1. L p Ph ng pháp NCKH – Ch ng trình CUD UPNT03
S D NG STATA 10.0 PHÂN TÍCH TH NG KÊ
TRONG NGHIÊN C U KHOA H C
GI I THI U PH N M M STATA 10.0
TS. BS T ng Kim H ng
A. CÀI T STATA VÀ CH NG TRÌNH CHUY N I D LI U
1. Cài t STATA theo các b c sau ây:
1/ Ch y file “autorun.exe”
2/ Ch n “Next” r i “next” n u không mu n thay i tên, t ch c, và ng i s d ng.
3/ Ch n “Stata /MP” n u laptop thu c lo i DuoCore. Ch n “Stata/SE” n u laptop không
thu c lo i DuoCore.
4/ Ch n “Next”, r i “Next”, r i “Next” n u không thay i tên và v trí th m c ch a
Stata c ng nh Data c a Stata. Stata s b t u cài t.
5/ Ch n “Finish” khi Stata cài t xong.
6/ Vào Program tìm và m Stata 10. Xu t hi n b n ng ký.
7/ M file “Code.doc” dùng các codes có s n và i n vào b ng ng ký. i n xong
b m “OK”. Ch ng trình Stata 10 t ng m ra.
8/ Ch n “Yes” tr l i “Would you like to enable automatic update checking?”
2. Cài t ch ng trình StatTransfer 9
- Trên d!a CD, tìm th m c StatTransfer9
- Tìm t"p tin StaTransfer9Setup.exe và nh p úp vào t"p tin này, ch n “Run” b t u
cài t, ch n “Next”. Ch n “I agree” trong License agreement r i “Next” n u không thay
i tên và v trí th m c ch a StaTranfer9, vi c kh i ng cài t s b t u.
- Ch n “Finish” khi Stata cài t xong.
1

2. L p Ph ng pháp NCKH – Ch ng trình CUD UPNT03
- L u ý: N u Output File Type (Lo i File #c ch n chuy n i) không ph i là
Version 10 thì vào Options(4) ch$nh l i cho úng
2

3. L p Ph ng pháp NCKH – Ch ng trình CUD UPNT03
- B ng d i ây mô t các lo i STATA. Tùy vào nhu c u và c u hình máy tính mà ta có
th ch n l a lo i STATA thích h#p nh t s d ng
B. MÔ T S L C V STATA
Stata là m t ph n m m th ng kê dùng nh"p, x lý, phân tích s li u. Theo mô t t%
b ng trên, Stata có th ch y #c trên nhi u h i u hành, nh ng dù v i h i u hành
nào, Stata c ng có th i u khi n #c b&ng dòng l nh ( ánh l nh vào khung command)
ho c b&ng menu (ch n l nh trên thanh menu).
Do b nh c a Stata b nh h ng b i kích th c c a file d' li u, nên khi làm vi c trên
b d' li u có kích th c l n chúng ta c n t ng l #ng b nh dành cho Stata b&ng cách
dùng l nh set memory (vi t t t là set mem). Ví d chúng ta có th t ng b nh c a Stata
lên 800 megabyte b&ng l nh
set mem 800m
Ngoài ra n u chúng ta mu n t ng s l #ng bi n s t i a có th x lý thì s dùng l nh set
matsize. Ví d chúng ta có th t ng s l #ng bi n s t i a c n x lý lên 800 b&ng cách
ánh l nh nh sau
set matsize 800
1. Kh i ng Stata
Khi nh p úp vào bi u t #ng Stata trên màn hình Desktop thì ch ng trình Stata s hi n
ra nh sau:
3

4. L p Ph ng pháp NCKH – Ch ng trình CUD UPNT03
- Thanh menu có các menu File ( óng m t"p tin); Edit (hi u ch$nh); Prefs (tùy ch n);
Data (các x lý trên s li u); Graphics (v th ); Statistics (th c hi n vi c phân tích s
li u) ; User (ng i s d ng); Window (m ra các c a s ), Help (tr# giúp)
- Thanh công c g m các nút công c sau:
+ Open (m file data)
+ Save (L u file data)
+ Print results (In k t qu )
+ Log begin/close log (B t u/ óng.file log – file l u k t qu phân tích)
+ New viewer (M c a s viewer ra – s d ng ch c n ng help)
+ Bring graph window to front ( em c a s th ra tr c)
+ New do-file editor (Biên t"p/t o m i file do – file l u ch ng trình phân tích –
t c là các l nh ch y ch ng trình phân tích)
+ Data editor (Biên t"p s li u – s a ch'a, thêm b t s li u)
+ Data browser (Duy t s li u - Xem s li u nh ng không s a ch'a)
+ Clear--more—condition (Xóa l nh more ti p t c ch y ch ng trình)
+ Break (Ng ng l nh ang ch y ho c ng ng ch ng trình ang ch y)
- B n c a s t% trên xu ng d i bao g m
+ C a s Review (các l nh v%a ch y xong s hi n lên trên c a s này, mu n ch y
l i l nh nào, con tr( ngay t i l nh ó và nh p 1 cái, l nh ó s #c chuy n xu ng c a
s command chu)n b th c hi n, n u nh p úp, l nh ó s #c th c hi n)
+ C a s Results (màu en) th hi n k t qu phân tích
+ C a s Variables (các bi n s c a file s li u ang s d ng, mu n ch n phân
tích bi n s nào thì sau khi ánh l nh, con tr( ngay t i bi n s ó, nh p chu t 1 l n,
bi n s ó s #c chuy n xu ng c a s l nh)
4

