Como deseñar a programación e a unidade didáctica

Como deseñar
a programación
e a unidade
didáctica
Programacións
didácticas para Infantil-
Primaria e Secundaria
A Coruña – Ourense – Vigo
Outubro-Novembro 2017
Pilar Ponte (A Profa)

2Programacións didácticas para Secundaria AS-PG e CIG-ENSINO (outubro 2017)
ESTRUTURA DA XORNADA
0. INTRODUCIÓN
1. PARTE XERAL
• A proba 2
• Corpus legal
• Paisaxe educativa
2. PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA
• Estrutura e contidos para cada parte
3. UNIDADE DIDÁCTICA
• Estrutura e contidos para cada parte
4. EXPOSICIÓNS
• Cuestións xerais
• Tempo de debate co tribunal

Que significa hoxe ser docente?
 Competencias profesionais docentes (Decreto 74/2011)

1. PARTE XERAL
1.1. A Proba 2
1.2. Corpus legal
1.3. A paisaxe educativa

1.1. A Proba 2
1ª proba
• Demostración dos coñecementos específicos da especialidade
• Parte A. Proba práctica (tempo establecido polos tribunais).  60%
• Parte B. Desenvolvemento dun tema escrito (2 horas).  40%
• NOTA: + de 5 (mínimo 2,5 en cada parte)

1.1. A Proba 2
2ª proba
• Persoal aspirante que superou a primeira proba
• Comprobación da aptitude pedagóxica e do seu dominio das técnicas necesarias
para o exercicio docente.
• Parte A. Presentación e defensa dunha programación didáctica
• Parte B. Preparación e exposición oral dunha unidade didáctica ante o
tribunal

1.1. A Proba 2
2ª proba
Ponderación segundo os tribunais. En 2017:
20% + 80% – Bioloxía
30% + 70 – Lingua Castelá e Literatura e Matemáticas
40% + 60% – Lingua Galega e Literatura
NOTA FINALOPOSICIÓN  mediaaritmética da nota das 2 probas

ENTRE UN 21% E UN 55%
NA 2ª PROBA
SUSPENDE

1.2. Corpus legal (lexislación básica)

OPOSICIÓNS
• Convocatoria concurso-oposición 
XERAL
• Lei Orgánica 2/2006, do 3 de maio, de Educación (LOE)
• Lei Orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa
(LOMCE)
PROGRAMACIÓNS
• Resolución do 20 de xullo de 2017  instrucións para curso 2017/18 (Capítulo V –
Programacións didácticas) 

CURRÍCULO
• Real decreto 1105/2014, do 26 de decembro  currículo básico da ESO e do
Bacharelato
• Orde ECD/65/2015, do 21 de xaneiro  relacións entre competencias,
contidos e criterios de avaliación
• Decreto 86/2015, do 25 de xuño  currículo da ESO 
• Resolución do 20 de xullo de 2017  instrucións para curso 2017/18 

AVALIACIÓN, PROMOCIÓN E TITULACIÓN
• Real Decreto 310/2016, de 29 de xullo  regula as avaliacións finais de ESO e
Bacharelato
• Real Decreto 562/2017, de 2 de xuño  condicións para a obtención
dos títulos de Graduado en ESO e de Bacharel
• Instrucións do 9 de xuño de 2017  aplicación do Real Decreto 562/2017, título
de Graduado en ESO e modelo de Consello Orientador da ESO 

ATENCIÓN Á DIVERSIDADE
• Decreto 229/2011, do 7 de decembro  regula a atención á diversidade
• Resolución do 20 de xullo de 2017  instrucións para curso 2017/18 (Artigo 10. Programas de
mellora da aprendizaxe e do rendemento, PMAR) 
ORGANIZACIÓN, CONVIVENCIA E PARTICIPACIÓN
• Lei 4/2011, do 30 de xuño  convivencia e participación da comunidade educativa

Enténdese por currículo a regulación dos elementos que determinan os procesos de
ensino e aprendizaxe para cada unha das ensinanzas e etapas educativas. (LOMCE,
Capítulo III)
OBXECTIVOS
COMPETENCIAS
CONTIDOSMETODOLOXÍA DIDÁCTICA
ESTÁNDARES E RESULTADOS DE
APRENDIZAXE
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
ELEMENTOS DO CURRÍCULO
O CURRÍCULO

