2. Aftësimi i mësuesve për të
kuptuar dhe zbatuar mirë
metodologjinë e planifikimit
vjetor të programit lëndor.
3. Të garantojë mundësinë që mësuesit të
sigurojnë standarde për të menaxhuar
me fleksibilitet planin sipas nevojave
për të arritur një mesimdhënie dhe
nxënie të sukseshme bashkëkohore.
4. Në këtë modul do ti kushtohet një rëndësi e
veçantë mënyrës se si do te bëhet një
planifikim i programit lëndor vjetor
mbi bazën e objektivave të programeve të
lëndës specifike duke mos i qëndruar besnik
tematikave që ofron teksti.
Gjithashtu theksi duhet të vihet tek
fleksibiliteti që ka secili mësues te hartojë
planin vjetor sipas nevojave që kanë
nxënësit për të asimiluar objektivat e
programit.
5. Përfituesit e drejtpërdrejtë të këtij trajnimi
janë mësuesit, dhe përfituesit jo të
drejtpërdrejtë janë fëmijët.
Moduli do të ndihmojë mësuesit të
organizojnë planin vjetor lëndor me
fleksibilitet të plotë.
6. Plani vjetor lëndor hartohet në përputhje me
dokumentet kurrikulare
Plani vjetor lëndor hartohet dhe zbatohet
duke marrë parasysh fleksibilitetin e
kurrikulës
Plani vjetor lëndor hartohet duke u mbësh-
tetur në formate orientuese
7. Plani vjetor hartohet në përputhje me
dokumentet zyrtare kurrikulare si:
Udhëzuesi për zhvillimin e kurrikulës.
Elementet kurrikulare të skeletkurrikulave
Standartet e fushës së të nxënit.
Programit lëndor.
Udhëzimeve të MASH
Plani lendor vjetor mbeshtetet tek teksti i
perzgjedhur
8. Plani vjetor lëndor hartohet dhe zbatohet
duke përzgjedhur midis tematikave alternative
në përshtatje me aktualitetin dhe zhvillimet e
kohës
duke shfrytëzuar edhe burime të tjera, të ndryshme
nga teksti i nxënësit
duke e lehtësuar programin nga tema, koncepte dhe
informacione të tejkaluara.
për t'u zbatuar në kushtet konkrete të shkollës.
në përputhje me interesat dhe nivelin e nxënësve.
9. Mësuesi mbështetet në:
Programin zyrtar lëndor
Nivelet e njohjes së klasës së tij.
Tekstet që ka përzgjedhur
Mjetet didaktike që ka në dispozicion dhe që
mund te sigurojë
Aftësitë e tij profesionale që lidhen me
metodologjitë e mësimdhënies dhe të të nxënit
si dhe teknikat e vlerësimit të nxënësve.
Bashkëpunimin me ekipin lëndor të mësuesve
10. Mësuesi:
Duhet të zbatojë rigorozisht si në zbatim dhe planifikim
numrin e orëve të parashikuara në program për njohuri
të reja 70% dhe përpunim 30%
Plani vjetor lëndor përmban përqindjen e orëve
mësimore për përpunimin e njohurive të reja
kundrejt totalit vjetor të orëve mësimore.
Sipas kushteve të klasës, mësuesi është i lirë të
parashikojë në planin vjetor ose të realizojë gjatë
zbatimit të tij, një luhatje me ± 10% të orëve
mësimore për linjë/nënlinjë/kapitull, në krahasim
me programin lëndor
11. Plotëson ato pjesë të programit lëndor që
mungojnë në tekstin përkatës që përdor
Mësuesi merr në konsideratë mendimet e
vlefshme të ekipit lëndor për të përmirësuar
planin vjetor lëndor.
Pesë ditë para fillimit të vitit shkollor,
mësuesi dorëzon planin vjetor lëndor te
drejtori i institucionit arsimor.
12. Gjatë vitit, sipas rrethanave të reja që i krijohen, mësuesi
mund të bëjë ndryshime në planin vjetor lëndor. Çdo
ndryshim në planin lëndor vjetor shoqërohet me një sqarim
të shkurtër.
Një plan mësimor vjetor nuk përmban as objektivat sipas
niveleve të arritjeve të nxënësve për kapitull. Këta
objektiva mësuesi i mendon dhe i shkruan në planin e tij
ditor, para se të fillojë kapitullin përkatës.
Plani vjetor lëndor nuk përmban detyrat e shtëpisë për
nxënësit dhe as objektivat e arritjeve të nxënësve për
kapitull.
