SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 14
Downloaden Sie, um offline zu lesen
BESIGHEIDSBEVORDERING & TOERISME
                                                                                                                                                           D E PA R T E M E N T VA N E KO N O M I E S E S A K E , L A N D B O U E N TO E R I S M E W E S - K A A P
                                                                                                                                                                                                                                                                                      RIG JOU EIE
                                                                                                                                                                                                                                                                                 ONDERNEMING OP
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  WERKPAK




               BESIGHEIDSBEVORDERING & TOERISME
               D E PA RT E M E N T VA N E KO N O M I E S E S A K E , L A N D B O U E N TO E R I S M E W E S - K A A P

                                                                                                                                                                                                                                                                     BUSINESS PROMOTION & TOURISM ¥ LOPHUHLISO LWEZOSHISHINO NEZOKHENKETHO
Dorpstraat 9, Posbus 979, Kaapstad 8000. Tel: (021) 483 2628 Faks: (021) 483 4892
      E-pos: jpeters@pawc.wcape.gov.za Webruimte: www.westerncape.gov.za
is almal se
      besigheid!
Die regering en tallose VIGS organisasies het u hulp nodig om MIV/VIGS
te kan hanteer – dis ’n pandemie wat elke dag meer en meer ekonomies
aktiewe mense se lewens eis.
     Gaan party van dié mense dalk van u
      waardevolle personeellede wees?


Nee
                   – nie as u NOU iets daaromtrent doen nie! Dit
                   beteken dat u openlik en eerlik met u personeel
                   oor die gevare van onbeskermde, penetrerende
                   seks – waar meeste infeksies plaasvind – moet
 praat en maklike toegang tot praktiese inligting, opvoeding en
 ander hulpbronne moet voorsien. Skakel een van u plaaslike
 organisasies of die Nasionale VIGS Hulplyn by 0800 012 322
 vir advies. Sit ’n plakkaat op. Dra ’n rooi strikkie. En wat van
 gratis beskikbaarheid van kondome in u werkplek? Dit bied nog
 steeds een van die eenvoudigste, mees effektiewe wyses wat ons
 tans ken, om seksueel oordraaglike siektes te voorkom.

 Moet net nie vir ons sê dat MIV/VIGS ‘nie u besigheid’ is nie! Met
 ’n nuwe infeksie byna elke 2 sekondes in Suid-Afrika … is dit!


              BESIGHEIDSBEVORDERING & TOERISME
              D E PA RT E M E N T VA N E KO N O M I E S E S A K E , L A N D B O U E N TO E R I S M E W E S - K A A P
NOTAS
                                                                Inleiding       2

                                                 Gebruik jou Werkpak só         2

                                                   Is jy ’n Entrepreneur?       3

                                           Wat is ’n Klein Onderneming?         4

                                                      Weet wat jy wil hê        6

                                                 Beoordeel jou Sake-idee        7

                                                   Ken jou Onderneming          8

                                                 Ondersoek jou mark só          9

                                              Finansier jou Onderneming         11

                                           Die verkrying van Finansiering       12

                                                             Ken die Reg        15




                                  INHOUD
                                                      Stel ’n Sakeplan op       17

                                                           Regeringsteun        19

                                                 Ander nuttige kontakte         21




24                                                                                         1
     RIG JOU EIE ONDERNEMING OP                               RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
NOTAS
INLEIDING      Baie mense sal graag hul eie onderneming wil besit en bestuur, en ondanks
               die risiko's neem al hoe meer die groot stap om daardie droom te verwesenlik.
               Natuurlik is daar risiko's, maar met sorgvuldige beplanning kan hulle aansienlik
               verminder word.

               Dié werkpak is opgestel om jou te help om die risiko van mislukking te
               verminder. Dit bied nie 'n volledige oplossing nie en kan ook nie goeie,
               professionele raad vervang nie. Dit bevat egter 'n nuttige oorsiglys en is 'n
               bondige gids tot alles wat jy nodig het voor jy daardie groot sprong waag.
               Deur vir elke stadium van die stigting van jou onderneming die oorsiglys te
               volg, sal jy kan bepaal hoe lewensvatbaar jou idee vir 'n onderneming is.

               As jy wel voortgaan, sal die werk wat jy gedoen het, sorg dat jy meer gefokus
               en besigheidsgerig in jou benadering is. 'n Omvattende sakeplan sal jou help
               met onderhandelings met banke, beleggers en staatsagentskappe.

               Onthou een sleutelpunt: Skoenmaker, hou jou by jou lees. As jy 'n goeie
               skrynwerker is, is dit waarskynlik nie 'n goeie plan om met 'n rekenaaronderneming
               te begin nie. Vul eers die oorsiglys oor ondernemerskap in, en maak dan 'n
               lys van jou kennis- en kundigheidsterreine. Lees dit 'n paar keer deur om seker
               te maak dat niks agterweë gelaat is nie, en dat jy realisties was en nie deur
               optimisme verblind is nie.

               Gebruik jou werkpak só
               Die werkpak deel die proses vir die oprigting van jou eie onderneming in
               logiese stappe in. Elke stap beslaan 'n eie afdeling. Pak die afdelings in volgorde
               aan en vul elkeen in voordat jy na die volgende vorder.




2                                                                                                                                         23
            RIG JOU EIE ONDERNEMING OP                                                                       RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
NOTAS




                                  IS JY ’N ENTREPRENEUR?
                                                           Om te bepaal of jy die vereistes en uitdagings vorentoe sal kan baasraak, kan
                                                           jy nagaan of jy die eienskappe van 'n tipiese suksesvolle entrepreneur in die
                                                           lys hieronder besit.

                                                           Het jy:
                                                           •   baie dryfkrag en energie?
                                                           •   baie selfvertroue?
                                                           •   die vermoë om langtermynverbintenisse aan te gaan?
                                                           •   onafhanklikheid, inisiatief en die vermoë om vernuwend te wees?
                                                           •   integriteit en betroubaarheid?
                                                           •   die vermoë om duidelike doelwitte te stel?
                                                           •   die vermoë om met onsekerheid saam te leef?
                                                           •   groot vasberadenheid om probleme op te los?
                                                           •   geesdriftigheid om matige maar uitdagende risiko's te aanvaar?
                                                           •   die vermoë om mislukking as deel van die leerproses te aanvaar?
                                                           •   deeglike kennis van die voorgenome bedryf?
                                                           •   die ingesteldheid om waar nodig van kundiges gebruik te maak?


                                                           Gaan die lys deur, beoordeel jou eie hoedanighede en vra jouself af of jy
                                                           werklik opgewasse is om die uitdaging van jou eie onderneming te aanvaar.
                                                           Dit is 'n uiters belangrike oefening, en dit is dalk 'n
                                                           goeie plan om die lys met jou gesin en hegte
                                                           vriende te bespreek. Jy moet so objektief en
                                                           eerlik as moontlik probeer wees.




22                                                                                                                                         3
     RIG JOU EIE ONDERNEMING OP                                                                           RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
ANDER NUTTIGE KONTAKTE
WAT IS ’N KLEIN ONDERNEMING?   Klein sakeondernemings kan soos volg ingedeel word:                                                                                                                            Steun beskikbaar
                                  (a) klein ondernemings                                                                                                Departement           Kontaknommer           Finansiël                   Nie-finansiël
                                  (b) middelslagondernemings                                                                                       South Cape Skills Centre   (044) 873 4903                                Opleiding, sake-advies
                                  (c) baie klein ondernemings                                                                                      (George)                                                                 (Mikro- ondernemimgs)
                                  (d) mikro-ondernemings
                                                                                                                                                   Cape Town Job Creation     (021) 371 6100   Vergemaklik toegang tot Tenderadvies, opleiding,
                                                                                                                                                   Centre (Philippi)                           finansies en sakepersele inligting en raad (Mikro- en
                               Kragtens die Nasionale Kleinsakewet (Wet 102 van 1996)                                                                                                          (Mikro- en baie klein    baie klein ondernemings)
                                                                                                                                                                                               ondernemings)
                               word klein sakeondernemings soos volg gegroepeer:
                                                                                                                                                   West Coast Business        (022) 714 1731                                Opleiding, inligting en raad
                                Sektor of subsektore     Grootte of   Totale heeltydse Totale jaarlikse   Totale bruto                             Development Centre                                                       ((Mikro- en baie klein
                                in ooreenstemming           klas      ekwivalent van verkope              batewaarde                               (Saldanha Bay)                                                           ondernemings)
                                met die standaard-                    betaalde                            (buiten vaste
                                klassifikasie vir die                 werknemers                          eiendom)                                 Enterpreneurial            (021) 592 4792   Finansiële steun vir swart   Opleiding, sakebestuur vir
                                bedryf.                                                                                                            Development                                 bou-aannemers                ontluiker swart bou-
                                                                      Minder as        Minder as          Minder as                                (Goodwood)                                  (Mikro- en baie klein        aannemers (Mikro- en baie
                                Landbou                 Middelslag         100           R 4.00 m           R 4.00 m                                                                           ondernemings)                klein ondernemings)
                                                        Klein               50           R 2.00 m           R 2.00 m                               ED 2000 (Bellville)        (021) 951 8545                                Opleiding vir sake-oprigting,
                                                        Baie klein          10           R 0.40 m           R 0.40 m                                                                                                        sakebestuur en finansiering,
                                                                                                                                                                                                                            opleiding van opleiers en
                                                        Mikro                5           R 0.15 m           R 0.10 m                                                                                                        raadgewers
                                                        Middelslag         200           R 30.00 m          R 18.00 m                                                                                                       (Mikro- en baie klein
                                Mynwese en                                                                                                                                                                                  ondernemings)
                                Steengroewe             Klein               50           R 7.50 m           R 4.50 m
                                                                                                                                                   Business Opportunities     (021) 419 9641                                Tenderinligting, org dat klein
                                                        Baie klein          20           R 3.00 m           R 1.80 m                               Network (Kaapstad)                                                       en groot ondernemings met
                                                        Mikro                5           R 0.15 m           R 0.10 m                                                                                                        mekaar in verbind kom (Baie
                                                                                                                                                                                                                            klein en klein
                                                        Middelslag         200           R 40.00 m          R 15.00 m                                                                                                       ondernemings)
                                Vervaardiging
                                                        Klein               50           R 10.00 m          R 3.75 m
                                                                                                                                                   Clothing and Textile       (021) 448 8935                                Tegniese en sake-opleiding,
                                                        Baie klein          20           R 4.00 m           R 1.50 m                               Service Centre (Clotex)                                                  skakeling in snyers, makers
                                                                                                                                                   (Mowbray)                                                                en afwerkers, en klein
                                                        Mikro                5           R 0.15 m           R 0.0 m
                                                                                                                                                                                                                            klerevervaardigers (Mikro-,
                                                        Middelslag         200           R 40.00 m          R 15.00 m                                                                                                       baie klein en klein
                                Elektrisiteit, gas                                                                                                                                                                          ondernemings)
                                en water                Klein               50           R 10.00 m          R 3.75 m
                                                        Baie klein          20           R 4.00 m           R 1.50m                                Business Partners          (021) 464 3600   Leningsfinansiering          Sake-opleiding, raad en
                                                                                                                                                   (Kaapstad)                                  tussen R150 000 en           inligting (Klein en
                                                        Mikro                5           R 0.15 m           R 0.10 m                                                                           R5 miljoen (Klein en         middelslagondenemings)
                                                        Middelslag         200           R 20.00 m          R 4.00 m                                                                           middelslag-
                                Konstruksie                                                                                                                                                    ondernemings)
                                                        Klein               50           R 5.00 m           R 1.00 m
                                                                                                                                                   Stellenbosch Business &    (021) 883 8344                                Opleiding, inligting en raad
                                                        Baie klein          20           R 2.00 m           R 0.40 m                               Learning Centre                                                          (Mikro- en baie klein
                                                        Mikro                5           R 0.15 m           R 0.10 m                                                                                                        ondernemings)
                                                        Middelslag         100           R 30.00 m          R 5.00 m                               Technology Enterprise      (021) 959 6044   Vergemaklik toegang          Opleiding vir sake-oprigting
                                Klein- en                                                                                                          Centre (Skiereilandse
                                                        Klein               50           R 15.00 m          R 2.50 m                                                                           tot finansies                en finansiering en
                                motorhandel en                                                                                                     Technikon)                                                               ondernemings-bestuur
                                motorherstel-           Baie klein          10           R 3.00 m           R 0.50 m                                                                                                        (Mikro- en baie klein
                                dienste                 Mikro                5           R 0.15 m           R 0.10 m                                                                                                        ondernemings)