Lingua Galega e Literatura. ESO. 1º Curso
Obxectivos
1 - O que busca a
educación en toda a
etapa
Contidos
3 – O medio para conseguir o
que pretendemos
Criterios de avaliación
2 - O que pretendemos
Estándares de aprendizaxe
4 – As concrecións dos criterios
Competencias clave
5 – competencias que
desenvolvemos coa
concreción do estándar
Bloque 1. Comunicación oral. Escoitar e falar
 d
 e
 h
 l
 ñ
 B1.1. Comprensión,
interpretación e resumo de
calquera texto oral ou
daqueles propios dos medios
de comunicación,
especialmente noticias de
actualidade, próximas aos
intereses do alumnado.
 B1.1. Comprender e interpretar
a intención comunicativa e a
idea xeral de textos orais
(noticias de actualidade) e
elaborar un resumo.
 LGB1.1.1. Comprende e
interpreta a intención
comunicativa de textos orais
sinxelos (noticias de actualidade).
 CCL
 CAA
• LGB1.1.2. Traslada a información
relevante ou a idea xeral de textos
sinxelos a resumos.
 CCL
 CAA
Denominación  letra
da epígrafe que teñen
os obxectivos no
Decreto 86/2015 do 25
de xuño
Denominación  B (de bloque) +
nº do bloque + nº do contido
Forma  substantivo
Denominación  B (de bloque) + nº
do bloque + nº do criterio de av.
Forma  vbo. en infinitivo
Denominación  LG (sigla da
materia, neste caso Lingua Galega) +
B (de bloque) + nº do bloque + nº do
criterio de av. + número do estándar
Forma  vbo. en P3 do Presente
Denominación  CCL
(sigla competencia, neste
caso, competencia en
comunicación lingüística)
A metodoloxía didáctica é a única parte do currículo que non aparece representada no cadro curricular das
materias.

Desenvolvemento lexislativo 2ª PROBA OPOSICIÓNS
Resolución 20 de xullo de 2017 PROGRAMACIÓN UNIDADE DIDÁCTICA
a) Introdución e contextualización
c) Concreción, de ser o caso, dos obxectivos para o curso. OBXECTIVOS DE APRENDIZAXE OBXECTIVOS DE APRENDIZAXE
b) Contribución ao desenvolvemento das competencias clave. Concreción que recolla a relación dos
estándares de aprendizaxe avaliables da materia que forman parte dos perfís competenciais
COMPETENCIAS
CONTIDOS CONTIDOS
e) Concrecións metodolóxicas que require a materia.
f) Materiais e recursos didácticos que se vaian utilizar.
METODOLOXÍA DIDÁCTICA
d) Concreción para cada estándar de aprendizaxe avaliable de: 1º. Temporalización. 2º. Grao mínimo de
consecución para superar a materia. 3º. Procedementos e instrumentos de avaliación.
ESTÁNDARES E RESULTADOS
DE APRENDIZAXE
i) Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes.
k) Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se poidan adoptar como
consecuencia dos seus resultados.
n) Actividades complementarias e extraescolares programadas por cada departamento didáctico.
ACTIVIDADES DE ENSINO E
APRENDIZAXE QUE SE VAN
FORMULAR NA AULA
g) Criterios sobre a avaliación, a cualificación e a promoción do alumnado.
h) Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino e a práctica docente.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN
l) Medidas de atención á diversidade.
ATENCIÓN DO ALUMNADO
CON NECESIDADES
ESPECÍFICAS DE APOIO
EDUCATIVO
m) Concreción dos elementos transversais que se traballarán no curso que corresponda.
ñ) Mecanismos de revisión, de avaliación e de modificación das programacións didácticas en relación cos
resultados académicos e procesos de mellora.

1.3.1. Curación de contidos. Á procura de boas prácticas educativas.
FASES
1. Buscar
2. Seleccionar
3. Personalizar
4. Compartir (co tribunal)
ONDE
 Buscadores educativos
 Portais educativos
 Profesorado de referencia
 Premios educativos
• Recursos de diferentes materias para o profesorado

1.3.2. ABP (Aprendizaxe Baseada en Proxectos)
1.3.3. Outras:
- Aprendizaxe Colaborativa
- Flipped Classroom
- Aprendizaxe de servizo
- Gamificación...