Mësuesi e ka të ndaluar që për orët e programit të
parashikuara për përpunim, të zhvillojë tema që në
programin lëndor parashikohen për njohuritë e reja.
13. 1.Mësuesi harton planin vjetor lëndor sipas pikëpamjeve të tij
pedagogjike dhe në përshtatje me nxënësit e tij.
Për këtë arsye, dy plane vjetore të së njëjtës lëndë
dhe të së njëjtës klasë, si rregull, nuk janë të njëjta
2.Për çdo kapitull të tekstit, plani vjetor lëndor përmban:
objektivat përkatës të programit lëndor,
temat njëorëshe për njohuritë e reja
temat një orëshe për përpunimin e njohurive, duke specifikuar
llojin e përpunimit (projekte ndërlëndore/lëndore, përsëritje,
vlerësimi i nxënësve dhe të tjera si punët laboratorike).
14. Mësuesi luan rolin kryesor ne hartimin e PVL
Gjithashtu, janë të domosdoshme mbledhjet
e posaçme të ekipit lëndor, ku kolegët rrahin
mendime për të depërtuar në idetë
themelore të programit dhe këshillojnë
njëri-tjetrin për mënyrat e zbatimit të
këtyre ideve.
Mbledhjet e përbashkëta të ekipeve të
lëndëve që formojnë një fushë të nxëni,
janë të pazëvendësueshme për cilësinë e
planeve lëndore vjetore të mësuesve
15. Çdo program lëndor përmban pjesën e quajtur
“orë të lira”, e cila zë 10% -15% të orëve totale.
Në sistemin arsimor parauniversitar ato shprehen
si më poshtë:
a. Në arsimin bazë janë orët e lira të programit
lëndor bashkë me orët për veprimtaritë
ekstrakurrikulare.
b. Në arsimin e mesëm, janë orët e quajtura “të
lira” ose “në dispozicion”.
16. PLANIFIKIMI I ORËVE TË LIRA
Orët e lira mund të planifikohen për:
a. Përforcimin e lëndëve të planit mësimor,
b. Për provimet e Maturës Shtetërore,
c. Projekte kurrikulare,
d. Module mësimore,
e. Lëndë me zgjedhje,
f. Veprimtari të ndryshme shkollore,f. Veprimtari të ndryshme shkollore,
g. Vlerësime në nivel shkolle të arritjeve të nxënësve
17. PËRFORCIMI I LËNDËVE TË PLANIT MËSIMOR
1. Vendimi për përdorimin e orëve të lira me qëllim
përforcimin e lëndës merret nga mësuesi i lëndës.
2. Mësuesi ka të drejtë të përdorë për këtë qëllim jo më
shumë se 1/3 e orëve të lira të lëndës që zhvillon duke e
marrë këtë vendim para fillimit të vitit shkollor.
Në fillim të vitit shkollor, mësuesi nuk përcakton se kur do
t’i përdorë këto orë, por vetëm sasinë e këtyre orëve. (Ai
mund të vendosë t’i përdorë të gjitha këto orë, ose një
pjesë të tyre, ose asnjë orë).
18. 3. Mësuesi ka të drejtë të përdorë nga këto orë:
a) Në një kapitull ose linjë lëndore kur konstaton
se një pjesë e nxënësve nuk kanë arritur
objektivat minimale të domosdoshme të kapitullit
ose linjës;
b) Për të zhvilluar orë plotësuese me një pjesë të
nxënësve, ata me vështirësi në të nxënë.
4. Mësuesi shënon në regjistër, në lëndën
përkatëse dhe kapitullin ose linjën lëndore
përkatëse orën (orët) e lira, që ka përdorur për
përforcim, në datën që i përdor
19. 5. Mësuesi nuk i përdor këto orë për të zëvendësuar orët
e planifikuara në program, të cilat nuk i ka zhvilluar për
arsye shëndetësore ose ndonjë arsye tjetër që nuk lidhet
me mësimdhënien.
6. Përveç orëve që çdo mësues lëndor i planifikon për
përforcim, orët e tjera të lira të një klase bashkohen dhe
mund të planifikohen për:
A) projekte kurrikulare,
B) module mësimore,
C) lëndë me zgjedhje
D) veprimtari të ndryshme shkollore,
E) vlerësime në nivel shkolle të arritjeve të nxënësve.
