Xestion dos vertedoiros de residuos solidos urbanos. Gestion de los vertederos de residuos solidos urbanos.

1. VERTEDOIROS DE
RESIDUOS
Juan Poza
IES A Basella
30.11.03

2. Que son
 Os vertedoiros son instalacións de
eliminación de residuos mediante o seu
depósito subterráneo ou na superficie, por
períodos de tempo superiores a un ou
dous anos. (Real Decreto 1481/2001).
 Segundo os residuos que almacenan, os
vertedeiros son de 3 tipos:
 Vertedoiros de residuos inertes
 Vertedoiros de residuos non perigos.
 Vertedoiros de residuos perigosos.

3. Tipos de vertedoiros
De inertes
De perigosos
De non perigosos

4. Normativa aplicable
 Directiva 1999/31/CE, do Consello, de 26 de abril
de 1999, relativa ó vertido de residuos.
 Real Decreto 1481/2001, de 27 de decembro,
polo que se regula a eliminación de residuos
mediante depósito en vertedoiro. BOE nº 25, de
29 de xaneiro de 2002.
 Decisión do Consello de 19 de decembro de 2002,
pola que se establecen os criterios e
procedementos de admisión de residuos nos
vertedoiros.

5. Tipos de vertedoiros
 Segundo o cumprimento da lei:
 Vertedoiro controlado.
 Vertedoiro incontrolado ou ilegal.
 Segundo a compactación que acadan os residuos:
 Vertedoiro de baixa densidade.
 Vertedoiro de media densidade.
 Vertedoiro de alta densidade.
 Vertedoiro de placas ou fardos.
 Segundo a topografía do terreo:
 Vertedoiros de área.
 Vertedoiros de trincheira.
 Vertedoiros de rampa, vaguada ou depresión.
 Segundo o tratamento dos residuos:
 Sen trituración.
 Con trituración previa.
 Con trituración in situ.

6. Opcións de eliminación en vertedoiro

7. Procedemento
de admisión de
residuos en
vertedoiro

8. Residuos que non poden eliminarse en
vertedoiro
 Residuos líquidos.
 Residuos que, en condicións de vertido, sexan explosivos,
corrosivos, oxidantes, facilmente inflamables ou inflamables,
de acordo cas definicións que figuran no Real decreto
833/1988, modificado polo Real decreto 952/1997.
 Residuos que sexan infecciosos de acordo á característica H9
da táboa 5 do Real decreto 833/1988.
 Residuos da categoría 14 da táboa 3 do Real decreto
833/1988, é dicir, os que presenten riscos inmediatos ou
diferidos para o ambiente.
 A partir do 16 de xullo de 2003, pneumáticos usados enteiros
e, a partir do 16 de xullo de 2006, pneumáticos torados. Non
obstante admitiranse os pneumáticos de bicicleta e os de
diámetro exterior superior a 1.400 mm.
 Residuos que non cumpran os criterios de admisión
establecidos para a clase de vertedoiro.

9. Probas de admisión de residuos
1. Caracterización básica
 É o primeiro paso do procedemento de admisión dun
residuo en vertedoiro e constitúe a recollida de toda a
información precisa para eliminar o residuo de forma
segura a longo prazo. É obrigatoria para cada tipo de
residuo e correrá a cargo do productor de residuos.
2. Probas de conformidade
 A función das probas de conformidade é comprobar
periodicamente fluxos de residuos xerados con
regularidade, para determinar se se axustan ós resultados
da caracterización básica.
3. Verificación in situ
 Cada carga de residuos que se entregue nun vertedoiro
someterase a unha proba de inspección visual antes e
despois da súa descarga.

10. Elementos estructurais dun vertedoiro
 Berma: superficie inclinada para facilitar a circulación da maquinaria e evitar a erosión.
A pendente horizontal:vertical soe ser 2:1 ou 3:1, e ata 4:1.
 Terraza: É unha superficie lixeiramente inclinada para recolle-los lixiviados.
 Cela unitaria: Volume dos residuos depositados nun día e o material de cobertura
correspondente.
 Fronte de traballo: Anchura dunha cela unitaria na que se están a realiza-las
operacións diarias. Presenta unha inclinación entre 20 e 40 º para facilita-lo traballo da
maquinaria.

