2. MỤC TIÊU
1. Kể được những thay đổi ở trẻ sơ sinh sau
sanh
2. Trình bày được bảng điểm APGAR, ý
nghĩa, và ứng dụng được vào đánh giá trẻ
sơ sinh sau sanh
3. Mô tả được biện pháp hồi sức cho trẻ
ngạt sau sanh
4. Mô tả trình tự chăm sóc trẻ sơ sinh bình
thường sau sanh
2

3. THAY ĐỔI SAU SANH
Hô hấp:
 Khởi động cử động hô hấp
 Tiếng khóc đầu tiên
 Đào thải các dịch ở phổi
Tuần hoàn: hệ quả của hô hấp và kẹp rốn
Thận: đảm nhận chức năng
Thân nhiệt: chống lạnh bằng tạo nhiệt
3

4. Thích nghi về tuần hoàn:
4

5. ĐÁNH GIÁ TRẺ SAU SANH
Cần tập trung, nhanh chóng
Bảng điểm APGAR
2 1 0
Nhịp tim > 100 l/ph < 100 l/ph -
Khóc to, thở Khóc yếu, thở
Hô hấp -
đều không đều
Trương lực cơ Tốt Giảm Mềm nhão
Phản xạ Tốt Giảm -
Tím đầu chi, Tím toàn thân
Màu da Hồng
quanh môi Trắng nhợt
5

6. Ý NGHĨA APGAR
Phút thứ 1
 Hồi sức sơ sinh?
Phút thứ 5
 Tiên lượng sơ sinh
Ý nghĩa điểm số:
 0 – 3: trẻ ngạt nặng  HSSS
 4 – 7: trẻ ngạt nhẹ  HSSS (hô hấp)
 8 – 10: trẻ bình thường  không cần hồi sức
6

7. HỒI SỨC SƠ SINH
Nguyên tắc
 A Airway Thông đường hô hấp
 B Breathing Hỗ trợ Thở
 C Circulation Đảm bảo tuần hoàn (Tim)
 D Drugs Thuốc
Cần tránh
 Sang chấn
 Lạnh
 Nhiễm trùng
7

8. Các bƣớc hồi sức sơ sinh
Theo chuẩn quốc gia 2009
 30 giây đầu
• Đánh giá nhanh và xác định trẻ có cần hồi sức
không bằng chỉ số Apgar
• Ủ ấm và tiến hành hồi sức ngay nếu trẻ không
khóc, không thở, hoặc tím tái
• Đặt trẻ nằm, đầu hơi ngửa, khẩn trương tiến hành
hút dịch hầu họng và mũi sau để thông đường hô
hấp, kích thích thở và đặt mặt nạ bóp bóng, cung
cấp oxygen nếu cần.
8

9. Các bƣớc hồi sức sơ sinh
Theo chuẩn quốc gia 2009
 30 giây tiếp theo
• Nếu trẻ hồng, thở tốt  chăm sóc thường quy
• Không thở  nhanh chóng kiểm tra mặt nạ, chỉnh
lại đầu trẻ, tiếp tục bóp bóng
9

10. Các bƣớc hồi sức sơ sinh
Theo chuẩn quốc gia 2009
 Sau 1 phút
• Trẻ tự thở: theo dõi sát
• Trẻ không thở  kiểm tra nhịp tim
– > 60 lần/phút
» bóp bóng 40 lần/phút
» Ngừng khi nhịp thở > 30 lần/phút
– < 60 lần/phút
» Gọi hỗ trợ
» Ấn tim 120 lần/phút kết hợp bóp bóng
» Ngừng ấn khi nhịp tim > 100 lần/phút
 Nếu hồi sức tích cực 20 phút mà không có kết
quả thì ngừng hồi sức
10

11. Quá khứ  hiện tại
Mẹ:
 Bệnh lý: Tiểu đường, Thiếu máu mạn
nặng, Cao huyết áp - Suy tim
 Thuốc: morphin, dẫn xuất morphin
Con:
 Non tháng
 SDD bào thai
 Đa thai
 Suy thai
Thai kỳ: có các tai biến, biến chứng
11

12. THAO TÁC HỒI SỨC SƠ SINH
A = airway, thông
đường thở
 Thấm khô nhanh
 Tư thế: hơi ngửa đầu
 Hút nhớt: luôn hút
miệng trước rồi tới
mũi
 Đặt nội khí quản nếu
cần
12

13. 13

14. 14

15. B = Breathing – Hỗ trợ hô hấp
Kích thích thở
Kích thích gan bàn chân Búng vào gót chân
Xoa dọc sống lưng
15

16. Giúp thở: khi kích thích thở không hiệu quả
Lưu ý:
 Tư thế
 Mặt nạ phải che mũi và miệng
 Lực bóp: 2 – 3 ngón tay
 Tần số: 40 lần/phút với O2 100%
 CCĐ:
• Thoát vị hoành bẩm sinh
• Hít phân su
16

17. 17

18. C = Circulation – Hỗ trợ tuần hoàn
Xoa bóp tim ngoài lồng
ngực
Chỉ định:
 Nhịp tim < 60 lần/phút
 sau bóp bóng giúp thở 30 giây
với O2 100%
Kỹ thuật:
 2 bàn tay
 2 ngón tay
Vị trí: 1/3 dưới xương ức
18

19. Tần số:
 120 lần/phút
 Ép tim 3/ thông khí 1
Chiều sâu
 1/3 d trước – sau
Lưu ý:
 Tránh ấn vào mũi ức
 Luôn kết hợp bóp bóng
19

20. D = drugs – thuốc và dịch truyền
Đường dùng: TM ngoại biên, TM rốn, NKQ
Adrenaline 1‰
 Nhịp tim < 60 lần/phút sau 30 giây xoa bóp tim
ngoài lồng ngực và thông khí
 Liều: 0,01 – 0,03 mg/kg
 Cách dùng: pha loãng với 0,9 ml NaCl 9‰
 Đường dùng:
• TM rốn
• NKQ: liều gấp 3
20

21. NaHCO3 4,2%:
 Toan chuyển hóa, 2 – 8 ml/kg qua tiêm TM rốn
Glucose 10%
 Hạn chế
Naloxone
 Ngộ độc Morphine
21

22. CHĂM SÓC TRẺ BÌNH THƢỜNG
APGAR 8 – 10
Trình tự:
 Hút
 Cắt rốn: 15 cm
 Lau khô, ủ ấm
 Làm rốn
 Quan sát dị tật
 Mặc áo, tã lót
 Cân đo
 Nhỏ mắt
 Tiêm vitamin K
 Đánh dấu
22

23. Làm rốn (thực hành)
Vô trùng
Dung dịch Iod 5%
Kỹ thuật
 Lót gạc dưới chân rốn
 Dùng que gòn nhúng iod bôi từ chân rốn lên
khoảng 5 cm
 Dùng kẹp rốn kẹp cách chân rốn khoảng 3 cm
 Cắt bỏ phần rốn phía trên, kiểm tra mặt cắt
 Sát trùng mặt cắt
 Bọc cuống rốn bằng gạc vô trùng, băng lại
quanh bụng bằng băng thun vô trùng
23

24. Một số chăm sóc khác
Nhỏ mắt
 Dung dịch acgyrol 1%  phòng lậu mắt
Tiêm vitamin K
 TB 1 mg, đùi bên (P)
 Phòng ngừa xuất huyết não do thiếu vit K
24