5. L p Ph ng pháp NCKH – Ch ng trình CUD UPNT03
+ C a s Commands (c a s l nh – là n i ta có th ánh các l nh vào)
2. L u l nh/ch ng trình phân tích
ôi khi trong quá trình phân tích s li u ta c n ph i th c hi n r t nhi u l nh m i t #c
n k t qu cu i cùng (ví d c n ph i t o ra các bi n m i, phân tích n bi n r i m i n
phân tích a bi n), không m t nhi u th i gian (và có th quên các l nh ã t o) chúng
ta c n l u l i các l nh này.
Nh p chu t vào nút công c New do-file editor, m t c a s m i s m ra, ó là c a s
Stata do-file editor.
ta
Có th vi t l nh ho c c t/dán các l nh ã ch y t% c a s commands vào ây, b m nút
Save l u (khi l u xong trong máy tính s có 1 file .do – ó chính là file l nh ch y
ch ng trình). M*i l n m file d' li u phân tích, l i nh p chu t vào nút công c New
do-file editor, ch n file .do ã l u m . N u mu n ch y h t toàn b các l nh ã vi t
trong ch ng trình thì con tr( ngay t% l nh u tiên sau ó th c hi n nh sau:
Tools -> Do to bottom
N u ch$ mu n ch y vài l nh trong ch ng trình thì ánh d u kh i (các) l nh c n ch y r i
th c hi n nh sau:
Tools -> Do selection
3. L u l i k t qu phân tích
K t qu phân tích #c th hi n trên c a s Stata Results, nh ng c a s này ch$ cho phép
xem l i k t qu phân tích g n ây. N u ch y m t ch ng trình phân tích dài thì toàn b
k t qu phân tích không th th y h t trên c a s Results. Vì v"y mu n l u tr' l i toàn b
k t qu chúng ta c n l u chúng trong file log. Nh p chu t vào nút công c Log
begin/close log thì chúng ta th y hi n ra c a s
5

6. L p Ph ng pháp NCKH – Ch ng trình CUD UPNT03
Có 2 lo i file log ta có th l u: file lo i formatted log (.smcl) là lo i file #c m c nh,
và file lo i log (.log). Mu n l u file d i d ng nào thì ch n ng d+n, r i t tên file
l u
Nên nh là c n ph i t o/m log file tr c khi ch y l nh k t qu m i #c l u trong file
log. N u không t o/m log file tr c thì Stata không t ng l u k t qu trong log file
Mu n xem l i k t qu ã l u thì nh p chu t vào nút công c Log begin/close log, ta s
th y hi n ra c a s Stata Log Options
Ch n View snapshot of log file r i b m OK xem. Khi mu n ch m d t vi c l u k t qu
trong log file thì ch n close log file r i OK. N u sau khi ã óng log file r i ho c ã
ng ng s d ng Stata, nh ng sau ó ta l i mu n s d ng l i và mu n làm vi c trên log fie
n'a thì l i nh p chu t vào nút công c Log begin/close log, nh ng l n này c a s Stata
6

7. L p Ph ng pháp NCKH – Ch ng trình CUD UPNT03
Log Options có h i khác m t chút. N u ta ch$ có ý nh xem k t qu thì ch n View
existing file (read-only), n u mu n ti p t c l u ti p k t qu phân tích (ti p n i ph n ã
l u) thì ch n Append to existing file, còn n u quy t nh l u m i hoàn toàn thì ch n
Overwrite existing file
7

8. L p Ph ng pháp NCKH – Ch ng trình CUD UPNT03
BÀI T P S D NG STATA NH P S LI U
- Hãy dùng Stata nh"p 15 records u tiên c a b d' li u sau
1. nh ngh a các bi n s
- t tên bi n s
+ Nh"p giá tr vào tr c-> con tr( t i bi n s c n t tên-> Nh p chu t (ta th y hi n
ra m t c a s ó là Variable Properties -> t tên
8