                                                        Middelslag         100           R 50.00 m          R 8.00 m
                                Groothandel
                                                        Klein               50           R 25.00 m          R 4.00 m
                                                        Baie klein          10           R 5.00 m           R 0.50 m
                                                        Mikro                5           R 0.15 m           R 0.15 m
4                                                                                                                                                                                                                                                            21
                           RIG JOU EIE ONDERNEMING OP                                                                                                                                                      RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
ANDER NUTTIGE KONTAKTE     Buiten staatsteun bied verskeie organisasies 'n diens in verskeie nywerhede en op




                                                                                                                                    WAT IS ’N KLEIN ONDERNEMING?
                                                                                                                                                                   Sektor of subsektore     Grootte of   Totale heeltydse Totale jaarlikse   Totale bruto
                           verskeie terreine.                                                                                                                      in ooreenstemming           klas      ekwivalent van verkope              batewaarde
                                                                                                                                                                   met die standaard-                    betaalde                            (buiten vaste
                                                                                                                                                                   klassifikasie vir die                 werknemers                          eiendom)
                           Hieronder is 'n lys van enkele van dié steunorganisasies:                                                                               bedryf.                               Minder as        Minder as          Minder as

                                                                                      Steun beskikbaar                                                             Handelsagente en        Middelslag          100         R 50.00 m           R 4.00 m
                                                                                                                                                                   verwante dienste        Klein               50          R 25.00 m           R 2.00 m
                                 Organisasie         Kontaknommer            Finansiëel                 Nie-finansiëel
                                                                                                                                                                                           Baie klein          10          R 5.00 m            R 0.40 m
                            Centre for Opportunity   (021) 448 7501                                 Sakevaardighede, tegniese
                            Development                                                             opleiding                                                                              Mikro                5          R 0.15 m            R 0.10 m
                            (Woodstock)                                                             (Mikro-onderneming)                                                                    Middelslag          100         R 10.00 m           R 18.00 m
                                                                                                                                                                   Spyseniering
                            Atlantis Business        (021) 572 0254    Leningsfasiliteite en        Sakevaardighede, tegniese                                                              Klein               50          R 5.00 m            R 4.50 m
                            Information Centre                         verwysings                   opleiding inligting
                            (Atlantis)                                 (Mikro- & baie klein         (Mikro-& baie klein                                                                    Baie klein          10          R 1.00 m            R 1.80 m
                                                                       ondernemings)                onderneming)                                                                           Mikro                5          R 0.15 m            R 0.10 m
                            Enterprise Development (021) 959 2595                                   Sakevaardighede, regniese                                      Vervoer
                                                                                                                                                                                           Middelslg           100         R 20.00 m           R 15.00 m
                            Unit of UWC (Bellville) (021) 959 3223                                  opleiding inligting                                                                    Klein               50          R 10.00 m           R 3.75 m
                                                                                                    (Mikro-, baie klein & klein
                                                                                                    onderneming)                                                                           Baie klein          10          R 4.00 m            R 1.50 m
                                                                                                                                                                                           Mikro                5          R 0.15 m            R 0.10 m
                            Isibane Resource Centre (021) 696 2028     Toegangsfinansiering         Raadgewing, werkopleiding,
                            (Athlone)                                  (Mikro- & baie klein         bronne grondstowwe,                                                                    Middelslag          100         R 40.00 m           R 15.00 m
                                                                       onderneming)                 inligting (Mikro-& baie klein                                  Berging
                                                                                                    onderneming)                                                                           Klein               50          R 10.00 m           R 3.75 m
                                                                                                                                                                                           Baie klein          10          R 4.00 m            R 1.50m
                            Mag Training Centre      (023) 614 1175    Bystand om toegang tot Basiese sake-opleiding,
                            (Montague)                                 lenings te kry (Mikro- inligting                                                                                    Mikro                5          R 0.15 m            R 0.10 m
                                                                       ondernemings)          (Mikro- ondernemings)                                                                        Middelslag          100         R 20.00 m           R 5.00 m
                                                                                                                                                                   Kommunikasie
                            Nicro Business Centre    (021) 397 6061    Lenings beskikbaar           Sake-opleiding, raadgewing,                                                            Klein               50          R 5.00 m            R 2.50 m
                            (Mitchells Plain)                          (Mikro- & baie klein         tenderinligting (Mikro- &                                                              Baie klein          10          R 2.00 m            R 0.50 m
                                                                       ondernemings)                baie klein onderneming)
                                                                                                                                                                                           Mikro                5          R 0.15 m            R 0.10 m
                            Triple Trust Organisation (021) 689 6000   Bring entrepreneurs en       Vaardigheids- en sake-
                            (Mowbray)                                  finansiële instellings vir   opleiding, raadgewing                                                                  Middelslag          100         R 10.00 m           R 5.00 m
                                                                                                                                                                   Gemeenskap
                                                                       mikrolenings met mekaar      (Mikro- & baie klein                                                                   Klein               50          R 5.00 m            R 2.50 m
                                                                       in verbinding (Mikro- &      onderneming)
                                                                       baie klein ondernemings)                                                                                            Baie klein          10          R 1.00 m            R 0.50 m
                                                                                                                                                                                           Mikro                5          R 0.15 m            R 0.10 m
                            Zenzele Enterprises      (021) 361 1840                                 Sake-opleiding, raadgewing,
                            (Khayelitsha)                                                           tenderinligting (Mikro- &                                                              Middelslag          100         R 10.00 m           R 5.00 m
                                                                                                                                                                   Maatskaplike en
                                                                                                    baie klein ondernemings)                                                               Klein               50          R 5.00 m            R 2.50 m
                                                                                                                                                                   persoonlike dienste
                            Gestremdes van Suid-     (021) 465 0090                                 Sakeraadgewing, raad en                                                                Baie klein          10          R 1.00 m            R 0.50 m
                            Afrika (Kaapstad)                                                       opleiding gestremde
                                                                                                    entrepreneurs                                                                          Mikro                5          R 0.15 m            R 0.10 m
                                                                                                                                                                                           Middelslag          100         R 20.00 m           R 4.00 m
                            Plettenberg Bay Business (044) 533 3141                                 Sake-opleiding, inligting                                      Finansies
                            Service Centre                                                          (Mikro- & baie klein                                                                   Klein               50          R 10.00 m           R 2.00 m
                            (Plettenberg Bay)                                                       ondernemings)                                                                          Baie klein          10          R 2.00 m            R 0.40 m
                            South Cape Business      (044) 873 3431                                 Sake-opleiding, inligting                                                              Mikro                5          R 0.15 m            R 0.10 m
                            Centre (George)                                                         (Mikro- & baie klein                                                                   Middelslag          100         R 20.00 m           R 4.00 m
                                                                                                    ondernemings)                                                  Sakedienste
                                                                                                                                                                                           Klein               50          R 10.00 m           R 2.00 m
                                                                                                                                                                                           Baie klein          10          R 2.00 m            R 0.40 m
                                                                                                                                                                                           Mikro                5          R 0.15 m            R 0.10 m
20                                                                                                                                                                                                                                                           5
                         RIG JOU EIE ONDERNEMING OP                                                                                                                                                                  RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
REGERINGSTEUN
WEET WAT JY WIL HE                                                                                                          Die belangrikste ding om te weet is dat hulp wel beskikbaar is. Jy moet eenvoudig
^
                        Daar is 'n motief vir alle gedrag. Die vraag is: "Wat is dié motief?" Dit is 'n
                        vraag wat jy vir jouself moet beantwoord voordat jy verder lees. Waarom? As                         alle opsies ondersoek.
                        jy jou eie onderneming wil bedryf, gaan dit verantwoordelikheid, risiko en
                                                                                                                            Hulp om jou nuwe onderneming op te rig – in die gedaante van toelaes,
                        potensiële beloning behels. Die verantwoordelikheid en risiko gaan nie die
                                                                                                                            gesubsidieerde finansiering, opleiding, sake-advies en markinligting – kan van
                        moeite werd wees indien die onderneming jou nie gee wat jy wil hê nie. Dit
                                                                                                                            verskeie organisasies van die sentrale regering, provinsiale en plaaslike owerhede
                        duur dalk lank om resultate te kry, en vertragings kan dalk veroorsaak dat jou
                                                                                                                            en sake-organisasie verkry word.
                        motivering verdwyn. Onthou egter dat sterk selfmotivering sakesukses ten
                        grondslag lê.                                                                                       Enkele nuttige kontaknommers vir staats- en semi-
                                                                                                                            staatsorganisasies word hieronder verstrek:
                        Dink dus goed na oor wat jy werklik van jou eie
                                                                                                                                                                                 Steun wat gebied word
                        onderneming wil hê.
                                                                                                                                Departement          Kontaknommer            Finansieël           Nie-finansieël
                        •   Is   dit   persoonlike rykdom?
                        •   Is   dit   status?                                                                              Departement van           (021) 483 2628                          Verwysings na
                                                                                                                            Ekonomiese Sake,                                                  steunorganisasies vir klein
                        •   Is   dit   'n toekoms vir jou gesin?                                                            Landbou en Toerisme                                               sakeondernemings
                        •   Is   dit   die vryheid om jou eie baas te wees en jou eie besluite te neem?
                        •   Is   dit   eenvoudig dat jy 'n goeie plan het, en weet jy kan dit laat slaag?                   Stad Kaapstad:          (021) 550 1090                            Tegniese vaardigheidsoplei-
                                                                                                                            Blaauwberg Adminstrasie                                           ding, mentorskap, toegang
                                                                                                                                                                                              tot persele, sake-skakeling
                        Maak 'n lys, ongeag wat dit is. Bepaal prioriteite en hou dit in gedagte wanneer
                                                                                                                            Business Referral and     www.brain.org.za                        Diensverskaffers aan klein
                        jy 'n besluit neem – só maak jy seker elke besluit dra by om te sorg jy kry                         Information Network                                               sakeondernemings, oprigting
                        wat jy wil hê.                                                                                                                                                        en bestuur van 'n klein
                                                                                                                                                                                              onderneming, skakeling met
                                                                                                                                                                                              staatsdepartemente
                        Onthou ook dat ander mense wat jou dalk geld wil leen of aandele in jou
                        onderneming wil koop, inligting wil hê oor wat jou gemotiveer het om dié                            Stad Kaapstad: Tygerberg (021) 918 7376                           Tegniese
                                                                                                                            Administrasie – Sake- en                                          vaardigheidsopleiding,
                        spesifieke onderneming op te rig.                                                                   Gemeenskapsont-                                                   mentorskap, toegang tot
                                                                                                                            wikkeling                                                         persele, sake-skakeling
                                                                                                                            Stad Kaapstad: Kaapstad (021) 400 2605                            Tegniese
                                                                                                                            Administrasie –                                                   vaardigheidsopleiding,
                                                                                                                            Ontluikende                                                       mentorskap, toegang tot
                                                                                                                            Ondernemings                                                      persele, sake-skakeling
                                                                                                                            Stad Kaapstad: Helder-    (021) 850 4335                          Raad, inligting, toegang tot
                                                                                                                            berg Administrasie –                                              tenders
                                                                                                                            Kleinsake-ontwikkeling

                                                                                                                            Stad Kaapstad: Oosten-    (021) 980 6115                          Staanplekke vir informele
                                                                                                                            berg Administrasie –                                              handel, raad, verwysings
                                                                                                                            Kleinsake-ontwikkeling

                                                                                                                            Stad Kaapstad:              (021) 710 8020                        Sake-advies, opleiding,
                                                                                                                            Skiereilandse Administrasie                                       tenders, toegang tot
                                                                                                                             – Ontwikkelingsforum                                             informele markte
                                                                                                                            Wes-Kaapse Provinsiale    (021) 483 3128                          Registrasie van KMMO's vir
                                                                                                                            Tenderraad                                                        tenders vir provinsiale
                                                                                                                                                                                              verkryging
                                                                                                                            Departement van           (021) 402 2098     Oorbruggingsfinan-   Tendergeleenthede vir die
                                                                                                                            Openbare Weke:                               siering beskikbaar   instandhouding van
                                                                                                                            Program vir die Ont-                                              staatseiendom, opleiding van
                                                                                                                            wikkeling van Ontluikende                                         kontrakteurs
                                                                                                                            Kontrakteurs
6                                                                                                                                                                                                                            19
                     RIG JOU EIE ONDERNEMING OP                                                                                                                                   RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
STEL ’N SAKEPLAN OP




