2. MỤC TIÊU
Mô tả được sự thay đổi ở cơ thể người mẹ
sau sanh
Trình bày các vấn đề của người mẹ cần được
quan tâm sau sanh
Biết cách tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ và
đánh giá được bữa bú
2
3. TỔNG QUAN
Hậu sản: 6 tuần sau sanh
Quan trọng:
Ngày đầu sau sanh
Tuần đầu sau sanh
Vấn đề:
Thay đổi sinh lý
Phát hiện và phòng ngừa các tai biến/biến
chứng
3
4. TẠI SAO?
Giúp mẹ:
Phục hồi sức khỏe
Phòng tránh – phát hiện – xử lý các tai biến/biến
chứng
Chăm sóc bản thân và em bé sau này
Ổn định tinh thần
4
5. NGÀY ĐẦU SAU SANH
Sinh lý Bà mẹ
Tử cung: Đau
Khối cầu an toàn Bụng
Co bóp Tầng sinh môn
Ra máu âm đạo Lo lắng
Tiết sữa non Nuôi con = sữa mẹ?
Bí tiểu tiện, đại tiện
Mệt mỏi, lạnh run
Vui mừng / buồn rầu
5
6. MỘT TUẦN SAU SANH
Sinh lý Bà mẹ
Co hồi tử cung
Co bóp tử cung Vẫn đau
Vết khâu tầng sinh môn
Sản dịch Lo lắng, hoảng sợ
Tiết sữa Cho con bú
Rối loạn đại tiểu tiện Bí đại tiện, tiểu tiện
6
7. Sự co hồi tử cung
Sau sổ nhau: khối cầu an toàn
Ngày đầu: BCTC 13 cm,
sau đó 1 cm/ngày
Tốc độ: so > rạ,
cho bú > không cho bú
Đoạn dưới TC: ngày 5
CTC: khép kín ngày 5 – 8
Âm đạo, âm hộ: ngày 10 – 15
7
8. Sản dịch
Cấu tạo:
Mảnh vụn màng rụng
Cục máu đông
Dịch tiết từ vết thương CTC, âm đạo
Vô trùng, có mùi tanh có thể nhiễm trùng
Sự thay đổi
N 2 – 3: đỏ tươi đỏ sậm
N 4 – 8: loãng hơn, như máu cá
N 8 – 12: nhầy trong, lượng ít dần
8
9. Tiết sữa
Hiện tượng lên sữa:
N3 sau sanh, 24 – 48 giờ
Tuyến vú căng, đau nhức,
có thể sốt nhẹ
Cơ chế:
Prolactine: phân tiết sữa
• Ức chế estrogen và
progesterone chậm có kinh
Oxytocin: ép sữa
Phản xạ từ sự mút và sự
làm trống bầu sữa
9
10. SÁU TUẦN SAU SANH
Sinh lý Bà mẹ
Cơ quan sinh dục nữ về Mệt mỏi kéo dài
bình thường Đau bụng kéo dài
Sản dịch hết
Kinh non Lo lắng
Sẹo tầng sinh môn Xấu?
Cân nặng thay đổi
Ngừa thai?
Rối loạn đại, tiểu tiện kéo
dài
10
11. Kinh non
Hiện tượng sinh lý
Khoảng 2 – 3 tuần sau sanh
Ra máu đỏ tươi 1 – 2 ngày
Do niêm mạc tử cung hồi phục
11
12. BIẾN CHỨNG SAU SANH
Sớm (ngay sau sanh)
Sốc: mất máu,đau
Chảy máu
Chấn thương đường sinh
dục
12
23. Tư thế bú đúng
Đầu và thân trẻ trên 1 đường thẳng
Mặt trẻ đối diện vú, mũi đối diện núm vú
Người trẻ sát người mẹ
Nên đỡ toàn bộ thân trẻ
Mẹ ở tư thế thoải mái nhất
23