9. L p Ph ng pháp NCKH – Ch ng trình CUD UPNT03
- nh ngh a tên bi n s
+ Data -> labels -> label variable -> ch n bi n s c n label tên trong ô “variable”
+ t label trong ô “new variable label”-> submit
+ Mu n label này #c g n vào bi n s ta mu n nh ngh!a thì ch n Attach a label to a
variable
Ho c khi nh p chu t vào bi n s t tên, th y hi n ra c a s Variable Properties thì
cho label luôn
- nh ngh a các giá tr c a bi n s
Data -> labels -> label values -> Define or modify (value labels) -> Khi nh p chu t vào
ây s th y hi n ra m t c a s khác ó là c a s label define -> Define ( ch n bi n s
c n nh ngh a giá tr )
9

10. L p Ph ng pháp NCKH – Ch ng trình CUD UPNT03
+ Khi ta nh p chu t vào define thì s th y hi n ra m t c a s m i ó là c a s Define
new label. Hãy ánh nh ngh!a c a bi n s mà ta mu n label -> Ok
+ Khi ta ch n Ok thì l i có 1 c a s khác xu t hi n, ó là c a s Add value. Cho giá tr và
ch* Value và qui c c a giá tr ó vào ch* text (Ví d Value 1, Text Nam) r i b m OK.
Khi xong nh ngh!a c a 1 giá tr r i thì c a s Add value v+n c xu t hi n, ta l i thêm
vào giá tr và nh ngh!a khác (Ví d Value 2, Text Nu). C làm ti p t c nh v"y cho n
khi ta nh ngh!a xong t t c các giá tr -> óng c a s này l i -> Close
+ Sau khi ã nh ngh!a các giá tr c a bi n s xong n u mu n g n các nh ngh!a c a các
giá tr này vào bi n s thì làm nh sau:
Data-> labels -> label values -> Assign value labels to variable -> Attach a value label
to a variable -> ch n variable-> ch n value label -> submit -> OK
+ Làm ti p t c cho n khi nh ngh!a xong các bi n s
10

11. L p Ph ng pháp NCKH – Ch ng trình CUD UPNT03
- Xem l i các giá tr c a bi n s
Data-> labels-> label values-> list value labels
2. L u l i file d li u v a biên t p
Sau khi ch$nh s a s li u xong, óng c a s data editor l i thì s th y hi n ra c a s sau:
Ch n accept changes l u l i nh'ng thay i trên s li u mà ta v%a làm.
3. Sort bi n s /Merge files/ t l i tên bi n s
- Sort các bi n s (chu n b merge file)
Data -> Sort -> Ascending sort
- Merge files/merge các cases
Data -> Combine datasets -> Merge two datasets
- t l i tên bi n s
Data -> Variable utilities -> Rename variable -> Rename a single variable -> Ch n bi n
s c n rename trong ô “existing variable name”-> t tên bi n m i trong ô “new
variable name”
4. T o bi n s m i/ i n!i dung bi n s hi n có/T o bi n s phân lo i t bi n s liên
t"c
- T o bi n s m i
Data -> Create or change variables -> Create a new variable -> t tên m i cho bi n s
trong ô “new variable name” -> Thay i “n i dung bi n s ” trong ô “contents of new
varble”
- i n!i dung c#a bi n s hi n có
Data -> Create or change variables -> Change contents of variable-> Ch n bi n s
trong ô “variable”-> New contents
VD: replace sex = 0 if sex==2
- T o bi n s phân lo i t bi n s liên t"c
Data -> Create or change variables -> Other variable transformation commands->
Recode categorical variable -> Ch n bi n s trong ô”varibles”-> Ra i u ki n
VD: recode age min/20=1 21/40=2 41/max=3
Bài t p: S d ng file “framingham”
+ T o bi n s m i “th%a cân” & “CHA” v i cú pháp nh sau:
- gen TC = bmi
- recode TC min/24.999=0 25/max=1
- gen CHA = 1 if sbp>=140 & dbp>=100
11

12. L p Ph ng pháp NCKH – Ch ng trình CUD UPNT03
- replace CHA = 0 if sbp<140 | dbp<100
5. Gi /b$ bi n s /s cases, thay % i th& t' các bi n s trong b! s li u
- Gi' ho c b( bi n s
Data -> Variable utilities -> Keep or drop variables
- Gi' ho c b( s cases
Data -> Variable utilities -> Keep or drop observations
- Thay i th t c a bi n s trong b s li u
Data -> Variable utilities -> Change order of variables in dataset
Ho c
Data -> Variable utilities -> Relocate variable
12