Temel Fotoğrafçılık Dersleri (Hazırlayan: Nafiz Emre Konuralp) Ders 5: "Fotoğrafçılıkta Pratik İpuçları" Bu ders sunumları Doğa Fotoğrafçılığı Kulübü eğitim programlarında kullanılması amacı ile Nafiz Emre Konuralp tarafından hazırlanmıştır. Konuları iyi kavramak için derslerimize katılmanızı tavsiye ederiz. http://www.nafizemrekonuralp.com http://www.dofok.com http://www.facebook.com/groups/dofok

1. Hazırlayan: Nafiz Emre Konuralp
Dofok 2014
DERS 5
FOTOĞRAFTA PRATİK BİLGİLER
www.dofok.com
www.facebook.com/groups/dofok
www.nafizemrekonuralp.com

2. • Net Fotoğraflar İçin 10 İpucu
• Seri Çekim Modu
• En İyi Dış Çekim Saatleri
• Beyaz Ayarı
• Filtreler ve Kullanım Alanları
• Makine ve Ekipman Temizliği
• Fotoğraf Kalitesi Ayarı
• Fotoğraf Hukuku
Fotoğrafta Pratik Bilgiler

3. Net Fotoğraflar İçin İpuçları
• Çektiğimiz fotoğrafların sadece estetik anlamda değer taşıması yeterli olmaz.
Fotoğrafın teknik anlamda da doğru olması gerekir.
• Teknik anlamda doğru olan bir fotoğrafta aksini özellikle istemediğimiz sürece
konu keskin yani net bir şekilde görülebilmelidir.
Netliği doğru ayarlanmamış Netliği doğru ayarlanmış

4. Net Fotoğraflar İçin İpuçları
• Konunun fotoğrafta net olarak yer alması için öncelikle “Netlik Alma ve Netlik
Sistemleri” dersinde anlattığımız şekilde makinemizin netlik sistemini doğru
ayarlamalı ve doğru kullanmalıyız.
• Ancak çoğu zaman doğru şekilde netlik almak ve doğru netlik ayarını seçmek
keskin fotoğraflar çekmek için yeterli olmayabilir.
• Makinemizin ekranında keskin olarak gördüğümüz bir fotoğraf, bilgisayar
ekranında %100 boyutunda görüntülendiğinde yeterince keskin görünmeyebilir.
• Bu fotoğraflar internet ortamında paylaşıldığında %100 ebatında
görüntülenmediğinden keskin olarak algılanabilir ancak baskı alındığında sonuç
keskinlik anlamında tatmin edici olmayacaktır.

5. Net Fotoğraflar İçin İpuçları
Küçük ebatlı görüntülendiğinde keskin olduğu zannedilen fotoğraf (%15)

6. Net Fotoğraflar İçin İpuçları
Fotoğraf tam ebatlı görüntülendiğinde ve kesit alındığında aslında keskin
olmadığı anlaşılıyor (%100 crop)

7. Kusursuz Netlik İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
1) Elde Çekim İçin Minimum Enstantane Kuralı (Önceki derslerimizi hatırlayınız)
Titreşim Engelleyici Kapalı Konumdayken…
Full Frame bir makinede elde çekim yaparken minimum enstantane değerimizin odak
uzaklığımızdan bir miktar daha fazla olması gerekir. Örnekler şu şekilde:
• Odak uzaklığı 24mm ise minimum enstantanemiz 1/30sn civarında olmalıdır.
• Odak uzaklığı 50mm ise minimum enstantenmiz 1/60sn civarında olmalıdır.
• Odak uzaklığı 100mm ise minimum enstantenmiz 1/120sn civarında olmalıdır.
• Oda uzaklı 300mm ise minimum enstantenmiz 1/350sn civarında olmaldır.
Croplu sensöre sahip bir makinede elde çekim yaparken minimum enstantane değerimiz odak
uzaklığımızın yaklaşık iki katı olmalıdır. Çünkü crop yapmak demek crop çarpanı oranında
kendiliğinden zoom yapmak yani odak uzaklığı artışı demektir. Örnekler şu şekilde:
• Odak uzaklığı 18mm ise minimum enstantanemiz 1/30sn civarında olmalıdır.
• Odak uzaklığı 50mm ise minimum enstantenmiz 1/100sn civarında olmalıdır.
• Odak uzaklığı 100mm ise minimum enstantenmiz 1/200sn civarında olmalıdır.
• Oda uzaklı 300mm ise minimum enstantenmiz 1/600sn civarında olmaldır.