                                                                                                                        BEOORDEEL JOU SAKE-IDEE
                         I Finansiële plan en -strategie                                                                                          Baie ondernemers wat hul eie ondernemings oprig, kan byna al hul besittings verloor
                         •   Finansiële ramings:                                                                                                  indien die onderneming misluk. ‘n Lewensvatbaarheidstudie kan nie waarborg dat
                             Wins en verlies (toon berekenings van uitgawes teenoor inkomste) Kontantvloei (toon                                  jy gaan slaag nie, maar dit kan jou help om presies te verstaan wat op jou wag.
                             maandelikse in- en uitvloei van kontant) Gelykbreekontleding (toon hoeveel
                             kliënte vervoer moet word of ritte onderneem moet word om die koste te dek)                                          Die meeste klein sakeondernemings misluk weens bestuursonbevoegdheid. Dié
                         •   Bron van geld (bv. die eienaar dra R80 000 by, 'n familielid dra R20 000 as 'n lening                                onbevoegdheid spruit gewoonlik uit ‘n gebrek aan ervaring ten opsigte van bemarking,
                             by; nog 'n bedrag van R30 000 word van die bank versoek)                                                             finansiering, aankope en produksie.
                         •   Gebruik van geld (bv. die geld sal gebruik word om drie minibusse en kantoormeubels
                             te koop en salarisse te betaal)                                                                                      Hou die volgende in gedagte om die kanse op mislukking tot
                         •   Sekuriteit aangebied (bv. die eienaar sal sy/haar huis as sekuriteit vir enige lening                                ‘n minimum te beperk:
                             aanbied)                                                                                                             • Moenie halsoorkop op jou sakeplan verlief raak nie.
                                                                                                                                                  • Doen navorsing om vas te stel of daar ‘n groot genoeg vraag na jou produk is.
                         I Bedryfsplan en -strategie                                                                                              • Vra kundiges se raad voordat jy jou onderneming op die been bring.
                         •   Personeel en sleutelpersoneel (bv. die eienaar, drie bestuurders, ’n ontvangsdame)                                   • Moenie die finansiële vereistes van ‘n nuwe onderneming onderskat nie.
                         •   Leweransiers (bv. ABC Hotelle, akkommodasievoorsieners in die sakekern, toermaatskappye)                             • Neem jou mededingers in ag voordat jy ‘n onderneming oprig.
                         •   Beskrywing van die vervaardiging/verspreiding van die produk (bv. Voertuie                                           • Maak seker dat jou produkte van jou mededingers s’n verskil en dat klante
                             sal reageer wanneer 'n versoek by 'n oproepsentrum gemaak is; kliënte sal by punt A                                  daarvan bewus sal wees.
                             opgelaai en by punt B afgelaai word.)                                                                                • Maak seker dat jy bewus is van al die wette wat op jou soort onderneming van
                                                                                                                                                    toepassing is.
                         I Slot
                         •   Motivering waarom onderneming sal slaag (bv. Ons bied 'n uitstekende diens met                                       Gebruik die volgende oorsiglys:
                             eksklusiewe kontrakte met die ABC groep hotelle.)                                                                    •   Omskryf jou onderneming sorgvuldig.
                         •   Motivering waarom finansiering toegestaan moet word (bv. Ons het die mark                                            •   Hoe groot is die mark? Groei die mark, is dit staties, of krimp dit?
                             deeglik ondersoek en is daarvan oortuig dat ons diens kliënte se behoeftes sal bevredig                              •   Noem al die faktore wat welslae bepaal (bv. Goeie ligging, lae prys, goeie gehalte).
                             en dus 'n bogemiddelde opbrengs op die belegging sal verseker.)                                                      •   Ontleed die situasie deur: (a) jou sterk en swak punte in vergelyking met jou
                                                                                                                                                                                       mededingers op te noem, en
                         I Bykomende aanhangsels (afskrifte van steundokumente)                                                                                                    (b) al die ooglopende markgeleenthede en
                         •   Kredietverslae (bv. eienaar se bankstate vir die afgelope 12 maande)                                                                                      -bedreigings op te noem.
                         •   Kontrakte (bv. skriftelike ooreenkoms met ABC Hotelle)                                                               •   Noem die voordele wat jy bo jou mededingers geniet.
                         •   Regsdokumente (bv. bk-registrasiedokument)                                                                           •   Noem die voordele wat jou mededingers bo jou geniet.
                         •   Huurooreenkomste (bv. afskrif van huurooreenkoms met Lughawemaatskappy vir op-                                       •   Noem maniere waarop jy jou voordele kan gebruik.
                             en aflaaiplek)                                                                                                       •   Toon aan hoe jy die nadele wat jy in die gesig staar, te bowe gaan kom.
                                                                                                                                                  •   Beraam jou opbrengste (wins) en vergelyk dit met beraamde koste.
                                                                                                                                                  •   Noem wat gedoen moet word, wanneer dit gedoen moet word, hoe dit gedoen
                                                                                                                                                      moet word, en skenk veral aandag aan bemarking, vervaardiging, finansiering en
                                                                                                                                                      administrasie.

                                                                                                                                                  Indien die onderneming nog steeds lewensvatbaar lyk, kan jy met ‘n studie in groter
                                                                                                                                                  besonderhede voortgaan.




18                                                                                                                                                                                                                                           7
                      RIG JOU EIE ONDERNEMING OP                                                                                                                                                      RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
KEN JOU ONDERNEMING                                                                                                                        Jou sakeplan is jou onderneming se bloudruk. Dit behoort jou 'n duidelike




                                                                                                                     STEL ’N SAKEPLAN OP
                         Maak seker dat jy presies weet in watter bedryf jy werksaam is. Jy sal net op
                         jou kernbedrywighede kan bly konsentreer as jy jou idee presies omskryf. Jy                                       beeld te gee van waarna jy mik, asook jou onderneming se sterk en swak punte,
                         het dié omskrywing ook nodig om jou mark en mededingers uit te ken.                                               geleenthede en bedreigings in jou sake-omgewing. Gebruik jou sakeplan soos
                                                                                                                                           'n kaart. Soos alle kaarte is dit nie 'n wet van Mede en Perse nie, maar kan
                         In die sakewêreld is dit ewe belangrik as in sport om jou oog op die bal te                                       gereeld hersien en aangepas word. Probeer 'n omvattende maar bondige plan
                         hou. Nuwe ondernemings misluk of beleef onnodige terugslae wanneer hul                                            opstel. Dit is dan vir beleggers en leners makliker om dit te oorskou en daarop
                         eienaars van die oorspronklike idee wegdwaal na terreine waarvan hulle minder                                     kommentaar te lewer.
                         kundigheid of kennis het. Gevolglik kan hulle hul aandag nie by alles bepaal
                         nie, en loop hulle groter gevaar van mislukking.                                                                  Jou sakeplan moet die aandui:
                                                                                                                                           • wat jy gaan doen;
                         Omskryf jou onderneming so presies as wat jy kan, deur                                                            • hoe gaan jy dit doen;
                         in besonderhede antwoorde op die volgende vrae voor te                                                            • wanneer gaan jy dit doen, en
                         berei:                                                                                                            • waarom glo jy dat die onderneming gaan slaag.
                         •   Presies watter produk of diens gaan ek my klante bied?
                         •   Gaan ek dit self bied, of deur ander, bv. vennote, werknemers of verspreiders?                                Jou sakeplan kan in die formaat hieronder opgestel word. Voorbeelde word as 'n
                         •   Gaan ek 'n vervaardiger wees? 'n Monteerder? 'n Verspreider? 'n                                               riglyn voorsien en kan nie as afdoende vir 'n volledige, goed opgestelde sakeplan
                             Diensverskaffer?                                                                                              beskou word nie. Jou KMMO-steunsentrum kan hier van groot nut wees.
                         •   Gaan ek die onderneming ingevolge 'n bedryfsreg (franchise) bedryf?
                         •   Koop ek 'n bestaande onderneming of maatskappy, of bring ek 'n nuwe                                           I Voorblad en inhoudblad wat professioneel lyk
                             een op die been?                                                                                              •   Naam van onderneming (bv. Drafstap-pendeldiens)
                                                                                                                                           •   Jou persoonlike gegewens (bv. Kim Buthelezi, Groenstraat 12, Nyanga, tel. 668-6000)
                         Vat jou antwoorde saam om 'n presiese en omvattende omskrywing van jou
                         nuwe idee vir 'n onderneming te skep.                                                                             I Opsomming/belangrike kenmerke
                                                                                                                                           •   Beskrywing van produk (bv. pendeldiens tussen Kaapstad Lughawe en hotelle in die
                         Byvoorbeeld:                                                                                                          sakekern)
                         •   Ek gaan die rekenaardiensbedryf betree en 'n persoonlike hersteldiens vir rekenaar-                           •   Waarom die onderneming sal slaag (bv. Ons sal ’n voltydse, veilige, op- en
                             kleurdrukkers op die klant se perseel bied.                                                                       aflaaidiens van deur tot deur voorsien en eksklusiewe regte van ABC Hotelle verkry)
                         •   Ek gaan die gastebedryf betree en kreatiewe voorafbereide nageregte wat ek self maak,                         •   Kort-, middel- en langtermyndoelwitte (bv. Die doelwit is aanvanklik om die
                             aan kroeë, gastehuise en klein hotelle verskaf.                                                                   sakekernmark te verower en dan tot die nasionale vlak uit te brei).
                         •   Ek gaan die kleinhandel-steundienstebedryf betree en rekenaarstelsels ( wat ek self
                             ontwerp en geprogrammeer het en wat op bestaande apparatuur gelaai word) vir die                              I Sakebeskrywing
                             beheer van voorraad- en herbestellingsvlakke voorsien.                                                        •   Algemene beskrywing van jou onderneming (bv. pendeldiens tussen lughawe
                                                                                                                                               en sakekern wat met drie voertuie 24 uur per dag in bedryf is)
                                                                                                                                           •   Soort eienaarskap (bv. beslote korporasie, 1 lid)
                                                                                                                                           •   Uniekheid van produk (bv. voltyds in bedryf, eksklusiewe regte van ABC Hotelle)

                                                                                                                                           I Bemarkingsplan en -strategie
                                                                                                                                           •   Teikenmark (bv. buitelandse toeriste wat betroubare vervoer van die lughawe na
                                                                                                                                               verblyfplekke en terug verlang)
                                                                                                                                           •   Mededingerstrategie (bv. Die meeste mededingers vra min reisgeld,
                                                                                                                                               maar is onbetroubaar en is net van 08:00 tot 18:00 beskikbaar.)
                                                                                                                                           •   Prys-, produk-, promosie- en verspreidingstrategie (bv. Die prys sal hoër as
                                                                                                                                               mededingers s'n wees, maar 'n meer betroubare 24-uur-diens word met drie voertuie
                                                                                                                                               gelewer.)
8                                                                                                                                                                                                                                    17
                      RIG JOU EIE ONDERNEMING OP                                                                                                                                               RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
ONDERSOEK JOU MARK SO
KEN DIE REG   Ander regsoorwegings                                                                                       Geen onderneming kan sonder verkope bly bestaan nie. Voordat jy dus begin, moet




                                                                                             `
                                                                                                                         jy genoeg bewyse hê dat jou produk of diens gaan verkoop, dat die potensiële mark
              Departement van Arbeid                                                                                     groot genoeg is, en dat daar oor die lang termyn ’n genoegsame vraag na jou
              Bepaalde wette beheer die indiensneming, bestuur en ontslag van werkers. Jy                                produk sal wees.
              moet van jou regte as werkgewer bewus wees, en ook van die regte van die
              persone wat by jou in diens is. Die streekkantoor van die Departement van                                  Die   eerste prioriteit is om 'n bemarkingsplan op te stel, maar dan moet jy weet hoe
              Arbeid kan nadere besonderhede verskaf.                                                                    om    'n marknavorsingsontleding uit te voer. Jy moet dus weet:
                                                                                                                         1.     hoe groot die mark is;
              Ontvanger van Inkomste                                                                                     2.     hoe groot jou aandeel aan die mark waarskynlik gaan wees;
              Jy moet die kantoor van die naaste Ontvanger van Inkomste nader oor                                        3.     watter eienskappe van die produk werklik belangrik is, en
              registrasie vir belastingdoeleindes, veral wat BTW, werknemersbelasting en                                 4.     hoe jy 'n prys vir die produk kan vasstel, hoe jy dit kan bekendstel en hoe jy
              inkomstebelasting aanbetref.                                                                                      dit moet versprei.