20. Projektet kurrikulare mund:
a)Të porositen nga shkolla në Institutin e Kurrikulave dhe
Trajnimit (IKT).
b) Të ideohen nga vetë shkolla.
c) Të porositen tek OJF, shkolla të larta ose organizma të
tjera ose ideohen dhe zbatohen në bashkëpunim me ta.
2. Tematika të parapëlqyera të projekteve kurrikulare
përfshijnë disa lëndë.
3. Zhvillimi i një projekti mund të ketë nevojë për shpenzime
financiare.
Në këtë rast shkolla mund:
a) Të aplikojë për fonde pranë MASH-it, DAR/ZA,
fondacioneve, biznesit lokal, etj.
b) Të përdorë kontributet e komunitetit shkollor.
c) Të përdorë të ardhurat e saj nga shërbimet ndaj të tretëve.
21. MODULET MËSIMORE
Modulet mësimore mund:
a) Të porositen në IKT,
b) Të hartohen nga grupe pune me mësues dhe
specialistë,
c) Të përshtaten nga programet lëndore të shkollave
profesionale.
LËNDËT ME ZGJEDHJE
Programi i lëndëve me zgjedhje hartohet nga IKT.
Shkolla, që merr nismën dhe ka mundësitë për të
zhvilluar lëndë me zgjedhje, kërkon zyrtarisht miratimin e
DAR përkatëse.
22. VLERËSIME NË NIVEL TË ARRITJEVE TË
NXËNËSVE
Shkolla ka të drejtë të planifikojë testime të
klasave të ndryshme në periudha të caktuara, si në
fund të semestrit të parë, në fund të vitit shkollor
ose në fillim të vitit.
Orë të lira mund të përdoren edhe për vlerësime
të jashtme të arritjeve të nxënësve të planifikuara
nga DAR/ZA ose institucionet qendrore
23. Shpërndarja e orëve në planin mësimor.
Mësuesi paraqet në plan në rubrikën
Njohuri të reja ( teori dhe ushtrime dhe i përllogarit në %
përkundrejt totalit të njohurive të reja.)
Përpunimit të njohurive keto zëra
1.Punët eksperimentale
Veprimtaritë praktike
Testime
Përsëritje
Pune laboratori
Projekte.
Pune praktike
Esetë n.q.s ka
Orët e lira 1/3 dhe 2/3 etj të cilat I përllogarit në % përkundrejt
totalit të orëve të përpunimit shembull:
24. Udhëzuesi 2479 i dt 08 /04 /2014
Sipas pikës 4 të nenit 17 te DN,
Në programet mësimore aktuale të lëndëve, 10-25 o/o e orëve vjetore kanë
emrin "Orë të lira".
Këto përdoren kështu nga mësuesit:
1/3 e përdor mësuesi për përforcim,
kurse pjesën tjetër 2/3 për:
projekte lëndore ose ndërlëndore ose
veprimtari të tjera, si testime nga drejtoria.
Kështu, nje pjese e orëve mësimore është posaçërisht
per projekte kurrikulare. Del se në nje lëndë me 3 ore nd
javë, mësuesi duhet të planifikoje 3-5 ore ne vit për
proekte kurrikulare ( mundet dhe me shume )
25. Një lëndë ‘X’ zhvillohet dy herë në javë që do të thotë përkundrejt
javëve të shkollës 35×2=70 orë
70% i 70 orëve = 49 orë të cilat janë 70% e orëve totale vjetore
dhe me pas këto orë ndahen në teori dhe ushtrime përkatësisht
me një raport 80% Teori dhe 20% ushtrime +,- 10% fleksibilitet.
30% I korrespondon përpunimit të njohurive që do të thotë 30% e
70 orëve janë të = me 21 orë.
Sipas nenit 71 për planin mësimor dhe udhëzimit nr.38/2007
për OL 10-15% I plotësuar më pas me udhezimin numër 2479
datë 08.04.2014 pika 4 neni 17 sipas të cilit kjo sasi shkon
10-25% të orëve totale vjetore I takojnë orëve të lira pra
minimum 7 orë nëse do ti referohemi 10% dhe maksimumi
afërsisht 17 orë nëse do ti referohemi 25 %.
Mësuesi ka të drejtë të përdorë këto sasi sipas udhëzimit të OL
brenda limiteve të caktuara skema më poshtë na orienton mbi
mënyrën se si duhet të punojmë mbi planifikimin e mirë dhe të
duhur të orëve të lira:
26. Dmth, nqs do përdor 15 % nga totali i orëve vjetore për orë të
lira nga 21 orët që kemi për përpunim mbeten 21-10 = 11 orë
nqs do operoj me 15% Të cilat unë do i ndaj sipas zërave të
sipër përmendur.
