1. Editoryal
Ni Jovina Lazo

2. Kahulugan
• Ang editoryal ay hindi lamang kinakasangkapan
upang hatakin ang mambabasa na pumaling sa
isang panig ng pananaw o paniniwala, bagkus
upang kumbinsihin—kung hindi man tahasang
pilitin—ang sinumang awtoridad o
pinatutungkulan na pumanig at gawin kung
kinakailangan ang mungkahi ng isang
publikasyon. (Roberto Añonuevo, 2008)

3. • Isang lathalahin sa pahayagan o magasin na
nagsasaad ng puna ng editor at kauri nito.
• Ang isa sa pinakamagaling na katuturan ng
editoryal ay yaong nagsasabing ang artikulong
ito’y isang ambag sa pakikipagtalo sa isang
paksang napapanahon. (Miller)

4. • Ang Editoryal o pangulong-tudling ay isang
mapanuring pagpapakahulugan ng kahalagahan
ng isang napapanahong pangyayari upang
magbigay-kaalaman, makapagpaniwala, o
makalibang sa mga mambabasa.
• Ito ay tinatawag ding tinig ng pahayagan.
http://www.takdangaralin.com/filipino/editoryal/editoryal-pagsulat-ng-
editoryal-o-pangulong-tudling/

5. Wikipedia
• Ang editoryal o pangulong-tudling ang
pangunahing tudling ng kuru-kuro ng isang
pahayagan. Kumakatawan ito sa sama-samang
paninindigan ng patnugutan ng pahayagan kaya
sinasabing kaluluwa ito ng publikasyon.

6. • Ang editoryal ay isang artikulong sinulat ng
editor at / o kauri nito batay sa umiiral na
mahahalagang balita upang magbigay-puri,
manuligsa, magpaunawa, magturo, o sa mga
kinauukulan.

7. May pinagkaiba ba
ang editoryal sa
balita?

8. Balita Editoryal
• Batay sa mga
napapanahong
pangyayari .
• Hindi maaaring
magbigay ng
opinyon tanging
mga katotohanan
lamang
• Batay sa mga
napapanahong
balita
• Ito ay nagsasaad
ng puna o
pakikipagtalo .

9. Ang masalimuot na mga balita ay hindi
ipinagwawalambahala ng mga editor ng
pahayagan, nagbibigay sila ng kanilang mga
kuro-kuro at matalinong mga puna na
kalimitang may himig mapagbuo.
Ang mga editor ng mga pahayagang
pampaaralan ay nagbibigay rin ng mabisang
lunas sa mga suliranin ng paaralan na kapaki-
pakinabang kung malulutas agad, o kaya naman
dahil sa kanilang puna ay nabubuksan nila ang
isip ng mga mag-aaral, guro’t tagapamahala.

10. May pinagkaiba ba
ang editoryal sa
sanaysay?

11. Sanaysay Editoryal
• Ito’y isang uri ng
panitikang nasusulat sa
anyong tuluyan na
naglalahad ng kuru-kuro,
damdamin, kaisipan,
saloobin, reaksyon, at iba
pa ng awtor hinggil sa
isang paksa sa alinmang
larangan o kaalaman,
maging pampulitika,
panlipunan, pang-
edukasyon, panrelihiyon,
pang-araw-araw na
gawain at iba pa.
• Mas malawak ang gamit.
• Maaring matawag na
sanaysay.
• Hinahango sa mga
balitang
pangkasalukuyan.
• Karaniwang nakikita
lamang sa dyaryo at
magasin.

12. • Ang ilang editoryal na lumalabas sa mga
pahayagang gaya ng Philippine Daily Inquirer,
Philippine Star, Manila Bulletin, at Philippine
Standard Today ay maituturing na isa nang
ganap na sanaysay na mahaba kaysa editoryal
ng mga pangunahing tabloyd sa bansa na gaya
ng Abante, Balita, Bulgar, at Tano
• Gayunman, ang mga editoryal sa tabloyd ay
maituturing na makabagong bersiyon ng
“dagli” na nagtutuon sa isang isyu, at maikli
kung ikokompara sa editoryal ng malalaking
pahayagan.
Ayon ka Robert Anonuevo

13. • karaniwang binubuo ng 200 salita o higit pa—
kailangang pagtuunan nito ang isang paksa
lamang at gumamit ng pagdulog na payak na
makaaabot sa hinagap ng masa upang maisilid
ang lahat ng opinyon, puna, mungkahi, at kuro-
kuro sa gaya ng politika, ekonomiya, kultura,
isports, at kaugnay na lárangan

14. Editor o Patnugot
• Ang patnugot ay isang tagasulat ng
pangulong tudling o editoryal.

15. Mga Katangiang Dapat taglayin
ng isang Editoryal

16. 1. Ang editoryal ay kailangang magtaglay ng isa
lamang na ideya.
2. Kailangan itong maging malinaw
3. Kailangan itong maging makatwiran.
4. Bawat sabihing katwwiran ay kailangang may
patunay.
5. Kailangang makatotohanan
6. Kailangan itong magtagaly ng katangiang
nakalilibang bukod pa sa nakawiwili.
7. Kailangan itong umiwas sa pagmumura ni sa
pagsesermon.