              Handelslisensie                                                                                            Jou navorsing moet dus veral op twee aspekte gerig wees, naamlik jou bedryf
              Handelslisensies is nie meer vir bepaalde soorte ondernemings nodig nie. Vir                               (bv. rekenaars of motors) en jou mark (bv. kopers van tweedehandse motors).
              die volgende bedrywighede is 'n lisensie egter wel nodig:
              • Die verkoop van maaltye en bederfbare kos van sakepersele                                                1. Doen navorsing oor jou bedryf Vul die volgende vraelys in:
              • Die verkoop van wegneemetes en bederfbare kos langs die pad                                              •     Wat is die belangrikste bedrywigheid daarin?
              • Bepaalde soorte gesondheidsgeriewe en vermaak (disko's, rolprentteaters)                                 •     Hoe groot is die bedryf?
                                                                                                                         •     Hoe lank bestaan dit reeds?
                                                                                                                         •     Watter neigings is tans sigbaar (bv. toename in die gebruik van rekenaars)?
              Kontaknommers                                                                                              •     Hoe mededingend is dit?
                                                                                                                         •     Is daar versperrings vir betreding (bv. hoë koste, streng lisensievereistes)?
              Arbeidsaangeleenthede :      Departement van Arbeid     :   (021) 462-3680                                 •     Watter risiko's is daar aan die bedryf verbonde?
                                                                                                                         •     Watter regsoorwegings is daar (bv. wette met 'n invloed op jou soort onderneming)?
              Belastingnavrae          :   Ontvanger van Inkomste     :   (021) 481-6100
                                                                          (Kaapstad)                                     2. Doen navorsing oor jou mark Vul die volgende vraelys in:
                                                                                                                         •     Hoe groot is die totale mark ongeveer?
              Handelslisensies         :   Plaaslike Munisipaliteit   :   Raadpleeg jou                                  •     Wie is my waarskynlikste klante? Beskryf hulle aan die hand van ouderdom,
                                                                          telefoongids.                                        geslag, inkomstegroep, opvoedingsvlak, ligging en kultuurverskille.
                                                                                                                         •     Wat beskou klante as belangrik wanneer hulle koop? Is dit die prys,
                                                                                                                               produkaanloklikheid, dienslewering, ens.?
                                                                                                                         •     Hoeveel soortgelyke produkte of dienste is daar reeds?
                                                                                                                         •     Wie is my belangrikste mededingers wat prys en produkgehalte betref?
                                                                                                                         •     Hoeveel weet ek werklik van my mededingers?
                                                                                                                         •     Wat is my mededingers se sterk en swak punte, en hoe gaan ek daarop reageer?
                                                                                                                         •     Kan ek ten opsigte van prys meeding (bv. teen 'n laer prys verkoop), of beter
                                                                                                                               waarde vir geld bied (bv. verpakking, lewering), of albei?
                                                                                                                         •     Watter metodes gaan ek gebruik om my produk of diens te versprei?




16                                                                                                                                                                                                                  9
          RIG JOU EIE ONDERNEMING OP                                                                                                                                         RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
ONDERSOEK JOU MARK SO




                                                                                                            KEN DIE REG
                              3. Doen navorsing oor jou mededingers                                                       Die sakewêreld en die reg is onskeibaar – sowel wat die oprigting van jou nuwe
`

                              Dit is nie noodwendig duur of tydrowend om inligting oor jou mededingers in                 onderneming as die bedryf daarvan daarna betref. As 'n eerste stap moet jy
                              te samel nie. Die volgende is goedkoop maniere om inligting in te samel:                    op die struktuur van jou nuwe onderneming besluit – eenmansaak, vennootskap,
                                                                                                                          beslote korporasie of maatskappy, en dit is belangrik om hieroor professionele
                              •   Lees saketydskrifte en die sakeblaaie van dagblaaie.                                    raad in te win voordat jy jou sakeplan finaliseer. Professionele raad sal verseker
                              •   Vra klante van jou voorste drie mededingers uit.                                        dat jy sal verstaan watter struktuur vir jou die geskiktste is.
                              •   Koop jou mededingers se produkte en ondersoek die gehalte, prys, ens.
                                  daarvan.                                                                                Sakestruktuur
                              •   Besoek handelsuitstallings en vervaardigers se fabrieke.                                Die soort struktuur wat jy kies, sal bepaal hoe jy belas word en watter sakerekords
                                                                                                                          jy moet byhou. Voordat jy verder gaan, moet jy die volgende oorweeg:

                                                                                                                          1. Eenmansaak
                                                                                                                             • Dit is maklik om tot stand te bring en die wette/regulasies daarop is
                                                                                                                               minimaal.
                                                                                                                             • Jy is persoonlik en totaal verantwoordelik vir al die skuld en laste van
                                                                                                                               die onderneming.
                                                                                                                             • Dié ondernemingstruktuur kan byvoorbeeld in 'n private maatskappy
                                                                                                                               omskep word.
                                                                                                                             • Jy neem al die sakebesluite.

                                                                                                                          2. Vennootskap
                                                                                                                             • Dit is maklik om tot stand te bring en die wette/regulasies daarop is
                                                                                                                               minimaal.
                                                                                                                             • Die verantwoordelikheid word gedeel.
                                                                                                                             • Verskil van mening tussen vennote is dikwels moontlik.
                                                                                                                             • Ervaring, finansies en kundigheid word saamgevoeg.

                                                                                                                          3. Beslote korporasie
                                                                                                                             •   Die eienaars (1-10) is nie persoonlik vir die skuld verantwoordelik nie.
                                                                                                                             •   Dit is maklik en betreklik goedkoop om te registreer.
                                                                                                                             •   Die onderneming het groeipotensiaal.
                                                                                                                             •   Dié soort onderneming het meer geloofwaardigheid wanneer met
                                                                                                                                 leweransiers en klante onderhandel word.

                                                                                                                          4. Maatskappy (Private of Openbare)
                                                                                                                             • Dié soort onderneming kan net ná 'n langdurige prosedure opgerig word.
                                                                                                                             • Daar is dubbele belasting. Die maatskappy se wins word belas, en dividende
                                                                                                                               word in die hande van aandeelhouers belas.
                                                                                                                             • Die eienaars word nie vir die onderneming se skuld verantwoordelik
                                                                                                                               gehou nie.




    10                                                                                                                                                                                                          15
                            RIG JOU EIE ONDERNEMING OP                                                                                                                       RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
..




                       14
                                                              FINANSIELE DIENSTE KONTAKTELYS
                                NAAM VAN LENER        KONTAKNOMMER                                  MAATSTAWWE EN SOORT KMMO                                                                                                                                                                              BEDRAE BESKIKBAAR                                                                                                                           GEBIED

                             Greenfields Venture     (021) 671 2820                        * Klein en middelslagondernemings                                                                                                                                                                          R 250 000 – R 2 miljoen                                                                                                                      Claremont
                             Capital

                             Business Partners       (021) 464 3600                        Vissery, landbou-nywerheid, vervaardiging,                                                                                                                                                                 R 150 000 – R 5 miljoen                                                                                                                      Kaapstad
                                                                                           dienste en handelsondernemings
                                                                                           * Klein en middelslagondernemings

                             Nywerheids-             (021) 421 4794                        Vervaardiging-, toerisme- en landbou-                                                                                                                                                                      Minimum bedrag van                                                                                                                           Kaapstad
                             ontwikkelingskorporasie                                       ondernemings                                                                                                                                                                                               R 1 miljoen




RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
                                                                                           * Klein en middelslagondernemings

                             Nedenterprise           (021) 683 8410                        Opleiding word deur die Nedcor-                                                                                                                                                                            R50 000 – R 2 million                                                                                                                        Claremont
                                                                                           sakekollege voorsien
                                                                                           * Baie klein, klein en middelslagondernemings

                             Standard Bank – KMO-    (021) 448 4209                        SNew and emerging businesses                                                                                                                                                                               Tot R 600 000                                                                                                                                Kaapstad
                             eenheid                 (021) 401 2891                        * Baie klein, klein en middelslagondernemings

                             ABSA Bankwese vir Nuwe (021) 940 7833                         Oprigting van nuwe ondernemings of                                                                                                                                                                         R 20 000 – R 600 000                                                                                                                         Kaapstad
                             Ondernemings                                                  uitbreiding van bestaande ondernemings
                                                                                           * Klein en middelslagondernemings

                             Eerste Nasionale Bank  (021) 419 5858                         Eienaar moet minstens 10% van die                                                                                                                                                                          R 100 000 oof meer                                                                                                                           Parow
                             Eenheid vir Klein en                                          kapitaalvereistes bydrae
                             Middelslagondernemings                                        * Klein en middelslagondernemings

                             African Harvest Business (021) 670 4600                       * Klein en middelslagondernemings                                                                                                                                                                          Kontak lener                                                                                                                                 Claremont
                             Access

                             Brimstone Investment    (021) 670 4500                        * Klein en middelslagondernemings                                                                                                                                                                          Kontak lener                                                                                                                                 Claremont
                             Corporation

                             Landbank                0800 00 52 59                         * Baie klein en klein ondernemings                                                                                                                                                                         R 250 – R 18 000                                                                                                                             Landwyd




                                                                                                 FINANSIER JOU ONDERNEMING
                                                                •
                                                                •
                                                                •
                                                                •
                                                                •
                                                                •
                                                                                                                                                        •
                                                                                                                                                        •
                                                                                                                                                        •
                                                                                                                                                        •
                                                                                                                                                        •
                                                                                                                                                                                                                                                                                                           •
                                                                                                                                                                                                                                                                                                           •
                                                                                                                                                                                                                                                                                                           •
                                                                                                                                                                                                                                                                                                           •
                                                                                                                                                                                                                                                                                                           •
                                                                                                                                                                                                                                                                                                           •
                                                                                                                                                                                                                                                                                                           •
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      bestee.




                                                                Reklame
                                                                                                                                           Voorraad


                                                                                                                                           huurgeld)




                                                                Versekering
                                                                                                                                           Marknavorsing




                                                                Salarisse en lone
                                                                                                                                                                                                                           1. Aanvangskoste

                                                                                                                                           Masjinerie en toerusting
                                                                                                                                           Regskoste (bv. kontrakte)




                                                                                                                 2. Begrote bedryfskoste
                                                                                                                                                                                                                                                                                                           hoeveel geld jy sal moet leen;




                                                                Huur van perseel en toerusting
                                                                                                                                                                                                                                                                                                           hoeveel die bedryfskoste sal beloop;
                                                                                                                                                                                                                                                                                                           of die onderneming 'n wins sal toon;




                                                                Munisipale dienste, bv. water, elektrisiteit


                                                                Telefoon- en skryfbehoeftekoste, posgeld, ens.
                                                                                                                                                                                                                                                                                                           hoeveel jy moet verkoop om jou koste te dek;
                                                                                                                                                                                                                                                                                                           hoeveel geld jy in die onderneming sal moet belê;




                                                                                                                                                                                                                                                                                                           wat die omvang van die kontantvloei gaan wees, en
                                                                                                                                                                                                                                                                                                           of die verwagte wins in die lig van die risiko die moeite werd is.
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      sorg dat jou nuwe onderneming groei en ontwikkel. Jy moet 'n finansiële
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      lewensvatbaarheidstudie uitvoer voordat jy enige hulpbronne aan jou sakeplan




RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
                                                                                                                                           Voorsiening van bedryfskoste vir minstens ses maande (bv. salarisse, reklame,
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      Jy gaan ongetwyfeld finansiering nodig hê om jou idee op die mark te plaas en te




                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                'n Finansiële lewensvatbaarheidstudie sal jou help om te bepaal:




                                                                                                                                                                                                                                              Jy sal veral die volgende twee groepe koste moet oorweeg:




                       11
Begin jou eie besigheid

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Present perfect simple & Present Perfect Continuous
Present perfect simple  &  Present Perfect  ContinuousPresent perfect simple  &  Present Perfect  Continuous
Present perfect simple & Present Perfect ContinuousSylwia Angielski
 
Present perfect simple and continuous
Present perfect simple and continuousPresent perfect simple and continuous
Present perfect simple and continuousMíriam
 
Present Continuous
Present ContinuousPresent Continuous
Present Continuousnorellyserna
 
Ppt personal accident insurance policy- need of the day
Ppt   personal accident insurance policy- need of the dayPpt   personal accident insurance policy- need of the day
Ppt personal accident insurance policy- need of the dayBajaj Capital Insurance
 
Differences between Montessori and Traditional Schools
Differences between Montessori and Traditional SchoolsDifferences between Montessori and Traditional Schools
Differences between Montessori and Traditional SchoolsKathy Minardi
 
Croquis dynamiques urbaines en france
Croquis dynamiques urbaines en franceCroquis dynamiques urbaines en france
Croquis dynamiques urbaines en franceLycée Condorcet
 
Adverb clauses with time expressions
Adverb  clauses with time expressionsAdverb  clauses with time expressions
Adverb clauses with time expressionsguadalupe garcia
 
Gerunds and infinitives
Gerunds and infinitivesGerunds and infinitives
Gerunds and infinitivesLuis96734
 
Children's rights
Children's rightsChildren's rights
Children's rightsX-tian Mike
 
Will Future Form
Will Future FormWill Future Form
Will Future Formarukka
 

Was ist angesagt? (12)

Present perfect simple & Present Perfect Continuous
Present perfect simple  &  Present Perfect  ContinuousPresent perfect simple  &  Present Perfect  Continuous
Present perfect simple & Present Perfect Continuous
 
Present perfect simple and continuous
Present perfect simple and continuousPresent perfect simple and continuous
Present perfect simple and continuous
 
Present Continuous
Present ContinuousPresent Continuous
Present Continuous
 
Ppt personal accident insurance policy- need of the day
Ppt   personal accident insurance policy- need of the dayPpt   personal accident insurance policy- need of the day
Ppt personal accident insurance policy- need of the day
 