11. Criterios legais de ubicación
 Distancia a zonas residencias e recreativas, vías fluviais,
masas de auga e zonas agrícolas ou urbanas. Distancia
mínima de 300 metros.
 Existencia de augas subterráneas, costeiras ou reservas
naturais na zona. Distancia mínima de 100 metros.
 Condicións xeolóxicas e hidroxeolóxicas da zona.
 Zonas inestables con riscos de inundacións, afundimentos,
corremento de terras ou aludes. Risco de impacto ambiental
grave para o medio ambiente, e medidas correctoras
aplicables. Distancia mínima de 100 metros.
 Zonas de exclusión e protección do patrimonio natural ou
cultural. A distancia que estimen as autoridades
competentes.
 Distancia a aeroportos. Recoméndase superior a 8 Km polo
risco de presencia de aves.

12. Criterios técnicos de ubicación
 Distancia ós centros xeradores e cantidade de
residuos xerada.
 Soporte axeitado: impermeabilidade natural ou
posibilidade de impermeabilización artificial.
 Topografía do terreo.
 Dispoñibilidade de material de recubrimento.
 Condicións climatolóxicas.
 Consideracións estéticas (paisaxe).
 Condicións ambientais
 Cumprimento da lexislación vixente.

13. Outros criterios de ubicación
Económicos  Efectos nas propiedades.
 Custos de construcción e operación.
 Impacto na industria local.
 Plans de compensación.
Sociais  Equidade na selección do lugar.
 Efecto na imaxe da comunidade.
 Paisaxe e estética.
 Alteración do uso do solo
Políticos  Eleccións locais.
 Intereses de inversión local.
 Responsabilidade do manexo do lugar.
 Control local.

14. Tipos de vertedoiros

15. Vertedoiros de área
 Empréganse en lugares chás e
e amplos, onde non se poden
realizar profundas escavacións
por atoparse o nivel freático
próximo á superficie.
 Despois da impermeabilización,
esténdese o residuo sobre o
terreo previamente
impermeabilizado, e logo
compáctanse.
 O lixo esténdese en capas de
60 cm de espesor que se
cubren con terra, e cunha
anchura entre 2,5 e 5 metros.
 A tongada, en tódolos casos,
non debe supera-los 2,5 m de
altura (varias capas de 60 cm).
 A capacidade de vertido é moi
grande, podendo superar as
500 t/día.

16. Vertedoiros de trincheira
 Emprégase en terreos
amplos e chás con nivel
freático profundo.
 Escávase un suco de 60
a 300 m de lonxitude, 5
a 15 m de ancho e 1 a 3
m de profundidade.
 Impermeabilízase e
vanse formando as celas
unitarias do ancho do
suco e 2,5 m de altura
(en capas de 60 cm).
 Permite capacidades de
100 a 500 tm/día.

17. Vertedoiros de rampa, vaguada ou
depresión
 Aplicase en terreos que
presentan depresións:
canteiras, cañadas,
vagoadas e
hondanadas.
 Impermeabilízase e os
residuos colócanse en
celas unitarias
semellantes ós casos
anteriores.
 A orientación e as
dimensións adaptándose
ás características
topográficas do terreo.

18. Vertedoiros de baixa densidade
 Os residuos son espallados con
tractores provistos dunha pala de
arrastre.
 Conseguen densidades de 500-600
Kg/m3
(media de 500).
 Este é o modelo empregado para
vertedoiros grandes, con
capacidades superiores a 300 t/día.
 As tongadas, coma sempre, non
deben supera-los 2,5 m de alto
(baixaría moito a densidade,
provocando riscos de
desprendemento de taludes, bolsas
de gas e menor vida útil do
vertedoiro).
 Cóbrense diariamente con 15-20 cm
de terra para evitar insectos,
roedores e cheiros.
VANTAXES:
• Gran capacidade.
• Explotación barata.
• Recuperación de biogás.
• O mellor sistema para
zonas chuviosas

19. Vertedoiros de media densidade
 Compáctase o lixo con
buldozers dun peso
mínimo de 15 Tm.
 Acádanse densidades
de 800 Kg/m3
.
 A capacidade de
traballo é de 35 a 40
Tm/hora.
 A basura cúbrese
diariamente.
VANTAXES
• Economía de espacio
• Aumento da vida útil do
vertedoiro.