17. 1. Ang editoryal ay kailangang
magtaglay ng isa lamang na ideya.
• Maaring ang suliranin ay manggalig sa isang
balita ng isang pahayagang pang-araw,araw na
may kinalaman sa buhay at suliranin ng mga
mag-aaral o ng mamamayan, basta”t iyoy isang
pakasang napapanahong pahalagahan o
isang suliraning hindi pa tiyak ang
kalutasan.

18. 2. Kailangan itong maging malinaw
• Kailangang iukol ang unang talataan sa
pagsasaad na muli ng kanilang katwiran nang
malinaw, ngunit maikli

19. 3. Kailangan itong maging makatwiran.
• Simulan ang artikulo sa mga bagay na hindi
kilala patungo sa lalong hindi kilala o di kaya’y
mula Kailangan itong maging makatwiran maliit
na detayepatungo sa konklusyon
• Gumamit ng tayutay

20. 4. Bawat sabihing katwwiran ay
kailangang may patunay.
• Kailangang lakipan ito ng mga
katibayan bilang patunay sa
binibigyang katuwiran

21. 5. Kailangang makatotohanan
• Pagsasangguni sa mga aklat, magasin,
lathalain, journal na may kaugnayan
sa paksa.

22. 6. Kailangan itong magtagaly ng
katangiang nakalilibang bukod pa sa
nakawiwili.
7. Kailangan itong umiwas sa
pagmumura ni sa pagsesermon.

23. Mga Uri ng Editoryal

24. 1. Editoryal na nagpapabatid.
2. Editoryal na nagpapakahulugan
3. Editoryal na pumupuna at nagbibigay ng
reforma
4. Pagpaparangal at pagbibigay-puri
5. Nagpapahalaga sa mga natatanging araw
6. Paglalahad na nababatay sa tahasang sabi.
7. Paglilibang

25. Editoryal na nagpapabatid
• Ito’y nagbibigay kaalaman o linaw sa
ilang pangyayaring hindi gaanong
maunawaan.

26. Editoryal na nagpapakahulugan
• Ayon kay Dr. Jose Villa Panganiban ay pinipiga
nito ang hahantungang kahulugan ng isang
balita, pangyayari o kalagayan.

27. pumu
• Matamang tumutuligsa ito sa tiwaling
hakbangin ng makapangyarihan, samahan,
lipunan, karaniwang mamayan, at iba pa. at
nagmumungkahi ngreforma

28. parangal
• Pinapahalagahan ang kinauukulan sa
pamamagitan ng mga pangungusap na busog sa
diwang mabulaklak, subalit matapat.

29. 5. Nagpapahalaga sa mga natatanging
araw

31. Mga bahagi ng isang editoryal

32. Panimula
• Nagpapakilala ng paksa. Kailangang ito'y maikli
ngunit makatawag pansin.
Katawan
• Kalimitang binubuo ng dalawa o mahigit pang talataan na nagsusuri o
nagpapaliwanag sa punong ideya, sa tulong ng mga katibayan na
nagpapatingkad sa paglalahad ng sariling kuro-kuro
• Katawan- Ipinapahayag ang opinyon o kuru-kuro ng patnugot.
Pro (pagpanig)
Con (pagsalungat)

33. • Ipinapahayag ang bahaging panghihikayat sa
mambabasa sang-ayon sa kaisipang nais ikintal
ng editoryal.
Wakas
• Maaaring maglagom o magbigay-diin sa
diwang tinatalakay sa editoryal. Nagbibigay
din ito ng konklusyon ng may-akda.

34. Mga Teknik sa Pagsulat ng Panimula
a. Pagtatanong
b. Paglalahad ng paksa
c. Pagsasalaysay ng isang pangyayari o
insidenteng may kaugnay sa paksa
d.Pagsipi
e. Kapansin pansin na panimula
f. Kuru-kurong laban o sang-ayon sa paksa
g. Mungkahi o tagubilin ukol sa paksa

35. Pagsulat ng Pangulong Tudling

36. Mga Tuntuning Dapat Sundin sa
Pagsulat ng Pangulong Tudling
1. Magkaroon ng kawili-wiling panimulang
maikli lamang upang akkitin ang
mambabasa.
2. Buuin ang katawan sa pamamagitan
ngpaglalahad ng mga katibayan nang
maayos at malinaw.