8. Kusursuz Netlik İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
Titreşim Engelleyici Açık Konumda ve Elde Çekim Yaparken…
Full Frame bir makinede titreşim engelleyici açık ve elde çekim yaparken örnek olarak:
• Odak uzaklığı 24mm ise minimum enstantanemiz 1/30sn yerine 1/15 saniye olabilir.
• Odak uzaklığı 100mm ise minimum enstantenmiz 1/120sn yerine 1/60 sn olabilir.
Yani full frame bir gövdede titreşim engelleyiciniz açıkken odak uzaklığınızın yarısının biraz üzerinde bir enstantane
değernin güvenli olduğunu söyleyebiliriz.
Croplu sensöre sahip bir makinede titreşim engelleyici açık ve elde çekim yaparken örnek olarak:
• Odak uzaklığı 18mm ise minimum enstantanemiz 1/30sn yerine 1/15sn olabilir.
• Odak uzaklığı 100mm ise minimum enstantanemiz 1/200sn yerine 1/100sn olabilir.
Croplu bir gövdede titreşim engelleyici açıkken odak uzaklığınıza eşdeğer bir odak uzaklığının güvenli
olduğunu söyleyebiliriz.

9. Kusursuz Netlik İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
2) Tripod Kullanın
• Eğer elde çekim yapma zorunluluğunuz yoksa, yani
yanınızda bir tripod bulunuyorsa ve kurmak için yeterli
zaman söz konusuysa mutlaka tripod kullanın.
• Tripod ile çekim yaparken makineyi eliniz ile
tutmayacağınız için minimum enstantane kuralını
düşünmeniz gerekmeyecektir.
• Makinenizi tripod üzerine yerleştirdiğinizde saniyeler,
dakikalar ve hatta saatlerce pozlama yapabilirsiniz.
• Tripod satın alırken mümkün olduğunca sağlam, hafif
ve top kafalı yani tek bir vidayı gevşeterek hem yukarı-
aşağı hemde sağa-sola rahatça hareket edebilen bir
model tercih etmeye çalışın.
• Ayrıca mümkünse tripodunuzun üzerinde bir su terazisi
ve panoramik çekimler için yatay açıların bulunmasına
dikkat edin.

10. Kusursuz Netlik İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
3) Tetik Kablosu Yada Kumanda Kullanın
• Tripod ile çekim yapsak bile deklanşöre basarken makineyi titretme ihtimalimiz bulunur.
Bu ihtimali ortadan kaldırmak için deklanşörü bir tetik kablosu yada uzaktan kumanda
ile tetikleyebiliriz.
• Tetik kabloları üzerinde ayrıca makinemiz bulp (B) modundayken deklanşöre basılı
tutma süremizi belirleyebileceğimiz bir ayarda bulunur. Böylece elimizi tetik kablosu
üzerindeki deklanşörden çeksek bile ayarladığımız süre boyunca deklanşör basılı kalarak
dakikalarca hatta saatlerce pozlama yapma imkanına kavuşuruz.

11. Kusursuz Netlik İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
4) Zamanlayıcıyı Kullanın
• Tetik kablonuz yada kumandanız yoksa fotoğraf mankinenizin menüsünden zamanlayıcıyı
açarak makinenizin deklanşöre bastıktan 2 saniye yada 10 saniye sonra fotoğrafı çekmesini
sağlayabilirsiniz.
• 2 saniyelik gecikme ayarlandığında deklanşöre basmanız nedeniyle oluşan titreşimin perde
açılana kadar sonlanır. Kadraja kendiniz girecekseniz 10 saniye gecikme kullanılabilir.
• Zamanlayıcı Canon markalı gövdelerde soldaki fotoğrafta görülen “drive mode” düğmesini
basılarak, Nikon markalı gövdelerde ise menüdeki “release mode” yada “self timer”
kısmından ayarlanabilir.

12. Kusursuz Netlik İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
5) Tripod Kullanırken Titreşim Engelleyiciyi Kapatın
• Tripod kullanırken makinemiz zaten sallanmadığı için titreşim engelleyici özelliğini
kapatmamız gerekir.
• Makinemiz sallanmıyorken aktif durumdaki titreşim engelleyici sisteminin kendisi
titreşim oluşturarak fotoğraflarımızda netlik problemi oluşturabilir. Titreşim engelleme
sistemi elde fotoğraf çekimini kolaylaştırmak amacıyla geliştirilmiştir.
• Titreşim engelleme sistemi enerji kullandığı için aktif konumdayken pil ömrümüzü
kısaltacaktır. İhtiyaç olmadığı durumlarda kapatılması gerekir.