2. PRESENTACIÓN
E DEFENSA
DUNHA
PROGRAMACIÓN
DIDÁCTICA
2.1. Importancia das características
formais
2.2. Introdución
2.3. Obxectivos
2.4. Competencias
2.5. Contidos
2.6. Metodoloxía
2.7. Criterios de avaliación
2.8. Estándares e resultados de
aprendizaxe
2.9. Atención do alumnado con
necesidades específicas de apoio
educativo
2.10. Elementos transversais
2.11. Actividades
2.12.Anexos

2.1. Importancia das características formais
Respecto á estrutura e ás características tipográficas na
convocatoria dise expresamente:
“Resultarán excluídos do procedemento selectivo
aqueles aspirantes cuxa programación non se
axuste ao establecido nos parágrafos anteriores.”

2.2. Introdución e contextualización
A - INTRODUCIÓN
• Documento marco aberto e flexible
• Referencias lexislativas deste marco
• Etapa de ensino obrigatoria de carácter gratuíto / pos obrigatoria
• A etapa (ESO ou BACHARELATO)
• Características da área e da súa importancia
• Exposición do curso e a materia elixidos e as súas principais características e consideración 
contextualización curricular
• Metáfora  fío condutor

Tipos de materias
• TRONCAL OBRIGATORIA (TO)  Matemáticas.
• ESPECÍFICA (ES)  Cultura Clásica.
• LIBRE CONFIGURACIÓN AUTONÓMICA OBRIGATORIA (LCAO) 
Lingua Galega e Literatura.
• LIBRE CONFIGURACIÓN AUTONÓMICA (LCA)  Investigación e
Tratamento da Información.

B - CONTEXTUALIZACIÓN
• Do entorno
 Físico
 Socioeconómico
• Do centro
 Tipo de centro
 Ensinanzas que imparte
 Recursos humanos
 Infraestruturas
 Dispoñibilidade horaria
 Contexto pedagóxico

LIBRE CONFIGURACIÓN
AUTONÓMICA
(LCA)
• IDENTIDADE DIXITAL
• CONSUMO RESPONSABLE
• VALORES DEMOCRÁTICOS EUROPEOS
• MOBILIDADE ESCOLAR SOSTIBLE E SEGURA
(ORDE do 3 de agosto de 2017)

2.3. Obxectivos
DEFINICIÓN
• Os obxectivos son referentes relativos aos logros que o
alumnado debe alcanzar ao rematar o proceso educativo,
como resultado das experiencias de ensino e aprendizaxe
intencionalmente planificadas para tal fin. Deben ser
observables, medibles e avaliables, e permitir graduar o
rendemento ou o logro alcanzado.
NA PROGRAMACIÓN
Os obxectivos da etapa predominantes no currículo do noso
curso e materia recollidos no DECRETO 86/2015 (TÍTULO I Educación
secundaria obrigatória CAPÍTULO I Principios e obxectivos. Artigo 10. Obxectivos da ESO)

2.3. Obxectivos
Na introdución do currículo da materia
Por exemplo, na introdución das materias lingüísticas:
“estas materias lingüísticas perseguen o obxectivo último de
contribuír á formación de cidadáns e cidadás cunha competencia
comunicativa que lles permita interactuar satisfactoriamente en
todos os ámbitos que forman e van formar parte da súa vida.”

2.4. Competencias
DEFINICIÓN
• As competencias son capacidades para aplicar de xeito integrado os contidos propios de
cada ensinanza e etapa educativa, co fin de lograr a realización adecuada de actividades
e a resolución eficaz de problemas complexos.
 Potenciarase o desenvolvemento da competencia de comunicación lingüística, da
competencia matemática e das competencias básicas en ciencia e tecnoloxía.
 Para unha adquisición eficaz das competencias e a súa integración efectiva no
currículo, deberán deseñarse actividades de aprendizaxe integradas que lle
permitan ao alumnado avanzar cara aos resultados de aprendizaxe en máis dunha
competencia ao mesmo tempo.
NA PROGRAMACIÓN
As competencias predominantes no currículo do noso curso e materia recollidos no
DECRETO 86/2015 (TÍTULO PRELIMINAR, Artigo 3)