1/3 e 10 orëve nëse do të përdorim 10 orë afërsisht 15% e
orëve të lira janë 3 orë të cilat mësuesi I përdor për përforcim
këtë sasi orësh e vendosim në fund të planit mësimor vjetor
pasi ne nuk mund të parashikojmë se në cilat koncepte
nxënësit do të gabojnë ose kanë nevojë për përforcim për
shkak vendosen në fund të planit mësimor e më pas rimerren
duke u spostuar nga plani mësimor dhe duke u bërë shënimi
në regjistër tek kolona”vërejte” marrë nga OL 1/3 njëkohësisht
shënimi bëhet edhe në planin mësimor.
27. 2/3 e orëve dmth 7orë i përdorim:
3 orë për projekt lëndor
2 orë mund ti përdorim projekt ndërlëndro ose miniprojekt,
2 orë mund ti lëmë në dispozicion drejtorisë së shkollës
e cila mund ti përdorë për DK ose veprimtari
Pjesa e mbetur e orëve mësimore të cilat i takojnë përpunimit të
njohurive 21-10 =11 orë
(sipas veprimit të kryer më sipër këto 11 orë ne mund ti përdorim
përvec detyrës së kontrollit për :
Veprimtaritë praktike
Testime
Përsëritje
Pune laboratori
Projekte.
Pune praktike
Ekskursione
Detyra eksperimentale,
Miniprojekte,Esetë etj.
28. Kujdes !!!!
Veprimtaritë shkollore dhe jashtëshkollore si dhe veprimtari
të tjera plotësuese,
si olimpiadat
konkurset
kampionatet,
festivalet etj.,
të organizohen e të realizohen pa cenuar orët mësimore të
parashikuara në programet lëndore, për asnjë nxënës.
(Për këto kategori drejtoria së bashku me ekipin kurrikular
duhet të planifikojnë mënyrën se si duhet ti shpenzojnë orët
e lira të lëna nga mësuesit në dispozicion të drejtorisë.)
29. Plani vjetor lëndor hartohet duke u
mbështetur në formate orientuese
(Sipas nenit 71 DN )
Plani vjetor lëndor ka një strukturë të qartë të
përbërë nga:
hyrja
tabela përbledhëse
plani për çdo kapitull.
30. Prezantimi i planit
Paraqet synimin vjetor të lëndës,
Objektivat e përgjithshëm për aftësitë
specifike lëndore dhe kroskurrikulare.
Programin sintetik
31. Tabela permbledhese statistikore e planit
vjetor tregon :
numrin e orëve
përqindjet e tyre sipas llojit të temave.
32. Lloji i temave Numri i orëve Përqindja
Njohuri të reja 51 ore 70.8% kundrejt totalit të orëve
Teori
Ushtrime
44 orë
7 orë
(86.3% ) kundrejt totalit të orëve.të
njohurive të reja
(13.7 % ) kundrejt totalit të orëve të
njohurive të reja
Përpunimi i njohurive 21 orë 29.2 % kundrejt totalit të orëve.
Detyrë eksperimentale,
praktike
7 orë 9.72 % kundrejt totalit të orëve të
përpunimit.
Projekt 4 orë 5.55 % kundrejt totalit të orëve të
përpunimit
ESE 2 orë 2.77 % kundrejt totalit të orëve të
përpunimit
Përsëritje 4 përsëritje 5.55 % kundrejt totalit të orëve të
përpunimit
Testim 4 orë 5.55% kundrejt totalit të orëve të
përpunimit
KIMI 10 : 36 x 2 orë /javë = 72 orë
33. Lloji i temave Numri i orëve Përqindja
Njohuri të reja 47 67 % kundrejt totalit të orëve.
Teori 47 100% kundrejt totalit të njohurive të reja
Përpunimi i njohurive 23 33 % kundrejt totalit të orëve.
Punë praktike dhe veprimtari 9 orë 39.1% kundrejt totalit të orëve të p.nj
Përsëritje 2 orë 8.7 % kundrejt totalit të orëve të p.nj
Detyra kontrolli 2 orë 8.7% kundrejt totalit të orëve të p.nj
Orë të lira 10 orë 43,5 % kundrejt totalit të orëve të p.nj
1/3 Perforcim 3 ore 13.0% kundrejt totalit të orëve të p.nj
2/3 Projekt 4 ore 17.4% kundrejt totalit të orëve të p.nj
Dispozicion drejtoria 3 ore 13.1% kundrejt totalit të orëve të p.nj
Model arsimi 9- vjeçar 35 jave x 2orë = 70 orë
34. Plotësoni tabelën përmbledhëse
për lëndën tuaj sipas programit
lëndor të saj.
