Bài giảng được thiết để cung cấp cho người học phương pháp và kỹ năng cần thiết của quá trình điều tra khảo sát. Thêm vào đó bài giảng cũng giúp người học một số phương pháp chọn mẫu cơ bản để có thể ứng dụng vào các cuộc khảo sát thông thường. Bài giảng 1: Thiết kế điều tra Trong phần này người học sẽ làm quen với các phương pháp điều tra, trình tự thực hiện các bước và nắm các khái niệm cơ bản về Mẫu trong điều tra khảo sát: Giới thiệu phương pháp điều tra Quá trình thực hiện các phương pháp điều tra Tài liệu tham khảo: Các tài liệu sau đây sẽ giúp người học hiểu, tiếp thu và bổ trợ được nhiều hơn nữa những nội dung của khóa học trên : Sức mạnh của thiết kế điều tra, IAROSSI, WorldBank 2006 Sổ tay nghiên cứu điều tra, PETER H. ROSSI, D. ... Wright, 2003 Để biết thêm chi tiết về các hoạt động và nghiên cứu của DEPOCEN truy cập: Website: http://depocen.org/vn/ LinkedIn: http://linkd.in/1GnHrHB Facebook: DEPOCEN

1. Trung tâm Nghiên cứu Chính sách và Phát triển (DEPOCEN)

2.  Tổng quan về nghiên cứu
◦ Nghiên cứu là gì
◦ Các bước trong nghiên cứu
◦ Phân loại nghiên cứu
 Giới thiệu chung về công tác điều tra khảo sát
◦ Một số khái niệm chung
◦ Các bước trong điều tra khảo sát
◦ Một số phương pháp chọn mẫu

3.  Nghiên cứu là gì? (What is research?)
◦ Thu thập thông tin?
◦ Xắp sếp lại thông tin
 Tại sao lại nghiên cứu (Why research?)
◦ Được giao
◦ Sở thích
◦ ?????

4.  Nghiên cứu bao giờ cũng bắt đầu bằng câu hỏi nghiên
cứu
 Nghiên cứu đòi hỏi phải có mục tiêu rõ
 Nghiên cứu phải tuân thủ qui tắc, có kế hoạch và có qui
trình cụ thể
 Nghiên cứu thường chia một vấn đề lớn ra thành nhiều
vấn đề nhỏ để giải quyết một cách dễ dàng
 Nghiên cứu được định hướng bởi câu hỏi nghiên cứu, giả
thuyết nghiên
 Trong nghiên cứu người ta thường phải đưa ra một số
giả thiết nhất
 Trong nghiên cứu thường phải thu thập và xử lý dữ
 Bản chất của nghiên cứu là có vòng

7.  Nghiên cứu cơ bản >< Nghiên cứu ứng dụng
 Nghiên cứu định tính >< Nghiên cứu định lượng
 Nghiên cứu lý thuyết >< Nghiên cứu thực
nghiệm
 Nghiên cứu thử nghiệm (experimental) >< NC
phi thử nghiệm (non-experimental)
 Nghiên cứu tự nghiên >< nghiên cứu xã hội

8.  Xác định chủ đề nghiên cứu
 Tìm hiểu thông tin cơ bản
 Làm rõ lại chủ đề nghiên cứu
 Tổng quan tài liệu (literature review)
 Xây dựng giả thuyết (phân biệt với giả thiết)
 Thu thập dữ liệu (định tính, định lượng, thử
nghiệm, phi thử nghiệm)
 Phân tích dữ liệu
 Viết báo cáo
 Công bố (dissemination)

9. Một số khái niệm chung
1. Tổng thể: nhóm những thành viên,những đơn vị có sự kiểm soát
- Tổng thể lý thuyết.
- Tổng thể thực thi.
2. Tổng điều tra: có được qua thu thập những thông tin từ mỗi thành
viên trong tổng thể dân cư.
3. Khung lẫy mẫu: đó là danh sách các cá nhân(từ tổng thể thực thi)
mà từ đó mẫu được lựa chọn.Khung lấy mẫu phải đầy đủ, toàn
diện và được cập nhập.
Ví dụ về khung lấy mẫu: danh sách cử tri, danh bạ điện thoại,
tổng điều tra dân cư…
4. Mẫu: thu thập thông tin chỉ của một số thành viên trong tổng thể.