2.4. Competencias
Comunicación lingüística (CCL)
Competencia matemática e competencias básicas en
ciencia e tecnoloxía (CMCCT)
Competencia dixital (CD)
Aprender a aprender (CAA)
Competencias sociais e cívicas (CSC)
Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE)
Conciencia e expresións culturais (CCEC)

2.4. Competencias
RELACIÓNS ENTRE OS ELEMENTOS CURRICULARES
 A descrición das relacións entre as competencias, os contidos e os criterios
de avaliación na educación secundaria obrigatoria e no bacharelato será a
establecida de conformidade coa Orde ECD/65/2015, do 21 de xaneiro, pola
que se describen as relacións entre as competencias, os contidos e os
criterios de avaliación da educación primaria, da educación secundaria
obrigatoria e do bacharelato.

2.4. Competencias
PERFIL COMPETENCIAL
• É o conxunto de estándares de aprendizaxe avaliables relacionados
cunha competencia e o seu peso (valor proporcional).
• Está formado por todos os estándares das distintas áreas que inciden
nunha determinada competencia.

2.5. Contidos
DEFINICIÓN
• Os contidos son o conxunto de coñecementos, habilidades, destrezas e
actitudes que contribúen ao logro dos obxectivos de cada ensinanza e etapa
educativa, e á adquisición de competencias.
 Os contidos ordénanse en disciplinas, que se clasifican en materias, ámbitos, áreas e
módulos, en función das ensinanzas, das etapas educativas ou dos programas en que
participe o alumnado.
 En cada materia, os contidos agrúpanse en bloques, o que non supón unha secuencia nin
implica unha organización pechada.
NA PROGRAMACIÓN
Os contidos do noso curso e materia recollidos no DECRETO 86/2015 deixando clara
a súa pertenza aos diferentes bloques de contido.
• Hai persoas que neste apartado insiren as 15 unidades didácticas (2 páxs. por UD), outras
fano nun apartado independente denominado periodización e inclúen un cadro.

2.6. Metodoloxía didáctica
Metodoloxía didáctica é o conxunto de estratexias,
procedementos e accións organizadas e planificadas polo
profesorado, de xeito consciente e reflexivo, coa finalidade de
posibilitar a aprendizaxe do alumnado e o logro dos obxectivos
suscitados.
• A metodoloxía na lexislación
• Artigo 11. Principios metodolóxicos (DECRETO 86/2015 -
TÍTULO I Educación secundaria obrigatoria .CAPÍTULO I.
Principios e obxectivos Artigo 11. Principios metodolóxicos)
• A metodoloxía indicada no currículo de cada materia

Artigo 11. Principios metodolóxicos (DECRETO 86/2015 - TÍTULO I Educación secundaria
obrigatoria .CAPÍTULO I. Principios e obxectivos Artigo 11. Principios metodolóxicos)
Profesorado
• Traballo en equipo do profesorado  enfoque multidisciplinar do proceso
educativo  garantindo a coordinación de todos os membros do equipo
docente de cada grupo
Co alumnado
• Metodoloxía activa e participativa, favorecendo o traballo individual e o
cooperativo do alumnado.
• Atención á diversidade do alumnado con mecanismos de reforzo, que se
deberán pór en práctica tan pronto como se detecten dificultades de
aprendizaxe.

• A comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación
audiovisual, as tecnoloxías da información e a comunicación, o
emprendemento e a educación cívica e constitucional traballaranse en
todas as materias.
• Dedicarase un tempo á lectura na práctica docente de todas as materias.
• Promoverase a integración e o uso das tecnoloxías da información e da
comunicación na aula.
• Deberán deseñarse actividades de aprendizaxe integradas que lle
permitan ao alumnado avanzar cara aos resultados de aprendizaxe de máis
dunha competencia ao mesmo tempo. Para isto, aproveitaranse as
posibilidades que ofrecen as metodoloxías de proxectos, entre outras, así
como os recursos e as actividades da biblioteca escolar.