20. Vertedoiros de alta densidade
 O lixo esténdese en capas finas
(25 cm) para facilitar a súa
fermentación aerobia.
 O lixo non se cubre, e deben
transcorrer a lo menos 25 días
antes de engadir unha nova capa
encima (45 en zonas húmidas).
 Emprégase para pequenas
tonelaxes (30-150 Tm/día)
 Necesitan unha superficie moi
grande.
 Para vertedoiros pequenos e
medianos.
 Acádanse densidades de 1.100
kg/m3
.
 Hai 3 modalidades que veremos a
continuación.
VANTAXES
• Xéranse menos lixiviados e biogás
que nos outros sistemas.
• Permite un máximo aproveitamento
do espacio útil.
•A fermentación aerobia da materia
orgánica é case total.

21. Vertedoiro de alta densidade con
compactación previa
 Previamente, os residuos son compactados en fardos de 0,8-
1 m de alto por 1-2 m de lonxitude.
 Acádanse densidades de ata 1.000-1.100 Kg/m3
)
 Unha plataforma remolque transporta as balas ó vertedoiro.
 Unha pala coloca os fardos en columnas de 3-4, e recóbrese o
conxunto cunha capa de terra de 20-30 cm.
 Tamén serve como almacén temporal ata un posterior
tratamento.

22. Vertedoiro de alta densidade con
trituración in situ
 Trituradoras cun peso mínimo de 22 Tm,
estenden, compactan e trituran o lixo.
 Mellórase a aireación, a homoxinización e a
humidade para lograr períodos de descomposición
máis rápidos.
 Empréganse capas finas (25 cm) sen cubrición
para acada-la fermentación aerobia
 A intervalos semanais vólvese a pasar a máquina
para airear.
 Necesítase unha ampla superficie de vertido.
 A alta temperatura da fermentación e a
evaporación elimínan a producción de lixiviados.
 Papeis e plásticos non voan a causa da
compactación, e tampouco se atraen roedores e
aves.
 Adecuado para lugares secos e sen solo de
cobertura axeitado.
 Acádanse densidades de 1.100 Kg/m3
.
 A capacidade de traballo non supera as 25
Tm/hora.
 Teñen que pasar 25 días (45 en lugares húmidos)
antes de colocar outra capa.
 Polo tanto a superficie do vertedoiro ten que ser
grande
Emprégase para pequenas
tonelaxes (30-50 Tm/día) en
lugares secos.

23. Colocación dos residuos nun
vertedeiro de alta densidade

24. Vertedoiros de alta densidade con
trituración previa
 Os residuos son triturados nunha
planta de trituración.
 Emprégase en terreos caros, con
escaso material de cobertura e baixa
pluviometría.
 Manipulación semellante á trituración
in situ.
 Sendo a superficie pequena, a
capacidade tamén se reduce a
escasas produccións.
 Pola contra, a vida útil é longa porque
se mineraliza a materia orgánica.

25. Colocación dos residuos
1
2
3
4

26. Espallamento dos residuos

27. Cubrimento con terra

28. Os principais problemas dos
vertedoiros
LixiviadosBiogás
Incendios
Cheiro e animais

29. Equipos 1: Tractores
 Usos:
 Arrastre, carga e
descarga.
 Compactación dos
residuos.
 Movemento de
terras para
cobertura.
 Excavacións e
obras de paso.
Tractores con palas de
carga e excavación

30. Equipos 2: Trituradoras-Compactadoras
Trituradora con pala de arrastre Trituradora-compactadora

31. Equipos 3: Compactadoras
Compactador vibratorio Trituradora con pala de arrastre

32. Equipos 4: Tractores compactadores
Tractores oruga con palas de arrastre e carga

33. Selado ou clausura de vertedoiros
 Cóbrese, de abaixo
cara arriba con
xeomembrana, arxila
e terra.

34. Medidas de protección no selado de
vertedoiros
 Control de accesos
 Acondicionamento das superficies de vertido
 Control da escorrentía superficial
 Recollida e control de lixiviados
 Control e extracción de gases
 Medidas de contención da contaminación de solos e augas subterráneas
 Cuberta de selado
 Revexetación das superficies

35. Clausura do vertedoiro
 A empresa adxudicataria ten que controlar os
lixiviados e biogás durante 30 anos

36. Vertedoiro selado en Roncudo (Corme)

37. Selado de vertedoiros
Ourense
Monterroso
Vilagarcía
O Grove
Cambados
Bueu