13. Kusursuz Netlik İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
6) Ayna Kilitleme (Mirror LockUp) Seçeneğini Akrifleştirin
• DSLR makineler içerisinde yer alan hareketli ayna sisteminin deklanşöre bastığımızda yukarı kaltığından
ve çekim bittikten sonra aşağı inerek ilk konumuna geldiğinden bahsetmiştik. İşte bu hızlı gerçekleşen
mekanik eylem makinemizde bir titreşim oluşturur.
• Tripod ile çekim yapıyor olsak bile bu titreşim fotoğrafımızda az da olsa bir netlik kaybı oluşturabilir.
Bunu engellemek için makinemizin menüsünde bulunan “Mirror Lockup” seçeneğini aktifleştirmemiz
gerekir.
• Mirror Lockup aktifken deklanşöre ilk basışımızda sadece ayna yerinden kalkar ve bu nedenle vizör
kararır. Deklanşöre ikinci basışımızda ise perde açılarak fotoğraf çekilir ve ayna eski konumuna döner.
• Bazı Nikon gövdelerde bu özellik “Exposure delay mode” olarak da adlandırılır ve deklanşöre
basıldığında önce ayna kalkarak konumunu alır ve titreşim oluşumu sonlandıktan sonra perde
kendiliğinden açılarak fotoğraf çekilir. İki kez deklanşöre basmaya gerek yoktur.

14. Kusursuz Netlik İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
7) Mümkün Olduğunca Düşük ISO değerleri Kullanmaya Çalışın
• ISO ayarının sadece zorunlu durumlarda arttırılması gereken bir ayar olduğundan ve yüksek değerlerin
fotoğrafta kirlenme ve keskinlik kayıplarına neden olduğundan bahsetmiştik.
• Eğer tripod kullanıyorsanız ve fotoğraf içerisinde dondurmanız gereken bir hareket yok ise ISO ayarını
düşük tutarak uzun pozlama yapıp fotoğrafınızın yeterince ışık almasını yani doğru pozlanmasını
sağlayabilirsiniz.

15. Kusursuz Netlik İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
8) Noise Reduction (Kumlanma Giderme – Parazit Azaltma) Ayarını Açın
• ISO ayarını yükseltmek zorunda kaldığınız durumlarda Noise Reduction (NR) ayarını aktifleştirin. Bu
ayar aktif olduğunda yüksek iso kullandığınız durumlarda fotoğrafınızdaki iso kaynaklı kirlenmeyi
azaltacaktır.
• Noise reduction ile yapılan temizleme keskinlik kaybını azaltmamakta aksine keskinlik kaybına neden
olabilmektedir. Bu nedenle noise reduction özelliğine güvenerek ISO ayarına zorunlu durumlar
haricinde yüklenmemek gerekir. NR açıkken makineniz fotoğraf çekildikten sonra bir süre için
temizleme işlemi gerçekleştirdiğinden bekleme konumunda kalır ve fotoğraf hemen görünmez.
• Noise reduction özelliği sadece hafıza kartına JPG formatında kaydedilen fotoğraflarda temizleme
yapmaktadır. Makinenizin kalite ayarı jpg + raw fotoğraf çekecek şeklinde ayarlıysa raw fotoğraflar
temizlenmeden kaydedilecektir. Raw formatındaki fotoğrafların parazit azaltması raw fotoğraf işleme
yazılımlarında (Photoshop – Camera Raw vb.) yapılır.
Canon Nikon

16. Kusursuz Netlik İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
9) Lensinizin En Keskin Sonuç Verdiği Diyafram Açıklığını Kullanın
• Objektifler her diyafram aralığında ve her odak uzaklığında aynı keskinlikle görüntü sağlayamazlar.
Kendi objektiflerinizin en keskin sonuç verdiği odak uzaklığına bağlı diyafram değerlerini
www.photozone.de adresinde araştırıp grafikleri inceleyerek bulabilirsiniz.
• Aşağıdaki iki farklı grafikte Canon 18-55mm F/3.5-5.6 IS Kit Lensi 18mm ve 28mm odak uzaklıklarında
diyafram değerlerine göre sağladıkları maksimum keskinlik test sonuçlarını görüyorsunuz. Grafiklerde
mor renk lensin merkezinin keskinliğini, kırımızı renk merkezi ile köşeleri arasında kalan alanın
keskinliğni, sarı renk ise lensin en köşe noktalarının keskinliğini göstermektedir.
28mm ‘de köşeler önemsizse en keskin18mm ‘de en keskin diyafram Köşeler önemliyse en keskin

17. Kusursuz Netlik İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
10) Elde Çekimler İçin Doğru Tutuş Şekli
• Elde çekim yaparken doğru tutuş ile titreşimi azaltıp fotoğraflarınızın daha keskin çıkmasını
sağlayabilirsiniz.
• Bunun için lensi sol eliniz ile alttan kavrayarak çekim esnasında makinenizin ağırlığının sol elinize
binmesini sağlamanız gerekir.
• Sağ elinizi makineyi yatayda dengelemek ve deklanşöre basmak için kullanmalısınız. Sağ eliniz ile
makinenin ağırlığını taşımaya çalışmak titreşimi arttıracaktır.
• Kollarınızı mümkün olduğunca vücudunuzda birleştirmeli ve makinenizin vizör lastiğini alnınıza
dayamalısınız. Böylece bir 3 noktadan destek alan makineniz daha az titreyecektir.