Punto 10  TIL (Tratamento Integrado de Linguas)
Os centros docentes impartirán de xeito integrado o currículo de todas as linguas
da súa oferta educativa, co fin de favorecer que todos os coñecementos e as
experiencias lingüísticas do alumnado contribúan ao desenvolvemento da súa
competencia comunicativa plurilingüe.
No proxecto lingüístico do centro concretaranse as medidas tomadas para a
impartición do currículo integrado das linguas. Estas medidas incluirán, polo
menos, acordos sobre criterios metodolóxicos básicos de actuación en todas as
linguas, acordos sobre a terminoloxía que se vaia empregar, e o tratamento que se
lles dará aos contidos, aos criterios de avaliación e aos estándares de aprendizaxe
similares en cada materia lingüística, de xeito que se evite a repetición dos
aspectos comúns á aprendizaxe de calquera lingua.

Incluímos na metodoloxía:
•Os tempos
•Os espazos
•Os agrupamentos
•Os recursos

PÓDESE FACER UN APARTADO GLOBAL PARA
AVALIACIÓN
• Criterios de avaliación
• Estándares
• Procedementos
• Sistemas de cualificación

DEFINICIÓN
Os criterios de avaliación son referente específico para avaliar a
aprendizaxe do alumnado. Describen aquilo que se quere valorar e
que o alumnado debe lograr, tanto en coñecementos coma en
competencias, e responden ao que se pretende conseguir en cada
disciplina.
NA PROGRAMACIÓN
Os Criterios de avaliación do noso curso e materia recollidos no
DECRETO 86/2015
(criterios, estándares, procedementos, sistema de cualificación)

Artigo 21. Avaliacións
• A avaliación na ESO será continua, formativa e integradora.
• A avaliación das aprendizaxes dos alumnos e das alumnas terá un
carácter formativo e será un instrumento para a mellora tanto dos
procesos de ensino como dos procesos de aprendizaxe.
• O profesorado realizará de xeito diferenciado a avaliación de cada
materia tendo en conta os criterios de avaliación e os estándares de
aprendizaxe de cada unha delas.
DECRETO 86/2015 - TÍTULO I Educación secundaria obrigatória
CAPÍTULO IV Avaliacións, promoción e titulación

2.8. Estándares e resultados de aprendizaxe
avaliables
DEFINICIÓN
• Os estándares de aprendizaxe avaliables son especificacións dos criterios
de avaliación que permiten definir os resultados de aprendizaxe e que
concretan o que o alumnado debe saber, comprender e saber facer en cada
disciplina.
• Deben ser observables, medibles e avaliables, e permitir graduar o
rendemento ou o logro alcanzado.
• Deben contribuír a facilitar o deseño de probas estandarizadas e
comparables.
NA PROGRAMACIÓN
Os estándares de aprendizaxe do noso curso e materia recollidos no
DECRETO 86/2015

CADRO COMPILATORIO (exemplo1)
Investigación e Tratamento da Información. 1º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
TEMPORALIZACIÓN
(trimestres)
Grao mínimo de
consecución
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Bloque 1. A biblioteca, punto de acceso á cultura impresa e dixital
d
e
h
B1.1. A biblioteca
como espazo de
acceso á
información
B1.1. Utilizar a biblioteca
como espazo de acceso á
información presencial ou
virtual.
INEINB1.1.1. Utiliza a biblioteca do seu
centro para cubrir necesidades de
lectura e de información.
TODOS 4/4
Análise de producións dos
alumnos. Investigacións.
a
b
INEINB1.1.2. Utiliza a biblioteca do
centro na procura de recursos
informativos para os seus traballos
individuais e grupais.
TODOS 4/4
Análise de producións dos
alumnos. Investigacións.
c
d
f
B1.2. As bibliotecas
como espazos
culturais.
B1.2. Identificar a biblioteca
do centro e outras
bibliotecas do contorno
máis próximo, como
espazos culturais
dispoñibles á hora de cubrir
as necesidades de lectura e
de información.
INEINB1.2.1. Utiliza outros tipos de
biblioteca aos que pode ter acceso
no seu contorno máis próximo.
TODOS 2/4
Intercambios orais cos
alumnos. Asemblea.