37. Tek lloji shënohet nëse është njohuri e re tema
njëorëshe apo përpunim njohurish duke e
specifikuar këtë të fundit në:
“T” për temat mësimore
“U”për ushtrimet
“P” Përsëritje vjetore”;
“DK”, për detyrat një orëshe me shkrim;
“Pr” për projektet kurrikulare;
“P L” për punët laboratorike;
“E” Ekskursione
Esse
“VP” Veprimtari praktike
“ OL” Orët e lira
Module lëndore etj.
38. Te “ komente” mësuesi shënon ndryshimet e
dobishme që i dalin gjatë vitit shkollor.
Plani vjetor lëndor nuk përmban detyrat e
shtëpisë për nxënësit dhe as objektivat e
arritjeve të nxënësve për kapitull.
Mësuesi shfrytëzon lirinë me 10% më pak ose më
shumë te plani vjetor lëndor në krahasim me
programin lëndor.
Pesë ditë para fillimit të vitit të ri shkollor,
mësuesi dorëzon planin vjetor lëndor te drejtori i
institucionit arsimor.
39. Nr. Tema per cdo ore mesimore Lloji Komente
1 Ndërtimi i atomit Nj re
2 Evolucioni i modelit të atomit Nj re
3 Elementi kimik. Masa e atomit Nj re
4 Izotopet e një elementi dhe vetitë e tyre njehesimi i masës
atomike të krahasuar të një elementi
Nj re
5 Numrat kuantikë Nj re
6 Ushtrime të zgjidhura në lidhje me numrat kuantikë Ushtrime
7 Orbitalet atomike Nj re
8 Shpërndarja e elektroneve në atom Nj re
9 Ushtrime të zgjidhura mbi shpërndarjen e elektroneve në
atom
Ushtrime
10 Jonet e thjeshta dhe të përbëra Nj re
11 Ushtrime mbi formimin e joneve të thjeshta Ushtrime
12 Ese: Struktura e lëndës ESE
13 Testim: struktura e atomit Testim
Kimi 10 ( 36 jave x 2 = 72ore
40. Njohuri Ore % ( perqindja )
Njohuri te reja 21 ore 60 %
Perpunimi i njohurive 14 ore 40 %
Ushtrime 3 ore 21 %
P.Laboratori 4 ore 29 %
Ore te lira 7 ore 50 %
Tabela përmbledhëse /kimi VIII
41. Plotësoni tabelën analitike të planit
vjetor për lëndën tuaj duke marrë
pesë nga temat njëorëshe të saj.
42. Liria e mësuesit gjatë zbatimit të planit
mësimor vjetor
Gjatë vitit, sipas rrethanave të reja që i
krijohen, mësuesi mund të bëjë ndryshime
në planin mësimor fillestar. Çdo ndryshim
duhet ta shënojë në planin e vet të
shoqëruar me një sqarim të shkurtër.
P.sh., ai mund të zëvendësojë një projekt
kurrikular me një tjetër, për shkak të
reagimit ndaj ngjarjeve të reja ose, thjesht,
nga interesimi i nxënësve.
43. Mësuesi mund të vendosë të përparojë më
ngadalë nga sa e ka parashikuar, kur e vë re
se nxënësit e tij hasin vështirësi të veçanta
në një kapitull, por mund të ecë më shpejt,
kur nxënësit e tij demonstrojnë një
përvetësim të kënaqshëm.
Atij i është lejuar në program që të
luhatet me 10% më pak ose më shumë për
kapituj ose linja
44. Mësuesi nuk është i detyruar që të
përcaktojë temat e të gjitha orëve qysh në
fillim.
Mësuesi ka të drejtë që t’u referohet edhe
disa teksteve të miratuara nga MASh-i për të
garantuar sukses në arritjen e objektivave të
programit nga nxënësit e tij.
45. Dizpozitat normative për arsimin
parauniversitar 2013.
Inspektimi dhe vlerësimi i brendshëm i
shkollës. (ISHA).
Udhëzim nr.. Për shfrytezimin e orëve të
lira , Tiranë 2006.