10.  Là phương pháp thu thập thông tin có hệ thống từ
(một số) những cá nhân phục vụ mục đích mô tả
những thuộc tính của một tổng thể lớn hơn mà
những cá nhân đó là thành viên.

11.  Thông tin thu được bằng việc hỏi những câu hỏi.
 Thông tin được thu thập bằng cả việc thực hiện
những cuộc phỏng vấn, hỏi những câu hỏi và
ghi lại câu trả lời(phỏng vấn trực tiếp và qua
điện thoại) và cả bằng việc để người trả lời đọc
hoặc nghe câu hỏi sau đó họ tư ghi câu trả lời.
 Thông tin được thu thập từ một nhóm nhỏ dân
cư (mẫu) được mô tả rộng hơn cho các thành
viên trong tổng thể đó.

12.  Đặc điểm của tổng điều tra.
- Liệt kê các cá nhân
- Mang tính tổng thể.
. Ưu điểm của tổng điều tra: tổng thể.
. Hạn chế của tổng điều tra:
- Chi phí tốn kém
- Mất nhiều thời gian
- Không chính xác
- Chủ đề nghiên cứu bị hạn chế.
- Không cần thiết

13.  Điều tra chọn mẫu có thể được sử dụng để suy
rộng ra các đặc điểm của tổng thể. Điều tra chọn
mẫu đỡ tốn chi phí hơn và hiệu quả hơn so với
tổng điều tra.
 Điều kiện để thưc hiện điều tra chọn mẫu.
- Chọn mẫu ngẫu nhiên từ tổng thể.
- Thiết kế mẫu và cỡ mẫu phải khả năng suy rộng
cho tổng thể một cách chính xác.

14.  Khoa học:
- Sử dụng những nguyên tắc của thống kế, kinh
tế, tâm lý.
- Những nguyên tắc này tương đối chặt chẽ và
dựa trên những khoa học chính thống.
. Nghệ thuật:
- Không có chuẩn mực cụ thể nào, không có tài
liệu chung nhất nào cho thiết kế điều tra.Nó phụ
thuộc rất nhiều vào mục đích và câu hỏi nghiên
cứu mà nhà nghiên cứu muốn đạt được.
- Và đôi khi còn là sự đánh đổi giữa các mục tiêu

15. 1. Xác định mục đích của dự án: bạn muốn biết cái gì?
2. Xác định mẫu(chọn mẫu): ai là người được phỏng vấn
và số lượng là bao nhiêu?
3. Lựa chọn phương pháp phỏng vấn: Bạn sẽ phỏng vấn
như thế nào?
4. Xây dựng bảng hỏi: bạn sẽ hỏi những gì?
5. Phỏng vấn thử bảng hỏi: kiểm tra các câu hỏi trong
thực tế.
6. Tiến hành những cuộc phỏng vấn: hỏi những câu hỏi.
7. Nhập và làm sạch dữ liệu: Nhập dữ liệu vào máy tính
và tiến hành kiểm tra tổng thể dữ liệu.
8. Phân tích dữ liệu: thực hiện xử lý, phân tích và viết báo
cáo.

16. - Bước thực hiện đầu tiên của bất kỳ dự án nào cũng là
xác định chúng ta muốn nghiên cứu cái gì? Xác định
mục đích của dự án cần biế rõ ràng: ai là người chúng
ta sẽ điều tra và chúng ta muốn hỏi họ cái gì. Nếu mục
đích không rõ ràng thì kết quả điều tra cũng sẽ không
rõ ràng.
- Để đạt được mục đích cuối cùng của dự án, phải xác
định những mục tiêu cụ thể để đạt được mục đích đó.
Chính là việc chia tách vấn đề nghiên cứu thành
những câu hỏi nhỏ hơn và xác định cách trả lời để
minh chứng cho mục đích cuối cùng mà nhà nghiên
cứu muốn đạt được.