18. Seri Çekim Modu
Seri çekim genellikle yüksek hızlı bir aksiyonun söz konusu olduğu durumlarda kullanılan bir
özelliktir. Parmağımızı deklanşöre basılı tuttuğumuz süre boyunca makinemiz arka arkaya
fotoğraflar çeker. Çekimden sonra bu fotoğraflardan iyi olanlar seçilir ve kullanılır.

19. Seri Çekim Modu
• Seri çekim modunda saniyede çekebileceğiniz fotoğraf sayısı makinenizin teknik özelliklerine bağlı
olarak değişir.
• Arka arkaya toplamda kaç fotoğraf çekebileceğiniz ise kullandığınız hafıza kartının veri depolama hızına
ve makinenizin veri işleme hızına bağlı olarak değişir.
• Bu nedenle seri çekim yapmayı planlıyorsanız yüksek hızlı bir hafıza kartı edinmenizde fayda var
• Seri çekim modunda bir hareketin takibi yapılacağından makinenizin netlik sistemini geçtiğimiz derste
bahsettiğimiz hareket takip modlarından birine almanız gerekir.
• Ayrıca yine hareket ile ilgili bir durum söz konusu olduğunda enstantane öncelikli (S, TV) moduna
geçmeli ve hareketi dondurmaya uygun bir enstantane değeri belirlemelisiniz.
Hız belli değil Saniyede 45 MB Saniyede 95 MB

20. Seri Çekim Modu
• Makinenizi seri çekim moduna geçirmek için Canon markalı makinelerde “Drive Mode”
kısmından “continuous shot” seçilmelidir.
• Nikon markalı makinelerde “Release mode” kısmından “Continuous” seçilmelidir.
• Bu bölümde makine modelinize göre 3 farklı seçenek ile karşılaşabilirsiniz.
• Eğer çoklu çekim simgesinin yanında “H” harfi görüyorsanız bu “high speed” yani yüksek
hız demektir. Bu modda makineniz arka arkaya mümkün olduğunca fazla fotoğraf çekmeye
çalışacaktır.
• Eğer çoklu çekim simgesinin yanında “S” harfi görüyorsanız bu “silent” yani “sessiz”
demektir. Bu modda makineniz ayna ve perde hareketini sessizce gerçekleştirmeye
çalışacaktır. Sessiz olmanız ancak seri çekim yapmanız gereken ortamlarda bu mod
kullanılır.
Yüksek hızlı Normal

21. En İyi Çekim Saatleri
• Eğer dışarıda çekim yapacaksanız ışığın yumuşadığı, her yöne dağıldığı ve yatay konuma
geldiği saatleri tercih etmenizde fayda var.
Altın saatler olarak adlandırılan bu saat dilimi:
Gün doğumunda:
Güneş doğmadan önceki 45 dakika ile doğduktan sonraki 45 dakika arası.
Gün batımında:
Güneş batmadan önceki 45 dakika ile battıktan sonraki 45 dakika arası:
• Güneş doğmadan önceki 45 dakika ve güneş battıktan sonraki 45 dakika mavi saatler
olarak adlandırılır. İngilizcede “twilight” adı verilen bu zaman diliminde güneş ışığını
doğrudan değil gökyüzünden yansımış haliyle görebiliriz. Gökyüzünden yanısyarak bize
ulaşan ışık, fotoğraflarımızın mavi tonlamalar hakim olacak şekilde çıkmasına neden olur
ve sonuçlar etkileyicidir.
• Bu saat dilimlerinde ışık miktarı az olacağından yanınızda bir tripod bulundurmanızda
fayda olacaktır.

22. Mavi saatler (twilight)

23. Mavi saatler (twilight)

24. Altın Saatler

25. Altın Saatler

26. Beyaz Ayarı (White Balance – WB)
• Fotoğraf çektiğimiz ortamdaki ışık kaynaklarının Kelvin cinsiden ifade edilen bir renk
sıcaklık değeri vardır. Işık kaynağının rengi aydınlattığı cisimlerin renklerini doğrudan
etkiler.
• Çektiğimiz fotoğraflardaki renklerin doğru şekilde kaydedilmesi için makinemize
ortamdaki ışığın renk sıcaklığı hakkında bilgi vermemiz gerekir.
• Renk sıcaklık ayarını otomatikte bırakabiliriz (AWB), ancak makinemiz otomatik modda
doğru renk sıcaklığını ayarlamak konusunda başarısız olabilir.
• Hataları engellemek için bir ortamda çekime başlamadan önce ortamdaki ışığın çeşidini
makinemizin Beyaz Ayarı (White Balance) kısmından seçmek gerekir.