Differences between Montessori and Traditional Schools
Differences between Montessori and Traditional SchoolsDifferences between Montessori and Traditional Schools
Differences between Montessori and Traditional Schools
 
Croquis dynamiques urbaines en france
Croquis dynamiques urbaines en franceCroquis dynamiques urbaines en france
Croquis dynamiques urbaines en france
 
Past simple
Past simplePast simple
Past simple
 
Adverb clauses with time expressions
Adverb  clauses with time expressionsAdverb  clauses with time expressions
Adverb clauses with time expressions
 
Gerunds and infinitives
Gerunds and infinitivesGerunds and infinitives
Gerunds and infinitives
 
Present Perfect Tense
Present Perfect TensePresent Perfect Tense
Present Perfect Tense
 
Children's rights
Children's rightsChildren's rights
Children's rights
 
Will Future Form
Will Future FormWill Future Form
Will Future Form
 

Andere mochten auch

Voorbeeld ondernemingsplan schoonheidssalon
Voorbeeld ondernemingsplan schoonheidssalonVoorbeeld ondernemingsplan schoonheidssalon
Voorbeeld ondernemingsplan schoonheidssalonocwest
 
Ondernemingsplan Presentatie
Ondernemingsplan PresentatieOndernemingsplan Presentatie
Ondernemingsplan Presentatiedongm
 
Beste ondernemingsplan Nyenrode 2009!
Beste ondernemingsplan Nyenrode 2009!Beste ondernemingsplan Nyenrode 2009!
Beste ondernemingsplan Nyenrode 2009!arnofranken
 
Entrepreneurskap Graad 11 Besigheidstudies
Entrepreneurskap Graad 11 BesigheidstudiesEntrepreneurskap Graad 11 Besigheidstudies
Entrepreneurskap Graad 11 BesigheidstudiesAnnica Van Greunen
 
Business Plan Powerpoint 1
Business Plan Powerpoint 1Business Plan Powerpoint 1
Business Plan Powerpoint 1haleydawn
 
Profielwijzer van de toerist
Profielwijzer van de toeristProfielwijzer van de toerist
Profielwijzer van de toeristTalies
 
Verkort businessplan De Waterwijzer
Verkort businessplan De WaterwijzerVerkort businessplan De Waterwijzer
Verkort businessplan De WaterwijzerPeter Krol
 
Eindpresentatie 5 april-2011 K3 ondernemingsplan
Eindpresentatie 5 april-2011 K3 ondernemingsplanEindpresentatie 5 april-2011 K3 ondernemingsplan
Eindpresentatie 5 april-2011 K3 ondernemingsplanMarina Hoogeveen
 
businessplan Igitur totaal def
businessplan Igitur totaal defbusinessplan Igitur totaal def
businessplan Igitur totaal defSaskia Franken
 
Handleiding Ondernemingsplan
Handleiding OndernemingsplanHandleiding Ondernemingsplan
Handleiding OndernemingsplanJEGG-DJR Academy
 
Business plan for " A CHILDCARE CENTER IN PESHAWAR"
Business plan for " A CHILDCARE CENTER IN PESHAWAR"Business plan for " A CHILDCARE CENTER IN PESHAWAR"
Business plan for " A CHILDCARE CENTER IN PESHAWAR"diaryinc
 
Questionnaire for cakes
Questionnaire for cakesQuestionnaire for cakes
Questionnaire for cakesRajesh Shetty
 

Andere mochten auch (20)

Ondernemingsplan
OndernemingsplanOndernemingsplan
Ondernemingsplan
 
Voorbeeld ondernemingsplan schoonheidssalon
Voorbeeld ondernemingsplan schoonheidssalonVoorbeeld ondernemingsplan schoonheidssalon
Voorbeeld ondernemingsplan schoonheidssalon
 
Balansstaat - Graad 8
Balansstaat - Graad 8Balansstaat - Graad 8
Balansstaat - Graad 8
 
Ondernemingsplan Presentatie
Ondernemingsplan PresentatieOndernemingsplan Presentatie
Ondernemingsplan Presentatie
 
Beste ondernemingsplan Nyenrode 2009!
Beste ondernemingsplan Nyenrode 2009!Beste ondernemingsplan Nyenrode 2009!
Beste ondernemingsplan Nyenrode 2009!
 
Business Plan
Business PlanBusiness Plan
Business Plan
 
Entrepreneurskap Graad 11 Besigheidstudies
Entrepreneurskap Graad 11 BesigheidstudiesEntrepreneurskap Graad 11 Besigheidstudies
Entrepreneurskap Graad 11 Besigheidstudies
 
Business Plan Powerpoint 1
Business Plan Powerpoint 1Business Plan Powerpoint 1
Business Plan Powerpoint 1
 
Profielwijzer van de toerist
Profielwijzer van de toeristProfielwijzer van de toerist
Profielwijzer van de toerist
 
Oulike Idees
Oulike IdeesOulike Idees
Oulike Idees
 
Voorlegging
VoorleggingVoorlegging
Voorlegging
 
Verkort businessplan De Waterwijzer
Verkort businessplan De WaterwijzerVerkort businessplan De Waterwijzer
Verkort businessplan De Waterwijzer
 
Eindpresentatie 5 april-2011 K3 ondernemingsplan
Eindpresentatie 5 april-2011 K3 ondernemingsplanEindpresentatie 5 april-2011 K3 ondernemingsplan
Eindpresentatie 5 april-2011 K3 ondernemingsplan
 
Strategisch Ondernemingsplan: op EEN Pagina
Strategisch Ondernemingsplan: op EEN PaginaStrategisch Ondernemingsplan: op EEN Pagina
Strategisch Ondernemingsplan: op EEN Pagina
 
Businessplan
BusinessplanBusinessplan
Businessplan
 
businessplan Igitur totaal def
businessplan Igitur totaal defbusinessplan Igitur totaal def
businessplan Igitur totaal def
 
Handleiding Ondernemingsplan
Handleiding OndernemingsplanHandleiding Ondernemingsplan
Handleiding Ondernemingsplan
 
Voorstelling ondernemingsplan Stéphane Kalmès webdesign & fotografie
Voorstelling ondernemingsplan Stéphane Kalmès webdesign & fotografieVoorstelling ondernemingsplan Stéphane Kalmès webdesign & fotografie
Voorstelling ondernemingsplan Stéphane Kalmès webdesign & fotografie
 
Business plan for " A CHILDCARE CENTER IN PESHAWAR"
Business plan for " A CHILDCARE CENTER IN PESHAWAR"Business plan for " A CHILDCARE CENTER IN PESHAWAR"
Business plan for " A CHILDCARE CENTER IN PESHAWAR"
 
Questionnaire for cakes
Questionnaire for cakesQuestionnaire for cakes
Questionnaire for cakes
 

Mehr von Fanus van Straten

Critical water shortages disaster plan summary
Critical water shortages disaster plan summaryCritical water shortages disaster plan summary
Critical water shortages disaster plan summaryFanus van Straten
 
Zinandi Agreement For Service
Zinandi Agreement For ServiceZinandi Agreement For Service
Zinandi Agreement For ServiceFanus van Straten
 
Zinandi Agreement For Service
Zinandi Agreement For ServiceZinandi Agreement For Service
Zinandi Agreement For ServiceFanus van Straten
 
African horse sickness diagnosis - Cape Town, South Africa
African horse sickness diagnosis - Cape Town, South AfricaAfrican horse sickness diagnosis - Cape Town, South Africa
African horse sickness diagnosis - Cape Town, South AfricaFanus van Straten
 
How To Design a Memorable Brand That Catches On
How To Design a Memorable Brand That Catches OnHow To Design a Memorable Brand That Catches On
How To Design a Memorable Brand That Catches OnFanus van Straten
 
Position Statement on the Use of Dominance Theory in Behavior Modification of...
Position Statement on the Use of Dominance Theory in Behavior Modification of...Position Statement on the Use of Dominance Theory in Behavior Modification of...
Position Statement on the Use of Dominance Theory in Behavior Modification of...Fanus van Straten
 
Fanus van Straten CV / Resume
Fanus van Straten CV / ResumeFanus van Straten CV / Resume
Fanus van Straten CV / ResumeFanus van Straten
 
The A to Z of Adobe Illustrator – design & illustration
The A to Z of Adobe Illustrator – design & illustrationThe A to Z of Adobe Illustrator – design & illustration
The A to Z of Adobe Illustrator – design & illustrationFanus van Straten
 
Telkom Internet Acceptable Use Policy AUP
Telkom Internet Acceptable Use Policy AUPTelkom Internet Acceptable Use Policy AUP
Telkom Internet Acceptable Use Policy AUPFanus van Straten
 
Periodic table guide to seo - Search Engine Land
Periodic table guide to seo - Search Engine LandPeriodic table guide to seo - Search Engine Land
Periodic table guide to seo - Search Engine LandFanus van Straten
 
Adobe Illustrator CS5 Keyboard Shortcuts
Adobe Illustrator CS5 Keyboard Shortcuts Adobe Illustrator CS5 Keyboard Shortcuts
Adobe Illustrator CS5 Keyboard Shortcuts Fanus van Straten
 
Windows 8.1 Preview Product Guide
Windows 8.1 Preview Product GuideWindows 8.1 Preview Product Guide
Windows 8.1 Preview Product GuideFanus van Straten
 
Portable massage tables, beds & accessories - Cape Town
Portable massage tables, beds & accessories - Cape TownPortable massage tables, beds & accessories - Cape Town
Portable massage tables, beds & accessories - Cape TownFanus van Straten
 
Recreate Original McDonald’s Menu Items at Home
Recreate Original McDonald’s Menu Items at HomeRecreate Original McDonald’s Menu Items at Home
Recreate Original McDonald’s Menu Items at HomeFanus van Straten
 
Lekker Outydse Afrikaanse Resepte
Lekker Outydse Afrikaanse ResepteLekker Outydse Afrikaanse Resepte
Lekker Outydse Afrikaanse ResepteFanus van Straten
 

Mehr von Fanus van Straten (20)

AMSHeR Progress Report
AMSHeR Progress ReportAMSHeR Progress Report
AMSHeR Progress Report
 
Critical water shortages disaster plan summary
Critical water shortages disaster plan summaryCritical water shortages disaster plan summary
Critical water shortages disaster plan summary
 
Cryodesalination
CryodesalinationCryodesalination
Cryodesalination
 
Video Arts Essentials
Video Arts EssentialsVideo Arts Essentials
Video Arts Essentials
 
Zinandi Agreement For Service
Zinandi Agreement For ServiceZinandi Agreement For Service
Zinandi Agreement For Service
 
Zinandi Agreement For Service
Zinandi Agreement For ServiceZinandi Agreement For Service
Zinandi Agreement For Service
 
African horse sickness diagnosis - Cape Town, South Africa
African horse sickness diagnosis - Cape Town, South AfricaAfrican horse sickness diagnosis - Cape Town, South Africa
African horse sickness diagnosis - Cape Town, South Africa
 
How To Design a Memorable Brand That Catches On
How To Design a Memorable Brand That Catches OnHow To Design a Memorable Brand That Catches On
How To Design a Memorable Brand That Catches On
 
Position Statement on the Use of Dominance Theory in Behavior Modification of...
Position Statement on the Use of Dominance Theory in Behavior Modification of...Position Statement on the Use of Dominance Theory in Behavior Modification of...
Position Statement on the Use of Dominance Theory in Behavior Modification of...
 