17.  Đối vơi bất kỳ một cuộc điều tra nào, rất cần thiết
để có được dữ liệu từ những cá nhân đại diện cho
nhóm mà bạn muốn nghiên cứu. Thậm chí với một
bảng hỏi hoàn hảo (nếu điều đó tồn tại) thì dữ liệu
điều tra của bạn được thu thập chỉ hữu ích nếu
những người trả lời là điển hình cho toàn bộ tổng
thể.

18.  Để đảm bảo được chất lượng của dữ liệu thu được
cần phải có phương pháp phỏng vấn phù hợp với đối
tượng nghiên cứu.
 Những phương pháp phỏng vấn:
- Phỏng vấn trực tiếp (face to face)
- Bảng hỏi để người trả lời tự điền(self administation)
- Phỏng vấn qua điện thoại (telephone)
- Điều tra qua mail (mail survey)

19.  Mỗi phương pháp có những ưu điểm riêng, tùy
thuộc vào từng đối tượng và nguồn kinh phí mà
nhà nghiên cứu lựa chọn phương pháp phỏng
vấn.
 Có những cuộc nghiên cứu sử dụng nhiều hình
thức phỏng vấn để tiết kiệm chi phí.
 Ví dụ:
- Bảng hỏi tự điền dành đối với cha mẹ và
phỏng vấn trực tiếp với con.
- Phỏng vấn trực tiếp với doanh nghiệp và điều
tra qua mail với cán bộ thuế….

20.  Thiết kế bảng hỏi
- Xác định: bạn cần hỏi cái gì?
- Làm việc với các chuyên gia.
- Dựa trên khung lý thuyết.
- Xác định bố cục bảng hỏi.
- Bản nháp của bảng hỏi được hình thành với ý
đồ rõ ràng của từng câu hỏi: khách quan, chủ
quan
- Đồng nghiệp góp ý bảng hỏi.
- Phiên bản đầu tiên được hình thành

21.  Để khẳng định tính thực thi của bảng hỏi trên diện
rộng.
 Nội dung hỏi thử:
- Thử thang đo,lời lẽ của câu hỏi, cấu trúc phiếu
hỏi, độ dài, ảnh hưởng của ngoại cảnh….
 Hỏi thử cho đến khi thông tin cần thiết mà không
gặp nhiều vấn đề

22. Khách thể
Đã ki m traể
Th m iư ờ G i ti p theoọ ế
T ch iừ ố N l c khácỗ ự
Ch p nhânấ
H nẹ
Ti n hànhế
Ph ng v nỏ ấ
B ng h iả ỏ
đ c s aượ ử
Giám sát viên
Ki m traể
Sai xót lo i bạ ỏ
Ph ng v n viênỏ ấ
S aử

23.  Bước 7: nhập và làm sạch dữ liệu
- Thiết kế form nhập dữ liệu: Cspro
- Nhập dữ liệu.
- Kiểm tra chéo
- Chạy thử số liệu: SPSS, Stata.
 Bước 8: Phân tích số liệu
- Phân tích số liệu theo mục đích nghiên cứu
 Bước 9: Viết báo cáo

24. Làm rõ m c tiêu nghiên c uụ ứ
L a ch n ph ng phápự ọ ươ
thu th p thông tinậ
L a ch n khung l y m uự ọ ấ ẫ
Xây d ng và h i thự ỏ ử
b ng h iả ỏ
Thi t k và ch n m uế ế ọ ẫ
Thu th p thông tin t m uậ ừ ẫ
Mã hóa và nh p d li uậ ữ ệ
Hi u ch nh sau đi u traệ ỉ ề
Phân tích s li u và vi t báo cáoố ệ ế