27. Beyaz Ayarı (White Balance – WB)
• Solda makinenizde tanımlı olan beyaz ayarı seçenekerini görüyorsunuz.
• Bu seçenekler AWB (otomatik beyaz dengesi), güneşli hava, gölge, bulutlu hava, tungsten
lamba, floresan lamba, flaş, ortamdaki bir beyaz yüzeyin fotoğrafını çekerek makineye
tanıttığımız özel mod ve Kelvin değerini manuel olarak girdiğimiz bir “K” modu şeklindedir
• Sağ kısımda “K” modu için kullanabileceğiniz Kelvin değerleri ışık kaynağının çeşidine göre
verilmiştir.
• Makinenizin kaydettiği JPG formatlı dosyalar beyaz ayarı yapılmış şekilde kaydedilir. RAW formatlı
dosyalar ise (Canon ‘da .cr2 uzantılı, Nikon ‘da .nef uzantılıdır) yaptığınız beyaz ayarı dikkate alınmadan
ham olarak kaydedilir. RAW fotoğrafların beyaz ayarını daha sonra raw fotoğraf işleme yazılımı ile
(Photoshop – Camera Raw eklentisi) istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz.
Yüksek hızlı Normal

28. Beyaz Ayarı (White Balance – WB)
Normal
Beyaz ayarı doğru yapılmamış Beyaz ayarı doğru yapılmış

29. Filtreler
Filtreler lenslerin ön kısımlarına takılan ve özel amaçlar için kullanılan özel camlardır. Genel
olarak kullanılan ve en sık karşınıza çıkabilecek filtreler şu şekildedir.
• UV Filtre (Ulraviyole Filtre)
• Polarize Filtre
• ND Filtre (Neutral Density – Doğal Yoğunluk Filtresi)

30. UV Filtreler (Ultraviyole Filtre)
• UV filtreler güneşten gelen ultraviyole ışınları süzerek sensörümüze ulaşmasını engelleyen filtrelerdir.
• İyi bir süzme için çok iyi bir uv filtre kullanmak gerekir ve iyi filtreler pahalıdır.
• Yeni başlayanlar için ucuz uv filtreler lensin ön camını koruması için önerilir.
• Lensin ön camı kırıldığında yada çizildiğinde lensiniz tamamen kullanılmaz hale gelecektir. Ancak önüne
takacağınız bir uv filtre darbe anında lensinizin önünde yer aldığı için lens ön camını korur.
• Profesyoneller UV filtreleri sadece gerekli gördükleri durumlarda kullanırlar çünkü lensin önüne bir
cam daha eklemek keskinlikte bir miktar kayıp anlamına gelecektir.
• UV filtreler parlak gün ışığında gökyüzünün maviliğinden dolayı fotoğraflarda oluşan renklerin maviye
doğru sapma durumunu düzeltirler. Ancak gerçek etki için çok kaliteli bir filtre gerekir.
Yüksek hızlı Normal

31. Polarize Filtreler (Polarizer Filter)
• Polarize filtreler yansıyan ışığın sensörümüze ulaşmasını engellemek için kullanılan filtrelerdir.
• Yansıyan ışık nedeniyle gökyüzü aslında olduğunda daha parlak görünür ve bu nedenle
fotoğraflarımızda fazla pozlanabilir. Polarize filtre kullanıldığında gökyüzünün fazla pozlanarak
patlaması engellendiğinden hem gökyüzü daha belirgin bir mavi tonda görünür hemde bulutlar net bir
şekilde görünür hale gelir.
• Yansıyan ışık nedeniyle etrafımızdaki tüm cisimlerin renkleri de belirginliğini ve canlılığını kaybeder.
Polarize filtre kullanmak renklerinde daha belirgin ve canlı görünmesini sağlar.
• Yansıyan ışık nedeniyle cam yüzeylerin ve su yüzeyinin arkasını fotoğraflamaktada zorlanırız. Polarize
filtre kullanarak yansıma yapan şeffaf yüzeylerin arkasını fotoğrafımıza aktarabiliriz.
Normal Hoya 72mm Polarize Filtre

32. Polarize Filtreler (Polarizer Filter)
• Polarize filtreler koyu renklidir ve üst üste monte edilmiş, biri dönebilen iki cam yüzeyden oluşurlar.
• Polarize filtrelerin yarattığı etkiyi görebilmek için filtreyi lensinizin önüne sıkıca taktıktan sonra
vizörden yansıma yapan yüzeye bakarken filtrenin ön kısmını yavaş yavaş çevirmeniz gerekir.
• Yansımanın ortadan kaybolduğunu gördüğünüzde netliğinizi yaparak fotoğrafı çekebilirsiniz.
• Polarize filtreler koyu renkli olduklarından ve yansıyan ışığı engellediklerinden sensörünüze daha az ışık
ulaşmasına neden olacaklardır. Bu durum perde sürenizi uzatacaktır. Gün batımına doğru ve kapalı
ortamlarda bu durum elde fotoğraf çekmeyi imkansız hale getirebilir. Bu tarz durumlarda polarize
filtreyi çıkartmanız gerekir.
Normal

