάδα 1η
- 54 -
“Η Ψ ολοκληρώνει την Πατρόκλεια και συμπίπτει με το
τέλος των πολεμικών γεγονότων της Ιλιάδας.
Αποτελεί ένα αυτοτελές επεισόδιο (νεκρικές τιμές στον
Πάτροκλο) σε δυο πράξεις (ταφή-επιτύμβιοι αγώνες),
που συνδέονται παρατακτικά, τις διακρίνει όμως μια
εσωτερική αντίθεση: τεράστια κατάθλιψη και φρίκη
στην πρώτη-κεφάτη φιλική ατμόσφαιρα και ανακούφιση
στη δεύτερη, η άγρια θλίψη του Αχιλλέα της ταφής
γίνεται στους αγώνες ήρεμη αξιοπρέπεια και
διαλλακτικότητα.
Και τα δύο μέρη αποτελούν σημαντικά κεφάλαια
πολιτισμού της εποχής, ιδιαίτερα ετούτο των αγώνων,
που, εκτός από τα στοιχεία του υλικοτεχνικού
πολιτισμού (βραβεία κ.λ.π.) και τη σημασία του για
την ιστορία των αθλητικών αγώνων (είναι το
αρχαιότερο σχετικό κείμενο), με τις γενναιόδωρες
βραβεύσεις, τις μικρολογομαχίες και ενστάσεις και την
ιπποτική έπειτα διαλλαγή, κ.λ.π., δίνει μια
καθαρογραμμένη εικόνα της ιπποτικής κοινωνίας των
«ευγενών» Ελλήνων του 8ου
π.Χ αιώνα.”
Ομήρου Ιλιάδα, Μ. Σαμαρά, εκδ.Gutenberg,σ.320-321

B4-Ομάδα 6η
- 55 -
ΡΑΨΩΔΙΑ Ω / Ἕκτορος λύτρα
– 51η
☻ Ας εντοπίσουμε -κάθετα- το κεντρικό θέμα της Ω ραψωδίας
1. Για τόσες μέρες διασύρεται το σώμα του Έκτορα ΔΩΔΕΚΑ
2. Γύρω απ’ τον τάφο του περιφέρει τον Έκτορα ο Αχιλλέας ΠΑΤΡΟΚΛΟΥ
3. Τη στέλνει ο Δίας με οδηγίες στον Αχιλλέα ΘΕΤΙΔΑ
4. Πατέρας του Έκτορα ΠΡΙΑΜΟΣ
5. Τη στέλνει ο Δίας με οδηγίες στον Πρίαμο ΙΡΙΔΑ
6. Συνοδεύει τον Πρίαμο ΙΔΑΙΟΣ
7. Με … του χρόνου αφηγείται ο ποιητής ό,τι ακολουθεί το θάνατο του Έκτορα ΣΥΣΤΟΛΗ
8. Παρέχει ο Αχιλλέας στον Πρίαμο ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ
9. Δίνει ο Αχιλλέας στον Πρίαμο για 11ήμερη ανακωχή ΥΠΟΣΧΕΣΗ
10.Την 51η
μέρα του έπους θα γίνει του Έκτορα ΤΑΦΗ
11.Ανακοινώνει την άφιξη της σορού του Έκτορα στην Τροία ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ
12.Τόσες μέρες θρηνούν τον Έκτορα οι Τρώες ΕΝΝΕΑ

B4-Ομάδα 6η
- 56 -

ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ – ΙΛΙΑΔΑ
☻ Σοφία Χαντζή ☺
B4-Ομάδα 6η
- 55 -

ΙΛΙΑΔΑ-ΠΕΡΙΛΗΨΗ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to ΙΛΙΑΔΑ-ΠΕΡΙΛΗΨΗ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Similar to ΙΛΙΑΔΑ-ΠΕΡΙΛΗΨΗ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ (20)

More from emathites

More from emathites (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

ΙΛΙΑΔΑ-ΠΕΡΙΛΗΨΗ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