CADRO COMPILATORIO (exemplo 2)
Obxectivos
Contidos
Crit.Av.
Estándaresde
Ap.
Graomíninode
consecución
Competencias
Unidades
Instrumentos de avaliación
Bloque I: XXX
f, h Bl1.1 B1.1 XXX1.1.1 4/4 CCL Todas PE / OBS / TRA
e, f, h
B1.2
B1.3
B1.2 XXXB1.2.1 1/4 CCL / CD 5 PE / OBS
XXXB1.2.2 2/4 CCL / CD / CSC 7 TRAB
XXXB1.2.3 2/4 CCL / CAA Todas OBS.
XXXB1.2.4 4/4 CAA / CD Todas PE / OBS / TRA

2.9. Atención do alumnado con necesidades
específicas de apoio educativo
Medidas de atención á diversidade
ORDINARIAS (xerais)
• Agrupamentos do alumnado nos diferentes grupos-aula
• Desdobramentos de grupos.
• Reforzo educativo e apoio do profesorado con dispoñibilidade horaria.
EXTRAORDINARIAS (xerais)
• Adaptacións curriculares
• Agrupamentos flexibles
• Apoio do profesorado especialista en Pedagoxía Terapéutica e/ou en Audición e Linguaxe
• Programas de diversificación curricular (PMAR)
• Programas de cualificación profesional inicial
• Grupos de adquisición das linguas

2.10. Elementos transversais
• A comprensión lectora,
• a expresión oral e escrita,
• a comunicación audiovisual,
• as tecnoloxías da información e da comunicación,
• o emprendemento,
• a educación cívica e constitucional
• a prevención da violencia de xénero, da violencia contra as persoas
con discapacidade, da violencia terrorista e de calquera forma de
violencia, racismo ou xenofobia, incluído o estudo do Holocausto
xudeu como feito histórico.

2.11. Actividades
• As actividades ou secuencias de aprendizaxe forman parte dun nivel
inferior de concrección curricular a nível de programación de aula.
• Actividades complementarias e extraescolares programadas por
cada departamento didáctico  forman parte dos apartados
obrigatorios nas programacións anuais  apartado recomendado

2.12. Anexos
• As unidades didácticas desenvolvidas, poden ser outras 75 páxinas (5
por unidade).
• Modelos de disposición de aula
• Modelos de rúbricas
• Ficha de roles para os grupos de traballo cooperativo
• Selección de textos

3. PREPARACIÓN
E EXPOSICIÓN
ORAL DUNHA
UNIDADE
DIDÁCTICA
3.2. Temporalización
3.3. Obxectivos de aprendizaxe
3.4. Contidos
3.5. Metodoloxía
3.6. Actividades de ensino e aprendizaxe
que se van formular na aula
3.7. Medidas de atención á diversidade
3.8. Procedementos de avaliación
3.9. Materiais para a ensinanza

• Introdución
• Indicamos o número da unidade elixida.
• Xustificamos a súa presenza na nosa programación a través da súa
importancia na formación do alumnado.
• Salientamos o contido principal ou un par de contidos destacados e
relacionámolo co seu bloque de contido dentro do currículo da materia.

• Contextualización
• No mesmo centro que situamos a programación que vimos de
expoñer.
• Indicamos como é o grupo-clase e se nel hai persoas que precisen
medidas de atención á diversidade.

3.2. Temporalización
• Situamos a UD pedagoxicamente no conxunto da programación e
cronoloxicamente na altura do curso escolar (trimestre) indicando con que
outros elementos da programación se relaciona cara atrás e cara adiante.
• Número de sesións (entre que datas)
• Tempo educativo fóra da aula (estimación aproximada de horas de
dedicación).

3.3. Obxectivos de aprendizaxe
• Seleccionamos aqueles obxectivos de etapa que van centrar a nosa
unidade didáctica.
• Podemos ademais establecer obxectivos específicos da unidade.
• Relacionámolos cos contidos.

3.4. Contidos
• É moi importante discernir aqueles elementos do currículo onde as
nosas ensinanzas son finalistas daqueloutras nas que outros
compañeiros van ter a oportunidade de rematar aquilo onde nós non
cheguemos.
• Tamén o é discernir aqueles elementos do currículo que son chave e
polo tanto imprescindibles para que a docencia posterior se leve a
cabo de xeito satisfactorio
• Podemos establecer contidos non incluídos na táboa curricular da
nosa materia.