37. • 3. Iwasan ang pagbibigay ng pangkalahatang
patakaran. Sa halip..
- gumamit ng mga halimbawa at paglalarawan
upang pagtibayin ang simula.
- gumamit ng paghahambing at pag-iiba iba.
- gumamit ng magkatulad na kalagayan.
- banggitin ang pinagmulan ng mga inilalahad
na kalayagan.

38. • 4. Tapusin nang naangkop.
5. Tandaan na ang pinakamahalagang bahagi ay
ang panimula at ang wakas.
6. Huwag mangaral o magsermon (No
preaching). Ilahad lamang ang katwiran at
hayaan ang mambabasang gumawa ng sariling
pagpapasya.
7. Sunduin ang lahat ng simulain sa mabisang
pagsulat-kaisahan (unity), linaw (charity),
pagkakaugnay-ugnay (coherence), at diin
(emphasis).

39. Salamat …

41. • Pagbasa at Pagsulat Tungo sa Pananaliksik;
Teresita T. Galang, Lu R. Samson, Alita G.
Agapay
http://prezi.com/gadfvzfivp2c/editoryal/

43. wiki
• Tatlong bahagi ng editoryal[baguhin]
• Naglalaman ng tatlong bahagi ang balangkas ng editoryal:
• Panimula, kung saan binabanggit ang isyu o balitang tatalakayin. Kailangang ito'y maikli ngunit
makatawag pansin. Naglalaman ang panimula ng paksa o isyu, suliranin o kalagayan na tatalakayin.
Karaniwang ito'y batay sa balita o isang pangyayari. Maaaring gumamit ng alinman sa panimula: isang
tanong, isang salawikain, pasalaysay na panimula, tuwirang sabi
• Katawan, kung saan sumusuri, nagpapaliwanag o naglalahad ng paksa o isyu sa malinaw at payak na
paraan. Nagbibigay ito ng tala, pangyayari, o halimbawa ng tumutulong sa layunin ng editoryal. Dito rin
isinusulat ang pananaw ng awtor tungkol sa isyu na pinaguusapan.
• Pangwakas, na maaaring maglagom o magbigay-diin sa diwang tinatalakay sa editoryal. Nagbibigay din
ito ng konklusyon ng may-akda.
• Mga uri ng editoryal[baguhin]
• Pagsasalaysay. Ipinaliliwanag ang kahalagahan o kahulugan ng isang balita, kalagayan, o ideya.
• Paglalahad. Ipinaaalam ang isang pangyayari na binibigyang-diin o linaw ang kahalagahan o ilang
kalituhang bunga ng pangyayari.
• Pangangatwiran Nagbibigay ng puna sa isang kalagayan, sa isang tao, o sa isang paraan ng pag-iisip.
Naglalayong makuha ang paniniwala ng iba at makapagbunsod ng pagbabago.
• Paglalarawan. Binibigyang halaga ang isang taong may kahanga-hangang nagawa, katangi-tanging
gawain, o nagpaparangal sa isang taong namayapa na, na may nagawang pambihirang kabutihan.
• Pagtutol. Dito ang may-akda ay nagbibigay ng kanyang panig at ipaglalaban niya ito upang makumbinsi
ang mga nagbabasa.
• Nagpapaaliw Nakakabigay ito ng ngiti at halakhak habang naglalahad ng katotohanan.
• Espesyal na okasyon Ipinaliliwanag nito ang kahalagahan ng isang okasyon.

44. ta
• Mga Uri ng Editoryal
• 1. Nagpapakahulugan. Ipinaliliwanag nito ang kahalagahan o
kahulugan ng isang mahalagang pangyayari.
• 2. Nagpapabatid. Ito’y nagbibigay kaalaman o linaw sa ilang
pangyayaring hindi gaanong maunawaan.
• 3. Namumuna at nagpapabago. Pumupuna ito sa isang kalagayan
ng isang tao, o ng isang paraan ng pag-iisip sa layuning makakuha ng mga
kapanig sa paniniwala at kung mangyayari’y makapagbunsod ng
pagbabago.
• 4. Nagpaparangal at nagbibigay-puri. Nagbibigay ito ng papuri sa
isang taong may kahanga-hangang nagawa, nagpapahayag ng
pagpapahalaga sa isang katangi-tanging Gawain, o nagpaparangal sa isang
taong namayapa na may nagawang pambihirang kabutihan.
• 5. Nagpapahalaga sa natatanging araw. Ipinaliliwanag nito ang
kahalagahan ng mga tanging araw o okasyon.
• 6. Nanlilibang. Hindi ito karaniwang sinusulat. Ang paraang
ginagamit ditto ay di-pormal, Masaya, kung minsan ay sentimental, at
karaniwang maikli lamang