EBA Corporate Proposal
EBA Corporate ProposalEBA Corporate Proposal
EBA Corporate Proposal
 
Fanus van Straten CV / Resume
Fanus van Straten CV / ResumeFanus van Straten CV / Resume
Fanus van Straten CV / Resume
 
The A to Z of Adobe Illustrator – design & illustration
The A to Z of Adobe Illustrator – design & illustrationThe A to Z of Adobe Illustrator – design & illustration
The A to Z of Adobe Illustrator – design & illustration
 
Telkom Internet Acceptable Use Policy AUP
Telkom Internet Acceptable Use Policy AUPTelkom Internet Acceptable Use Policy AUP
Telkom Internet Acceptable Use Policy AUP
 
Periodic table guide to seo - Search Engine Land
Periodic table guide to seo - Search Engine LandPeriodic table guide to seo - Search Engine Land
Periodic table guide to seo - Search Engine Land
 
Adobe Illustrator CS5 Keyboard Shortcuts
Adobe Illustrator CS5 Keyboard Shortcuts Adobe Illustrator CS5 Keyboard Shortcuts
Adobe Illustrator CS5 Keyboard Shortcuts
 
Windows 8.1 Preview Product Guide
Windows 8.1 Preview Product GuideWindows 8.1 Preview Product Guide
Windows 8.1 Preview Product Guide
 
Design Patterns - GOF
Design Patterns - GOFDesign Patterns - GOF
Design Patterns - GOF
 
Portable massage tables, beds & accessories - Cape Town
Portable massage tables, beds & accessories - Cape TownPortable massage tables, beds & accessories - Cape Town
Portable massage tables, beds & accessories - Cape Town
 
Recreate Original McDonald’s Menu Items at Home
Recreate Original McDonald’s Menu Items at HomeRecreate Original McDonald’s Menu Items at Home
Recreate Original McDonald’s Menu Items at Home
 
Lekker Outydse Afrikaanse Resepte
Lekker Outydse Afrikaanse ResepteLekker Outydse Afrikaanse Resepte
Lekker Outydse Afrikaanse Resepte
 