3.5. Metodoloxía
• Traballo individual
• Grupos de traballo heteroxéneos de aprendizaxe cooperativa
• Repercusións na disposición da aula
• Actividades de aprendizaxe integradas

DIFERENZAS ENTRE APRENDIZAXE COOPERATIVA E COLABORATIVA
APRENDIZAXE COOPERATIVA APRENDIZAXE COLABORATIVA
+ DEPENDENCIA
• O alumnado recibe o deseño feito e non mantén o
control sobre as decisións que repercuten no proceso
de aprendizaxe
+ LIBERDADE
• O alumnado deseña e mantén o control sobre as
decisións que repercuten no proceso de aprendizaxe
• Serve para calquera nivel • Máis recomendado en niveis superiores con
alumnado con maior responsabilidade
• Proponse un tema ou problema e o profesorado
organiza o alumnado en grupos heteroxéneos
distribuíndo os roles
• Proponse un tema ou problema e o alumnado decide
como afrontalo baixo a guía do profesorado que actúa
só se é consultado ou no caso de haber algún
problema de interacción
• Dálle máis importancia a como chegamos ao produto
final que ao produto en si
• Importa o produto final
• Non permite que só algúns fagan toda a tarefa, o
avance do grupo depende de que todos fagan as súas
achegas
• Permite distribuír tarefas de xeito que cada un se
ocupe só dun aspecto parcial. É o grupo o que
establece como interactuar e poden reunir todo na
conclusión

3.6. Actividades de ensino e aprendizaxe que se van
formular na aula
• Docentes ou lectivas (as propias do proceso de ensinanza-
aprendizaxe)
• Complementarias (organizadas polo centro docente e
desenvoltas no horario lectivo – aprobadas polo consello
escolar – deben ser gratuítas)
• Extraescolares (incluídas dentro do proxecto educativo, irán
comentadas nas respectivas UDIs)
CRONOGRAMA CON ACTIVIDADES DISTRIBUÍDAS POR SESIÓNS

3.7. Medidas de atención á diversidade
Diferentes medidas de atención que temos na aula:
• Agrupamentos (ordinaria)
• Reforzos (ordinaria)
• Adaptacións curriculares (extraordinaria)
Por infradotación competencial (TDHA...)
Por sobredotación competencial (alumnado de altas
capacidades)

3.8. Procedementos de avaliación
• Avaliación do proceso de aprendizaxe
• Av. Inicial ou diagnóstica – Av. Continua ou formativa – Av. Sumativa
• Av. de diagnóstico segundo o nivel que escollamos
[Av. Auténtica (Carles Monereo) – presentarlle ao alumnado situacións-
problema que atopa na súa vida no presente ou pode atopar no futuro]
• Avaliación do proceso de ensinanza
• Externa
• Por parte do propio profesorado

3.9. Materiais para a ensinanza
• Materiais didácticos: elaborados por especialistas para ensinar (libro
de texto)
• Materiais educativos: admiten un uso pedagóxico pero non foron
elaborados con este fin (unha revista, un anuncio...)

4. EXPOSICIÓNS
4.1. Cuestións xerais
4.2. Tempo de debate co
tribunal

4.1. Cuestións xerais
Diferenza entre defensa e exposición.
• Defensa da programación  coméntase o que está escrito e tamén se
argumenta
• Exposición da unidade didáctica  só se comenta o que está escrito
• Programación e UD  deben ter unha conclusión na exposición oral.
Aspectos que xa teñen que estar aprendidos:
• Presentación e saúdo inicial
• Control do espazo
• Volume
• Falar todo o tempo
• Minuto de ouro
• Levar un exemplar para cada membro do tribunal (mínimo 3)

4.2. Tempo de debate co tribunal
• O debate implica defensa do argumento propio.
• Evita negar o contraargumento, aprovéitate del.
• Cando falta algo nunca digas que non o consideraches
importante, usa o comodín do espazo no documento e do
tempo na exposición.
• Nunca quedes en silencio.

MOITAS GRAZAS!!!
about.me/aprofa

Como deseñar a programación e a unidade didáctica

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Ähnlich wie Como deseñar a programación e a unidade didáctica

Ähnlich wie Como deseñar a programación e a unidade didáctica (16)

Mehr von A profa Pilar Ponte

Mehr von A profa Pilar Ponte (7)

Como deseñar a programación e a unidade didáctica