33. Doğal Yoğunluk Filteleri (ND Filter)
• ND Filtreler koyulaştırılmış camlardır ve koyulaştırma oranına göre isimlendirilir. Lense doğrudan
takılan yuvarlak ve adaptör yardımıyla takılan kare versiyonları vardır.
• Genellikle aşağıda gördüğünüz gibi set halinde satılır ancak ihtiyacınıza göre tek tek almakta
mümkündür.
• Makine içerisine giren ışık miktarını azaltıp poz süresini uzatmak için kullanılır.
• Gündüzleri parlak ışık nedeniyle en düşük iso ve en kısık diyafram açıklığını kullansak bile doğru
pozlanmış bir fotoğraf için uzun bir pozlama süresi ayarlayamayız. Lensimizin önüne koyduğumuz ND
filtre sayesinde ışık miktarını azaltarak uzun pozlama yapma şansını yakalar ve hareketin söz konusu
olduğu ortamlarda yaratıcı fotoğraflar çekebiliriz.
Normal

34. Doğal Yoğunluk Filteleri (ND Filter)
Normal
Çok koyu bir ND filtre kullanmanız durumunda vizörden kadrajı görmekte zorlanabileceğiniz gibi
makinenizin netlik sistemide yeterince ışık alamayacağı için zorlanabilir. Bu durumda önce netliğinizi alıp
kadrajınızı ayarlamalı, netlik sistemini kapatmalı ve arkasından ND filtreyi takmalısınız. Yuvarlak filtrelerde
bu işlem zaman aldığından takıp çıkartması kolay olan adaptörlü kare filtreleri tercih edebilirsiniz.

35. Doğal Yoğunluk Filteleri (ND Filter)
Normal
Hareketin söz konusu olduğu her ortamda ND filtre ile yaratıcı çekimler yapabilirsiniz. Bu fotoğrafta sadece
suyun değil bulutların hareketi de perdenin uzun süre açık kalması nedeniyle fotoğrafa yansımış.

36. Filtreler Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Normal
• Filtreler farklı çaplarda üretilirler. Filtre satın alacağınız zaman lensinizin ön kısmında yazan filtre çapı
değerine bakarak uygun değerde bir filtre almanız gerekir. Eğer elinizdeki lenslerin her birinin filtre çapı
farklıysa biri için alacağınız filtre diğerine uymayacaktır. Filtre çapı, sayısal değerin yanındaki çap işareti
ile gösterilir.
• Filtreler bir kez alınıp uzun süre kullanılan ekipmanlardır. Alırken iyi bir markanın iyi bir ürününü
almanızda fayda vardır.
• Filtreler cam yüzeylere sahip olduğu için çizilebilir ve kırılabilir. İyi muhafaza etmek ve temiz kullanmak,
mikro fiber bezler ve temizlik fırçaları ile temizlemek gerekir.
Filtre çapı

37. Makine ve Ekipman Temizliği
Fotoğraf makineleri ve lensleri pahalı ekipmanlardır. Bu nedenle temiz tutmamız ve
korumamız gerekir. Lens ön ve arka camlarındaki kir, toz ve lekeler temizlik kitleri ile kolayca
temizlenir ancak sensörün üzerine ve vizör içerisine kaçan tozlar kolaylıkla temizlenemez ve
servis müdehalesi gerekir.
• Lensinizin ön ve arka camlarının kirlenmemesi ve lens içerisine toz kaçmaması için
kapaklarını kapalı tutmaya çalışın.
• Çizilmeleri engellemek için sert cisimlerden uzak tutun ve kapağın açık olduğu ancak
fotoğraf çekmediğiniz anlarda eliniz ile koruyun.
• Lensin parasoleyi varsa mutlaka takılı olsun.
• Makinenizi düzenli aralıklarla temizleme fırçaları ve kuru bir bez yardımıyla temizleyin.
Parasoley
Lens temizlik kiti