Begin jou eie besigheid

  • 1. BESIGHEIDSBEVORDERING & TOERISME D E PA R T E M E N T VA N E KO N O M I E S E S A K E , L A N D B O U E N TO E R I S M E W E S - K A A P RIG JOU EIE ONDERNEMING OP WERKPAK BESIGHEIDSBEVORDERING & TOERISME D E PA RT E M E N T VA N E KO N O M I E S E S A K E , L A N D B O U E N TO E R I S M E W E S - K A A P BUSINESS PROMOTION & TOURISM ¥ LOPHUHLISO LWEZOSHISHINO NEZOKHENKETHO Dorpstraat 9, Posbus 979, Kaapstad 8000. Tel: (021) 483 2628 Faks: (021) 483 4892 E-pos: jpeters@pawc.wcape.gov.za Webruimte: www.westerncape.gov.za
  • 2. is almal se besigheid! Die regering en tallose VIGS organisasies het u hulp nodig om MIV/VIGS te kan hanteer – dis ’n pandemie wat elke dag meer en meer ekonomies aktiewe mense se lewens eis. Gaan party van dié mense dalk van u waardevolle personeellede wees? Nee – nie as u NOU iets daaromtrent doen nie! Dit beteken dat u openlik en eerlik met u personeel oor die gevare van onbeskermde, penetrerende seks – waar meeste infeksies plaasvind – moet praat en maklike toegang tot praktiese inligting, opvoeding en ander hulpbronne moet voorsien. Skakel een van u plaaslike organisasies of die Nasionale VIGS Hulplyn by 0800 012 322 vir advies. Sit ’n plakkaat op. Dra ’n rooi strikkie. En wat van gratis beskikbaarheid van kondome in u werkplek? Dit bied nog steeds een van die eenvoudigste, mees effektiewe wyses wat ons tans ken, om seksueel oordraaglike siektes te voorkom. Moet net nie vir ons sê dat MIV/VIGS ‘nie u besigheid’ is nie! Met ’n nuwe infeksie byna elke 2 sekondes in Suid-Afrika … is dit! BESIGHEIDSBEVORDERING & TOERISME D E PA RT E M E N T VA N E KO N O M I E S E S A K E , L A N D B O U E N TO E R I S M E W E S - K A A P
  • 3. NOTAS Inleiding 2 Gebruik jou Werkpak só 2 Is jy ’n Entrepreneur? 3 Wat is ’n Klein Onderneming? 4 Weet wat jy wil hê 6 Beoordeel jou Sake-idee 7 Ken jou Onderneming 8 Ondersoek jou mark só 9 Finansier jou Onderneming 11 Die verkrying van Finansiering 12 Ken die Reg 15 INHOUD Stel ’n Sakeplan op 17 Regeringsteun 19 Ander nuttige kontakte 21 24 1 RIG JOU EIE ONDERNEMING OP RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
  • 4. NOTAS INLEIDING Baie mense sal graag hul eie onderneming wil besit en bestuur, en ondanks die risiko's neem al hoe meer die groot stap om daardie droom te verwesenlik. Natuurlik is daar risiko's, maar met sorgvuldige beplanning kan hulle aansienlik verminder word. Dié werkpak is opgestel om jou te help om die risiko van mislukking te verminder. Dit bied nie 'n volledige oplossing nie en kan ook nie goeie, professionele raad vervang nie. Dit bevat egter 'n nuttige oorsiglys en is 'n bondige gids tot alles wat jy nodig het voor jy daardie groot sprong waag. Deur vir elke stadium van die stigting van jou onderneming die oorsiglys te volg, sal jy kan bepaal hoe lewensvatbaar jou idee vir 'n onderneming is. As jy wel voortgaan, sal die werk wat jy gedoen het, sorg dat jy meer gefokus en besigheidsgerig in jou benadering is. 'n Omvattende sakeplan sal jou help met onderhandelings met banke, beleggers en staatsagentskappe. Onthou een sleutelpunt: Skoenmaker, hou jou by jou lees. As jy 'n goeie skrynwerker is, is dit waarskynlik nie 'n goeie plan om met 'n rekenaaronderneming te begin nie. Vul eers die oorsiglys oor ondernemerskap in, en maak dan 'n lys van jou kennis- en kundigheidsterreine. Lees dit 'n paar keer deur om seker te maak dat niks agterweë gelaat is nie, en dat jy realisties was en nie deur optimisme verblind is nie. Gebruik jou werkpak só Die werkpak deel die proses vir die oprigting van jou eie onderneming in logiese stappe in. Elke stap beslaan 'n eie afdeling. Pak die afdelings in volgorde aan en vul elkeen in voordat jy na die volgende vorder. 2 23 RIG JOU EIE ONDERNEMING OP RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
  • 5. NOTAS IS JY ’N ENTREPRENEUR? Om te bepaal of jy die vereistes en uitdagings vorentoe sal kan baasraak, kan jy nagaan of jy die eienskappe van 'n tipiese suksesvolle entrepreneur in die lys hieronder besit. Het jy: • baie dryfkrag en energie? • baie selfvertroue? • die vermoë om langtermynverbintenisse aan te gaan? • onafhanklikheid, inisiatief en die vermoë om vernuwend te wees? • integriteit en betroubaarheid? • die vermoë om duidelike doelwitte te stel? • die vermoë om met onsekerheid saam te leef? • groot vasberadenheid om probleme op te los? • geesdriftigheid om matige maar uitdagende risiko's te aanvaar? • die vermoë om mislukking as deel van die leerproses te aanvaar? • deeglike kennis van die voorgenome bedryf? • die ingesteldheid om waar nodig van kundiges gebruik te maak? Gaan die lys deur, beoordeel jou eie hoedanighede en vra jouself af of jy werklik opgewasse is om die uitdaging van jou eie onderneming te aanvaar. Dit is 'n uiters belangrike oefening, en dit is dalk 'n goeie plan om die lys met jou gesin en hegte vriende te bespreek. Jy moet so objektief en eerlik as moontlik probeer wees. 22 3 RIG JOU EIE ONDERNEMING OP RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
  • 6. ANDER NUTTIGE KONTAKTE WAT IS ’N KLEIN ONDERNEMING? Klein sakeondernemings kan soos volg ingedeel word: Steun beskikbaar (a) klein ondernemings Departement Kontaknommer Finansiël Nie-finansiël (b) middelslagondernemings South Cape Skills Centre (044) 873 4903 Opleiding, sake-advies (c) baie klein ondernemings (George) (Mikro- ondernemimgs) (d) mikro-ondernemings Cape Town Job Creation (021) 371 6100 Vergemaklik toegang tot Tenderadvies, opleiding, Centre (Philippi) finansies en sakepersele inligting en raad (Mikro- en Kragtens die Nasionale Kleinsakewet (Wet 102 van 1996) (Mikro- en baie klein baie klein ondernemings) ondernemings) word klein sakeondernemings soos volg gegroepeer: West Coast Business (022) 714 1731 Opleiding, inligting en raad Sektor of subsektore Grootte of Totale heeltydse Totale jaarlikse Totale bruto Development Centre ((Mikro- en baie klein in ooreenstemming klas ekwivalent van verkope batewaarde (Saldanha Bay) ondernemings) met die standaard- betaalde (buiten vaste klassifikasie vir die werknemers eiendom) Enterpreneurial (021) 592 4792 Finansiële steun vir swart Opleiding, sakebestuur vir bedryf. Development bou-aannemers ontluiker swart bou- Minder as Minder as Minder as (Goodwood) (Mikro- en baie klein aannemers (Mikro- en baie Landbou Middelslag 100 R 4.00 m R 4.00 m ondernemings) klein ondernemings) Klein 50 R 2.00 m R 2.00 m ED 2000 (Bellville) (021) 951 8545 Opleiding vir sake-oprigting, Baie klein 10 R 0.40 m R 0.40 m sakebestuur en finansiering, opleiding van opleiers en Mikro 5 R 0.15 m R 0.10 m raadgewers Middelslag 200 R 30.00 m R 18.00 m (Mikro- en baie klein Mynwese en ondernemings) Steengroewe Klein 50 R 7.50 m R 4.50 m Business Opportunities (021) 419 9641 Tenderinligting, org dat klein Baie klein 20 R 3.00 m R 1.80 m Network (Kaapstad) en groot ondernemings met Mikro 5 R 0.15 m R 0.10 m mekaar in verbind kom (Baie klein en klein Middelslag 200 R 40.00 m R 15.00 m ondernemings) Vervaardiging Klein 50 R 10.00 m R 3.75 m Clothing and Textile (021) 448 8935 Tegniese en sake-opleiding, Baie klein 20 R 4.00 m R 1.50 m Service Centre (Clotex) skakeling in snyers, makers (Mowbray) en afwerkers, en klein Mikro 5 R 0.15 m R 0.0 m klerevervaardigers (Mikro-, Middelslag 200 R 40.00 m R 15.00 m baie klein en klein Elektrisiteit, gas ondernemings) en water Klein 50 R 10.00 m R 3.75 m Baie klein 20 R 4.00 m R 1.50m Business Partners (021) 464 3600 Leningsfinansiering Sake-opleiding, raad en (Kaapstad) tussen R150 000 en inligting (Klein en Mikro 5 R 0.15 m R 0.10 m R5 miljoen (Klein en middelslagondenemings) Middelslag 200 R 20.00 m R 4.00 m middelslag- Konstruksie ondernemings) Klein 50 R 5.00 m R 1.00 m Stellenbosch Business & (021) 883 8344 Opleiding, inligting en raad Baie klein 20 R 2.00 m R 0.40 m Learning Centre (Mikro- en baie klein Mikro 5 R 0.15 m R 0.10 m ondernemings) Middelslag 100 R 30.00 m R 5.00 m Technology Enterprise (021) 959 6044 Vergemaklik toegang Opleiding vir sake-oprigting Klein- en Centre (Skiereilandse Klein 50 R 15.00 m R 2.50 m tot finansies en finansiering en motorhandel en Technikon) ondernemings-bestuur motorherstel- Baie klein 10 R 3.00 m R 0.50 m (Mikro- en baie klein dienste Mikro 5 R 0.15 m R 0.10 m ondernemings) Middelslag 100 R 50.00 m R 8.00 m Groothandel Klein 50 R 25.00 m R 4.00 m Baie klein 10 R 5.00 m R 0.50 m Mikro 5 R 0.15 m R 0.15 m 4 21 RIG JOU EIE ONDERNEMING OP RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
  • 7. ANDER NUTTIGE KONTAKTE Buiten staatsteun bied verskeie organisasies 'n diens in verskeie nywerhede en op WAT IS ’N KLEIN ONDERNEMING? Sektor of subsektore Grootte of Totale heeltydse Totale jaarlikse Totale bruto verskeie terreine. in ooreenstemming klas ekwivalent van verkope batewaarde met die standaard- betaalde (buiten vaste klassifikasie vir die werknemers eiendom) Hieronder is 'n lys van enkele van dié steunorganisasies: bedryf. Minder as Minder as Minder as Steun beskikbaar Handelsagente en Middelslag 100 R 50.00 m R 4.00 m verwante dienste Klein 50 R 25.00 m R 2.00 m Organisasie Kontaknommer Finansiëel Nie-finansiëel Baie klein 10 R 5.00 m R 0.40 m Centre for Opportunity (021) 448 7501 Sakevaardighede, tegniese Development opleiding Mikro 5 R 0.15 m R 0.10 m (Woodstock) (Mikro-onderneming) Middelslag 100 R 10.00 m R 18.00 m Spyseniering Atlantis Business (021) 572 0254 Leningsfasiliteite en Sakevaardighede, tegniese Klein 50 R 5.00 m R 4.50 m Information Centre verwysings opleiding inligting (Atlantis) (Mikro- & baie klein (Mikro-& baie klein Baie klein 10 R 1.00 m R 1.80 m ondernemings) onderneming) Mikro 5 R 0.15 m R 0.10 m Enterprise Development (021) 959 2595 Sakevaardighede, regniese Vervoer Middelslg 100 R 20.00 m R 15.00 m Unit of UWC (Bellville) (021) 959 3223 opleiding inligting Klein 50 R 10.00 m R 3.75 m (Mikro-, baie klein & klein onderneming) Baie klein 10 R 4.00 m R 1.50 m Mikro 5 R 0.15 m R 0.10 m Isibane Resource Centre (021) 696 2028 Toegangsfinansiering Raadgewing, werkopleiding, (Athlone) (Mikro- & baie klein bronne grondstowwe, Middelslag 100 R 40.00 m R 15.00 m onderneming) inligting (Mikro-& baie klein Berging onderneming) Klein 50 R 10.00 m R 3.75 m Baie klein 10 R 4.00 m R 1.50m Mag Training Centre (023) 614 1175 Bystand om toegang tot Basiese sake-opleiding, (Montague) lenings te kry (Mikro- inligting Mikro 5 R 0.15 m R 0.10 m ondernemings) (Mikro- ondernemings) Middelslag 100 R 20.00 m R 5.00 m Kommunikasie Nicro Business Centre (021) 397 6061 Lenings beskikbaar Sake-opleiding, raadgewing, Klein 50 R 5.00 m R 2.50 m (Mitchells Plain) (Mikro- & baie klein tenderinligting (Mikro- & Baie klein 10 R 2.00 m R 0.50 m ondernemings) baie klein onderneming) Mikro 5 R 0.15 m R 0.10 m Triple Trust Organisation (021) 689 6000 Bring entrepreneurs en Vaardigheids- en sake- (Mowbray) finansiële instellings vir opleiding, raadgewing Middelslag 100 R 10.00 m R 5.00 m Gemeenskap mikrolenings met mekaar (Mikro- & baie klein Klein 50 R 5.00 m R 2.50 m in verbinding (Mikro- & onderneming) baie klein ondernemings) Baie klein 10 R 1.00 m R 0.50 m Mikro 5 R 0.15 m R 0.10 m Zenzele Enterprises (021) 361 1840 Sake-opleiding, raadgewing, (Khayelitsha) tenderinligting (Mikro- & Middelslag 100 R 10.00 m R 5.00 m Maatskaplike en baie klein ondernemings) Klein 50 R 5.00 m R 2.50 m persoonlike dienste Gestremdes van Suid- (021) 465 0090 Sakeraadgewing, raad en Baie klein 10 R 1.00 m R 0.50 m Afrika (Kaapstad) opleiding gestremde entrepreneurs Mikro 5 R 0.15 m R 0.10 m Middelslag 100 R 20.00 m R 4.00 m Plettenberg Bay Business (044) 533 3141 Sake-opleiding, inligting Finansies Service Centre (Mikro- & baie klein Klein 50 R 10.00 m R 2.00 m (Plettenberg Bay) ondernemings) Baie klein 10 R 2.00 m R 0.40 m South Cape Business (044) 873 3431 Sake-opleiding, inligting Mikro 5 R 0.15 m R 0.10 m Centre (George) (Mikro- & baie klein Middelslag 100 R 20.00 m R 4.00 m ondernemings) Sakedienste Klein 50 R 10.00 m R 2.00 m Baie klein 10 R 2.00 m R 0.40 m Mikro 5 R 0.15 m R 0.10 m 20 5 RIG JOU EIE ONDERNEMING OP RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
  • 8. REGERINGSTEUN WEET WAT JY WIL HE Die belangrikste ding om te weet is dat hulp wel beskikbaar is. Jy moet eenvoudig ^ Daar is 'n motief vir alle gedrag. Die vraag is: "Wat is dié motief?" Dit is 'n vraag wat jy vir jouself moet beantwoord voordat jy verder lees. Waarom? As alle opsies ondersoek. jy jou eie onderneming wil bedryf, gaan dit verantwoordelikheid, risiko en Hulp om jou nuwe onderneming op te rig – in die gedaante van toelaes, potensiële beloning behels. Die verantwoordelikheid en risiko gaan nie die gesubsidieerde finansiering, opleiding, sake-advies en markinligting – kan van moeite werd wees indien die onderneming jou nie gee wat jy wil hê nie. Dit verskeie organisasies van die sentrale regering, provinsiale en plaaslike owerhede duur dalk lank om resultate te kry, en vertragings kan dalk veroorsaak dat jou en sake-organisasie verkry word. motivering verdwyn. Onthou egter dat sterk selfmotivering sakesukses ten grondslag lê. Enkele nuttige kontaknommers vir staats- en semi- staatsorganisasies word hieronder verstrek: Dink dus goed na oor wat jy werklik van jou eie Steun wat gebied word onderneming wil hê. Departement Kontaknommer Finansieël Nie-finansieël • Is dit persoonlike rykdom? • Is dit status? Departement van (021) 483 2628 Verwysings na Ekonomiese Sake, steunorganisasies vir klein • Is dit 'n toekoms vir jou gesin? Landbou en Toerisme sakeondernemings • Is dit die vryheid om jou eie baas te wees en jou eie besluite te neem? • Is dit eenvoudig dat jy 'n goeie plan het, en weet jy kan dit laat slaag? Stad Kaapstad: (021) 550 1090 Tegniese vaardigheidsoplei- Blaauwberg Adminstrasie ding, mentorskap, toegang tot persele, sake-skakeling Maak 'n lys, ongeag wat dit is. Bepaal prioriteite en hou dit in gedagte wanneer Business Referral and www.brain.org.za Diensverskaffers aan klein jy 'n besluit neem – só maak jy seker elke besluit dra by om te sorg jy kry Information Network sakeondernemings, oprigting wat jy wil hê. en bestuur van 'n klein onderneming, skakeling met staatsdepartemente Onthou ook dat ander mense wat jou dalk geld wil leen of aandele in jou onderneming wil koop, inligting wil hê oor wat jou gemotiveer het om dié Stad Kaapstad: Tygerberg (021) 918 7376 Tegniese Administrasie – Sake- en vaardigheidsopleiding, spesifieke onderneming op te rig. Gemeenskapsont- mentorskap, toegang tot wikkeling persele, sake-skakeling Stad Kaapstad: Kaapstad (021) 400 2605 Tegniese Administrasie – vaardigheidsopleiding, Ontluikende mentorskap, toegang tot Ondernemings persele, sake-skakeling Stad Kaapstad: Helder- (021) 850 4335 Raad, inligting, toegang tot berg Administrasie – tenders Kleinsake-ontwikkeling Stad Kaapstad: Oosten- (021) 980 6115 Staanplekke vir informele berg Administrasie – handel, raad, verwysings Kleinsake-ontwikkeling Stad Kaapstad: (021) 710 8020 Sake-advies, opleiding, Skiereilandse Administrasie tenders, toegang tot – Ontwikkelingsforum informele markte Wes-Kaapse Provinsiale (021) 483 3128 Registrasie van KMMO's vir Tenderraad tenders vir provinsiale verkryging Departement van (021) 402 2098 Oorbruggingsfinan- Tendergeleenthede vir die Openbare Weke: siering beskikbaar instandhouding van Program vir die Ont- staatseiendom, opleiding van wikkeling van Ontluikende kontrakteurs Kontrakteurs 6 19 RIG JOU EIE ONDERNEMING OP RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