38. Sensörün Temiz Tutulması
Normal
Vizör içerisine kaçan toz çekilen fotoğraflarda
görünmez ancak vizörden baktığımızda görünür ve
bizi rahatsız eder.
Sensör içerisine kaçan toz ise fotoğraflarda görünür
ve çekim sonrası Photoshop yazılımında
temizlenmesi gerekir. Sensördeki toz makinenizi
satmak istediğinizde de karşınıza sorun olarak
çıkacaktır.
• Sensörünüzü ve vizörünüzün toz kapmaması için sadece zorunlu durumlarda lens
değiştirin.
• Lens değiştirirken makinenizin ön kısmı aşağı bakar şekilde olsun.
• Lens değiştirme işlemini mümkün olduğunca tozsuz bir ortamda gerçekleştirin ve hızlı
olun.
• Tozlu bir ortamdaysanız lensinizi temiz bir poşetin içerisinde değiştirebilirsiniz.
• Sensör temizlik kitiniz bile olsa sensörü kendiniz temizlemeye çalışmayın. Sensöre geri
dönüşü olmayan zararlar verebilirsiniz.
• Makinenizde sensör temzileme özelliği varsa düzenli aralıklarla çalıştırın.

39. Sensör Kirinin Fotoğrafa Etkisi
Normal

40. Fotoğraf Kalitesi Ayarı
• DSLR fotoğraf makineleri en yüksek çözünürlük haricinde düşük çözünürlüklerde de
fotoğraf çekmemize imkan verirler. Düşük çözünürlük ve yüksek sıkıştırma seçenekleri
portfolyomuzu oluşturmak için fotoğraf çekmediğimiz yani arkadaşlarımızı anı amaçlı
çektiğimiz durumlarda bellek üzerindeki alandan tasarruf etmek için tercih edilebilir.
• Profesyonel amaçlı fotoğraf çekiyorsak fotoğraf kalitesi ayarımızı JPG modunda en yüksek
kaliteye ve en düşük sıkıştırma oranına sahip olacak şekilde ayarlamalıyız.
• Eğer çektiğimiz fotoğrafları dijital ortamda fotoğraf işleme yazılımları ile (Photoshop vb.
Işlemeyi planlıyorsak kalite ayarımızı hem JPG hemde RAW fotoğraf alacak şekilde
ayarlamalıyız.
Canon ‘da “RAW+L” Nikon ‘da “RAW+F”

41. Fotoğraf Kalitesi Ayarı (RAW vs. JPEG)
Normal
• Fotoğraf kalitesi ayarınızı RAW + JPG fotoğraf kaydedecek şekilde ayarladığınızda hafıza kartınızda
çektiğiniz fotoğraflardan ikişer adet olduğunu göreceksiniz.
• Bu fotoğraflardan biri makine tarafından ışık, kontrast, keskinlik, prazit giderme gibi ayarlamaları
yapılmış ve hemen kullanıma uygun olan JPG formatı dosyadır.
• Gördüğünüz ikinci dosya ise Canon makineler için .CR2 uzantılı, Nikon makineler için .NEF uzantılı
RAW dosyasıdır.
• Raw dosyası makine tarafından hiçbir dijital müdehaleye uğramamış, sensör tarafından görülen ham
fotoğrafın belleğe kaydedilmiş halidir.
• Raw fotoğraflar Adobe Camera Raw vb Raw fotoğraf işleme yazılımları ile işlenerek kullanılabilir.
İşlenmemiş raw fotoğraflar aynı fotoğrafın Jpg versiyonuna göre daha kötüymüş gibi görünecektir.
• Ancak raw fotoğrafı işlediğinizde makinenin işlediği Jpg dosyasında çok daha iyi bir sonuca
ulaşacağınızı unutmayın ve raw fotoğrafı ilk görüşünüzde hayal kırıklığına uğramayın.
• Jpg fotoğraflar ise sıkıştırılmış ve bir miktar işlenmiş olduklarından bilgisayar ortamında dijital
fotoğraf işlemeye maruz kaldıklarında hemen bozulur ve aşırı bir müdehalede kullanılamaz duruma
gelebilirler.

42. Fotoğraf Kalitesi Ayarı (RAW vs. JPEG)
Normal
Raw fotoğraf işleme, her zaman makinenin verdiği işlenmiş Jpg dosyasından daha iyi sonuç verecektir.
Ancak RAW dosyaları büyük dosya boyutuna sahiptir ve kartınızın çabucak dolmasına neden olabilir. Bu
nedenle RAW fotoğraf çekerken boş yere deklanşöre basmaktan çekinin, deneme çekimlerinizi asıl
çekiminizi gerçekleştirdikten sonra silin.