  • 9. STEL ’N SAKEPLAN OP BEOORDEEL JOU SAKE-IDEE I Finansiële plan en -strategie Baie ondernemers wat hul eie ondernemings oprig, kan byna al hul besittings verloor • Finansiële ramings: indien die onderneming misluk. ‘n Lewensvatbaarheidstudie kan nie waarborg dat Wins en verlies (toon berekenings van uitgawes teenoor inkomste) Kontantvloei (toon jy gaan slaag nie, maar dit kan jou help om presies te verstaan wat op jou wag. maandelikse in- en uitvloei van kontant) Gelykbreekontleding (toon hoeveel kliënte vervoer moet word of ritte onderneem moet word om die koste te dek) Die meeste klein sakeondernemings misluk weens bestuursonbevoegdheid. Dié • Bron van geld (bv. die eienaar dra R80 000 by, 'n familielid dra R20 000 as 'n lening onbevoegdheid spruit gewoonlik uit ‘n gebrek aan ervaring ten opsigte van bemarking, by; nog 'n bedrag van R30 000 word van die bank versoek) finansiering, aankope en produksie. • Gebruik van geld (bv. die geld sal gebruik word om drie minibusse en kantoormeubels te koop en salarisse te betaal) Hou die volgende in gedagte om die kanse op mislukking tot • Sekuriteit aangebied (bv. die eienaar sal sy/haar huis as sekuriteit vir enige lening ‘n minimum te beperk: aanbied) • Moenie halsoorkop op jou sakeplan verlief raak nie. • Doen navorsing om vas te stel of daar ‘n groot genoeg vraag na jou produk is. I Bedryfsplan en -strategie • Vra kundiges se raad voordat jy jou onderneming op die been bring. • Personeel en sleutelpersoneel (bv. die eienaar, drie bestuurders, ’n ontvangsdame) • Moenie die finansiële vereistes van ‘n nuwe onderneming onderskat nie. • Leweransiers (bv. ABC Hotelle, akkommodasievoorsieners in die sakekern, toermaatskappye) • Neem jou mededingers in ag voordat jy ‘n onderneming oprig. • Beskrywing van die vervaardiging/verspreiding van die produk (bv. Voertuie • Maak seker dat jou produkte van jou mededingers s’n verskil en dat klante sal reageer wanneer 'n versoek by 'n oproepsentrum gemaak is; kliënte sal by punt A daarvan bewus sal wees. opgelaai en by punt B afgelaai word.) • Maak seker dat jy bewus is van al die wette wat op jou soort onderneming van toepassing is. I Slot • Motivering waarom onderneming sal slaag (bv. Ons bied 'n uitstekende diens met Gebruik die volgende oorsiglys: eksklusiewe kontrakte met die ABC groep hotelle.) • Omskryf jou onderneming sorgvuldig. • Motivering waarom finansiering toegestaan moet word (bv. Ons het die mark • Hoe groot is die mark? Groei die mark, is dit staties, of krimp dit? deeglik ondersoek en is daarvan oortuig dat ons diens kliënte se behoeftes sal bevredig • Noem al die faktore wat welslae bepaal (bv. Goeie ligging, lae prys, goeie gehalte). en dus 'n bogemiddelde opbrengs op die belegging sal verseker.) • Ontleed die situasie deur: (a) jou sterk en swak punte in vergelyking met jou mededingers op te noem, en I Bykomende aanhangsels (afskrifte van steundokumente) (b) al die ooglopende markgeleenthede en • Kredietverslae (bv. eienaar se bankstate vir die afgelope 12 maande) -bedreigings op te noem. • Kontrakte (bv. skriftelike ooreenkoms met ABC Hotelle) • Noem die voordele wat jy bo jou mededingers geniet. • Regsdokumente (bv. bk-registrasiedokument) • Noem die voordele wat jou mededingers bo jou geniet. • Huurooreenkomste (bv. afskrif van huurooreenkoms met Lughawemaatskappy vir op- • Noem maniere waarop jy jou voordele kan gebruik. en aflaaiplek) • Toon aan hoe jy die nadele wat jy in die gesig staar, te bowe gaan kom. • Beraam jou opbrengste (wins) en vergelyk dit met beraamde koste. • Noem wat gedoen moet word, wanneer dit gedoen moet word, hoe dit gedoen moet word, en skenk veral aandag aan bemarking, vervaardiging, finansiering en administrasie. Indien die onderneming nog steeds lewensvatbaar lyk, kan jy met ‘n studie in groter besonderhede voortgaan. 18 7 RIG JOU EIE ONDERNEMING OP RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
  • 10. KEN JOU ONDERNEMING Jou sakeplan is jou onderneming se bloudruk. Dit behoort jou 'n duidelike STEL ’N SAKEPLAN OP Maak seker dat jy presies weet in watter bedryf jy werksaam is. Jy sal net op jou kernbedrywighede kan bly konsentreer as jy jou idee presies omskryf. Jy beeld te gee van waarna jy mik, asook jou onderneming se sterk en swak punte, het dié omskrywing ook nodig om jou mark en mededingers uit te ken. geleenthede en bedreigings in jou sake-omgewing. Gebruik jou sakeplan soos 'n kaart. Soos alle kaarte is dit nie 'n wet van Mede en Perse nie, maar kan In die sakewêreld is dit ewe belangrik as in sport om jou oog op die bal te gereeld hersien en aangepas word. Probeer 'n omvattende maar bondige plan hou. Nuwe ondernemings misluk of beleef onnodige terugslae wanneer hul opstel. Dit is dan vir beleggers en leners makliker om dit te oorskou en daarop eienaars van die oorspronklike idee wegdwaal na terreine waarvan hulle minder kommentaar te lewer. kundigheid of kennis het. Gevolglik kan hulle hul aandag nie by alles bepaal nie, en loop hulle groter gevaar van mislukking. Jou sakeplan moet die aandui: • wat jy gaan doen; Omskryf jou onderneming so presies as wat jy kan, deur • hoe gaan jy dit doen; in besonderhede antwoorde op die volgende vrae voor te • wanneer gaan jy dit doen, en berei: • waarom glo jy dat die onderneming gaan slaag. • Presies watter produk of diens gaan ek my klante bied? • Gaan ek dit self bied, of deur ander, bv. vennote, werknemers of verspreiders? Jou sakeplan kan in die formaat hieronder opgestel word. Voorbeelde word as 'n • Gaan ek 'n vervaardiger wees? 'n Monteerder? 'n Verspreider? 'n riglyn voorsien en kan nie as afdoende vir 'n volledige, goed opgestelde sakeplan Diensverskaffer? beskou word nie. Jou KMMO-steunsentrum kan hier van groot nut wees. • Gaan ek die onderneming ingevolge 'n bedryfsreg (franchise) bedryf? • Koop ek 'n bestaande onderneming of maatskappy, of bring ek 'n nuwe I Voorblad en inhoudblad wat professioneel lyk een op die been? • Naam van onderneming (bv. Drafstap-pendeldiens) • Jou persoonlike gegewens (bv. Kim Buthelezi, Groenstraat 12, Nyanga, tel. 668-6000) Vat jou antwoorde saam om 'n presiese en omvattende omskrywing van jou nuwe idee vir 'n onderneming te skep. I Opsomming/belangrike kenmerke • Beskrywing van produk (bv. pendeldiens tussen Kaapstad Lughawe en hotelle in die Byvoorbeeld: sakekern) • Ek gaan die rekenaardiensbedryf betree en 'n persoonlike hersteldiens vir rekenaar- • Waarom die onderneming sal slaag (bv. Ons sal ’n voltydse, veilige, op- en kleurdrukkers op die klant se perseel bied. aflaaidiens van deur tot deur voorsien en eksklusiewe regte van ABC Hotelle verkry) • Ek gaan die gastebedryf betree en kreatiewe voorafbereide nageregte wat ek self maak, • Kort-, middel- en langtermyndoelwitte (bv. Die doelwit is aanvanklik om die aan kroeë, gastehuise en klein hotelle verskaf. sakekernmark te verower en dan tot die nasionale vlak uit te brei). • Ek gaan die kleinhandel-steundienstebedryf betree en rekenaarstelsels ( wat ek self ontwerp en geprogrammeer het en wat op bestaande apparatuur gelaai word) vir die I Sakebeskrywing beheer van voorraad- en herbestellingsvlakke voorsien. • Algemene beskrywing van jou onderneming (bv. pendeldiens tussen lughawe en sakekern wat met drie voertuie 24 uur per dag in bedryf is) • Soort eienaarskap (bv. beslote korporasie, 1 lid) • Uniekheid van produk (bv. voltyds in bedryf, eksklusiewe regte van ABC Hotelle) I Bemarkingsplan en -strategie • Teikenmark (bv. buitelandse toeriste wat betroubare vervoer van die lughawe na verblyfplekke en terug verlang) • Mededingerstrategie (bv. Die meeste mededingers vra min reisgeld, maar is onbetroubaar en is net van 08:00 tot 18:00 beskikbaar.) • Prys-, produk-, promosie- en verspreidingstrategie (bv. Die prys sal hoër as mededingers s'n wees, maar 'n meer betroubare 24-uur-diens word met drie voertuie gelewer.) 8 17 RIG JOU EIE ONDERNEMING OP RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
  • 11. ONDERSOEK JOU MARK SO KEN DIE REG Ander regsoorwegings Geen onderneming kan sonder verkope bly bestaan nie. Voordat jy dus begin, moet ` jy genoeg bewyse hê dat jou produk of diens gaan verkoop, dat die potensiële mark Departement van Arbeid groot genoeg is, en dat daar oor die lang termyn ’n genoegsame vraag na jou Bepaalde wette beheer die indiensneming, bestuur en ontslag van werkers. Jy produk sal wees. moet van jou regte as werkgewer bewus wees, en ook van die regte van die persone wat by jou in diens is. Die streekkantoor van die Departement van Die eerste prioriteit is om 'n bemarkingsplan op te stel, maar dan moet jy weet hoe Arbeid kan nadere besonderhede verskaf. om 'n marknavorsingsontleding uit te voer. Jy moet dus weet: 1. hoe groot die mark is; Ontvanger van Inkomste 2. hoe groot jou aandeel aan die mark waarskynlik gaan wees; Jy moet die kantoor van die naaste Ontvanger van Inkomste nader oor 3. watter eienskappe van die produk werklik belangrik is, en registrasie vir belastingdoeleindes, veral wat BTW, werknemersbelasting en 4. hoe jy 'n prys vir die produk kan vasstel, hoe jy dit kan bekendstel en hoe jy inkomstebelasting aanbetref. dit moet versprei. Handelslisensie Jou navorsing moet dus veral op twee aspekte gerig wees, naamlik jou bedryf Handelslisensies is nie meer vir bepaalde soorte ondernemings nodig nie. Vir (bv. rekenaars of motors) en jou mark (bv. kopers van tweedehandse motors). die volgende bedrywighede is 'n lisensie egter wel nodig: • Die verkoop van maaltye en bederfbare kos van sakepersele 1. Doen navorsing oor jou bedryf Vul die volgende vraelys in: • Die verkoop van wegneemetes en bederfbare kos langs die pad • Wat is die belangrikste bedrywigheid daarin? • Bepaalde soorte gesondheidsgeriewe en vermaak (disko's, rolprentteaters) • Hoe groot is die bedryf? • Hoe lank bestaan dit reeds? • Watter neigings is tans sigbaar (bv. toename in die gebruik van rekenaars)? Kontaknommers • Hoe mededingend is dit? • Is daar versperrings vir betreding (bv. hoë koste, streng lisensievereistes)? Arbeidsaangeleenthede : Departement van Arbeid : (021) 462-3680 • Watter risiko's is daar aan die bedryf verbonde? • Watter regsoorwegings is daar (bv. wette met 'n invloed op jou soort onderneming)? Belastingnavrae : Ontvanger van Inkomste : (021) 481-6100 (Kaapstad) 2. Doen navorsing oor jou mark Vul die volgende vraelys in: • Hoe groot is die totale mark ongeveer? Handelslisensies : Plaaslike Munisipaliteit : Raadpleeg jou • Wie is my waarskynlikste klante? Beskryf hulle aan die hand van ouderdom, telefoongids. geslag, inkomstegroep, opvoedingsvlak, ligging en kultuurverskille. • Wat beskou klante as belangrik wanneer hulle koop? Is dit die prys, produkaanloklikheid, dienslewering, ens.? • Hoeveel soortgelyke produkte of dienste is daar reeds? • Wie is my belangrikste mededingers wat prys en produkgehalte betref? • Hoeveel weet ek werklik van my mededingers? • Wat is my mededingers se sterk en swak punte, en hoe gaan ek daarop reageer? • Kan ek ten opsigte van prys meeding (bv. teen 'n laer prys verkoop), of beter waarde vir geld bied (bv. verpakking, lewering), of albei? • Watter metodes gaan ek gebruik om my produk of diens te versprei? 16 9 RIG JOU EIE ONDERNEMING OP RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
  • 12. ONDERSOEK JOU MARK SO KEN DIE REG 3. Doen navorsing oor jou mededingers Die sakewêreld en die reg is onskeibaar – sowel wat die oprigting van jou nuwe ` Dit is nie noodwendig duur of tydrowend om inligting oor jou mededingers in onderneming as die bedryf daarvan daarna betref. As 'n eerste stap moet jy te samel nie. Die volgende is goedkoop maniere om inligting in te samel: op die struktuur van jou nuwe onderneming besluit – eenmansaak, vennootskap, beslote korporasie of maatskappy, en dit is belangrik om hieroor professionele • Lees saketydskrifte en die sakeblaaie van dagblaaie. raad in te win voordat jy jou sakeplan finaliseer. Professionele raad sal verseker • Vra klante van jou voorste drie mededingers uit. dat jy sal verstaan watter struktuur vir jou die geskiktste is. • Koop jou mededingers se produkte en ondersoek die gehalte, prys, ens. daarvan. Sakestruktuur • Besoek handelsuitstallings en vervaardigers se fabrieke. Die soort struktuur wat jy kies, sal bepaal hoe jy belas word en watter sakerekords jy moet byhou. Voordat jy verder gaan, moet jy die volgende oorweeg: 1. Eenmansaak • Dit is maklik om tot stand te bring en die wette/regulasies daarop is minimaal. • Jy is persoonlik en totaal verantwoordelik vir al die skuld en laste van die onderneming. • Dié ondernemingstruktuur kan byvoorbeeld in 'n private maatskappy omskep word. • Jy neem al die sakebesluite. 2. Vennootskap • Dit is maklik om tot stand te bring en die wette/regulasies daarop is minimaal. • Die verantwoordelikheid word gedeel. • Verskil van mening tussen vennote is dikwels moontlik. • Ervaring, finansies en kundigheid word saamgevoeg. 3. Beslote korporasie • Die eienaars (1-10) is nie persoonlik vir die skuld verantwoordelik nie. • Dit is maklik en betreklik goedkoop om te registreer. • Die onderneming het groeipotensiaal. • Dié soort onderneming het meer geloofwaardigheid wanneer met leweransiers en klante onderhandel word. 4. Maatskappy (Private of Openbare) • Dié soort onderneming kan net ná 'n langdurige prosedure opgerig word. • Daar is dubbele belasting. Die maatskappy se wins word belas, en dividende word in die hande van aandeelhouers belas. • Die eienaars word nie vir die onderneming se skuld verantwoordelik gehou nie. 10 15 RIG JOU EIE ONDERNEMING OP RIG JOU EIE ONDERNEMING OP
  • 13. .. 14 FINANSIELE DIENSTE KONTAKTELYS NAAM VAN LENER KONTAKNOMMER MAATSTAWWE EN SOORT KMMO BEDRAE BESKIKBAAR GEBIED Greenfields Venture (021) 671 2820 * Klein en middelslagondernemings R 250 000 – R 2 miljoen Claremont Capital Business Partners (021) 464 3600 Vissery, landbou-nywerheid, vervaardiging, R 150 000 – R 5 miljoen Kaapstad dienste en handelsondernemings * Klein en middelslagondernemings Nywerheids- (021) 421 4794 Vervaardiging-, toerisme- en landbou- Minimum bedrag van Kaapstad ontwikkelingskorporasie ondernemings R 1 miljoen RIG JOU EIE ONDERNEMING OP * Klein en middelslagondernemings Nedenterprise (021) 683 8410 Opleiding word deur die Nedcor- R50 000 – R 2 million Claremont sakekollege voorsien * Baie klein, klein en middelslagondernemings Standard Bank – KMO- (021) 448 4209 SNew and emerging businesses Tot R 600 000 Kaapstad eenheid (021) 401 2891 * Baie klein, klein en middelslagondernemings ABSA Bankwese vir Nuwe (021) 940 7833 Oprigting van nuwe ondernemings of R 20 000 – R 600 000 Kaapstad Ondernemings uitbreiding van bestaande ondernemings * Klein en middelslagondernemings Eerste Nasionale Bank (021) 419 5858 Eienaar moet minstens 10% van die R 100 000 oof meer Parow Eenheid vir Klein en kapitaalvereistes bydrae Middelslagondernemings * Klein en middelslagondernemings African Harvest Business (021) 670 4600 * Klein en middelslagondernemings Kontak lener Claremont Access Brimstone Investment (021) 670 4500 * Klein en middelslagondernemings Kontak lener Claremont Corporation Landbank 0800 00 52 59 * Baie klein en klein ondernemings R 250 – R 18 000 Landwyd FINANSIER JOU ONDERNEMING • • • • • • • • • • • • • • • • • • bestee. Reklame Voorraad huurgeld) Versekering Marknavorsing Salarisse en lone 1. Aanvangskoste Masjinerie en toerusting Regskoste (bv. kontrakte) 2. Begrote bedryfskoste hoeveel geld jy sal moet leen; Huur van perseel en toerusting hoeveel die bedryfskoste sal beloop; of die onderneming 'n wins sal toon; Munisipale dienste, bv. water, elektrisiteit Telefoon- en skryfbehoeftekoste, posgeld, ens. hoeveel jy moet verkoop om jou koste te dek; hoeveel geld jy in die onderneming sal moet belê; wat die omvang van die kontantvloei gaan wees, en of die verwagte wins in die lig van die risiko die moeite werd is. sorg dat jou nuwe onderneming groei en ontwikkel. Jy moet 'n finansiële lewensvatbaarheidstudie uitvoer voordat jy enige hulpbronne aan jou sakeplan RIG JOU EIE ONDERNEMING OP Voorsiening van bedryfskoste vir minstens ses maande (bv. salarisse, reklame, Jy gaan ongetwyfeld finansiering nodig hê om jou idee op die mark te plaas en te 'n Finansiële lewensvatbaarheidstudie sal jou help om te bepaal: Jy sal veral die volgende twee groepe koste moet oorweeg: 11