43. Fotoğraf Hukuku
• Fotoğraf bir sanat dalıdır ve çektiğiniz her fotoğraf özgün bir sanat eseridir. Bu nedenle
çektiğiniz fotoğraflar telif hakkı ve sanat eseri kanunlarına göre değerlendirilir.
• Çektiğiniz her fotoğraf içerisinde insanlar yada başka insanlara ait mülk veya eşya içerse
bile size yani çekene aittir. Ancak çektiğiniz fotoğrafı ne şekilde kullanacağınız önemlidir.
• Çektiğiniz fotoğrafın içeriği ne olursa olsun konu edilen nesneyi küçük düşürücü,
aşağılayıcı bir durum söz konusu değilse ve fotoğrafı para kazanmak amacı ile
kullanmıyorsanız özgürce internet ortamında yayınlayabilirsiniz.
• Ancak fotoğraftan herhangi bir şekilde maddi kazanç sağlama ihtimaliniz var ise fotoğraf
içerisinde varlığı belirgin şekilde görünen ve tanınabilen insanlardan ve varsa özel
mülklerin sahiplerinden yazılı izin almanız gerekir.
• Aynı şekilde fotoğraf içerisinde konu edindiğiniz insan yada özel mülkleri küçük düşürücü
veya aşağılayıcı herhangi bir durum söz konusu ise kişi yada mülk sahibinden yazılı izin
almanız gerekir. Aksi halde hakkınızda dava açılabileceğiniz unutmamalısınız.

44. Fotoğraf Hukuku – İzin Belgesi
Normal
Model İzin Belgesi (Model Release Form)
Fotoğrafınızda yer alan insanlar için evrensel olarak kullanılabilecek model izin belgesini
http://www.slrlounge.com/wp-content/uploads/2014/02/ModelRelease.docx
adresinde bulabilirsiniz.
Özel Mülk İzin Belgesi (Property Release Form)
Fotoğrafınızda yer alan binalar ve yapılar için evrensel olarak kullanılabilecek izin belgesini
https://www.istockphoto.com/docs/languages/english/propertyrelease.pdf
adresinde bulabilirsiniz.

45. Fotoğraf Hukuku (İzin Belgesi)
Normal
• Ancak fotoğrafını çektiğiniz kişi topluma mal olmuş, herkes tarafından tanınan ve bilinen bir şahıs
(ünlü) ise aşağılayıcı ve küçük düşürücü durum ilkesi geçersiz kalır. Hukuken bu sıfata sahip kişiler
topluma örnek teşkil ettiklerinden içinde bulundukları her durumun görüntülenmesi ve toplum ile
paylaşılması noktasında bir serbestlik tanınmıştır.
• Benzer şekilde haber niteliği taşıyan ve toplumu ilgilendiren durumlarda çekilen fotoğraflar
editoryel olarak değerlendirilir ve fotoğraf içerisinde yer alan kişilerden ve mülk sahiplerinden izin
alınmaksızın yayınlanabilir ve satılabilir.
İzin Konusunda İstisnalar
Yazılı İznin Olmaması ve Alınmasının Güç Olduğu Durumlarda
• Doğallığı bozmamak adına bir insanın habersiz şekilde fotoğrafını çektiğinizde çekim
sonrası yanına giderek fotoğrafı gösterip sözlü olarak izin alabilirsiniz.
• İzin aldığınızı kanıtlamak için izin alma aşamasının kısa bir video görüntüsünü çekebilir,
cep telefonunuz ile ses kaydı alabilir, modeliniz kameranıza bakarken yakın plan bir
kanıt fotoğraf çekebilirsiniz. İleride herhangi bir problem yaşamamak için aldığınız sözlü
izinleri bu şekilde kanıtlabilir hale getirip fotoğraf ile birlikte saklamanızda fayda var.

46. Fotoğraf Hukuku
Normal
• Resmi görevlilerin fotoğrafalarını çekmeyin
• Resmi devlet binalarının fotoğraflarını çekmeyin
• Askeri bölgeler içerisinde ve yakınıda fotoğraf çekmeyin
• Özel hayatın gizliliğini ihlal eden fotoğraflar çekmeyin ve farkında olmadan
çektiyseniz internet ortamında izinsiz yayınlamayın.
• Tarihi alanlar içinde aksi belirtilmediği sürece flaşlı çekim yapmayın
• Tabloların sergilendiği müze ve benzeri alanlarda flaşlı çekim yapmayın
• Sahnede performans sergileyin sanatçıların flaşlı çekimini yapmayın
• Bebeklerin flaşlı çekimlerini yapmayın
• Karanlık ortamlarda flaş ile insanların yakından fotoğraflarını çekmeyin
• Epilepsi hastalarının flaşlı çekimlerini yapmayın. Güçlü şekilde ve yakından flaş
kullanacağınız durumlarda mutlaka modelinizin epilepsi hastası olup olmadığını
öğrenin.
Fotoğraf Çekerken Bunları Aklınızda Bulundurun

47. Bu sunum Nafiz Emre Konuralp tarafından hazırlanmıştır.
Görüşleriniz, önerileriniz ve atölye çalışmaları hakkında bilgi için:
www.nafizemrekonuralp.com
emrekonalp@gmail.com