1. MODYUL 3: MGA
ISYU AT HAMONG
PANGKASARIAN
Inihanda ni Bb. Candice Gamayon
Cagayan de Oro National High School
2. Panimula at Gabay na Tanong
Sa modyul na ito, pagtutuunan ng pansin
ang iba’t ibang isyu at hamon tungkol sa Kasarian
at Lipunan. Naglalaman ito ng mga gawain na
hahamon sa kaalaman at kasanayan ng mga mag-
aaral na masuri at maunawaan ang mga usaping
may kinalaman sa Kasarian at Lipunan.
Makatutulong ang pag-unawang ito na
malinang sa iyo ang pagpapahalaga
pagkakapantay-pantay at paggalang sa kapwa
bilang kasapi ng isang pamayanan, bansa at
daigdig.
3. Pamantayan sa Pagkatuto
Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap
Ang mga mag-aaral ay may
pag-unawa sa mga epekto
ng mga isyu at hamon na
may kaugnayan sa kasarian
at lipunan upang maging
aktibong tagapagtaguyod ng
pagkakapantay-pantay at
paggalang sa kapwa bilang
kasapi ng pamayanan.
Ang mga mag-aaral ay
nakagagawa ng mga
makabuluhan at malikhaing
hakbang na nagsusulong ng
pagtanggap at paggalang sa
iba’t ibang kasarian upang
maitaguyod ang
pagkakapantay-pantay ng
tao bilang kasapi ng
pamayanan.
10. Mga Katanungan:
1. Ano ang ipinahihiwatig ng mensahe ng
mga simbolo?
2. Ano ang naging batayan mo sa daglian
mong pagtukoy sa kahulugan ng bawat
simbolo?
3. Bakit sa palagay mo ganito ang ginamit
na simbolo? Ipaliwanag.
15. • Ano ang ipinahihiwatig ng dalawang
simbolo na sa timbangan?
• Sa iyong palagay, mayroon kayang hindi
napabilang sa representasyon na
ipinahihiwatig ng larawang ito? Sino?
• Ano sa palagay mo ang pangkalahatang
mensahe ng larawan?
17. SEX
KASARIAN
17
Konsepto ng Kasarian
(Gender) at Sex
Tumutukoy sa biyolohikal o
pisyolohikal na katangian na
nagtatakda ng pagkakaiba ng
babae sa lalaki (WHO)
Tumutukoy sa panlipunanng
gampanin, kilos, at gawain na
itinatakda ng lipunan para sa
mga babae at lalaki (WHO)
18.
19. Pag-iba ng kahulugan ng sex
at kasarian
• Dati ay walang pinagkaiba ang kahulugan ng
sex at kasarian
• Nagsimula noong 1950s sa mga sikolohista sa
Estados Unidos at Inglatera
• Sex ay tumutukoy sa katangiang pisikal;
kasarian sa katangiang sikolohikal o pagkilos
• Sex ay biyolohiya; ang kasarian ay impluwensya
ng kultura
20. Sex Kasarian
• May bayag ang lalaki
• Mas malaki ang buto ng
lalaki
• Sa Vietnam, mas maraming
lalaki ang naninigarilyo
• Sa maraming bansa, ang
gawaing bahay ay
ginagawa ng babae
• Ang babae ay may
buwanang regla
• Sa Estados Unidos, mas
mababa ang kita ng babae
kaysa lalaki
• Ang babae ay may suso
at ang suso nila ay may
gatas
• Sa Saudi Arabia, hindi
maaaring magmaneho
ang babae
21. Sex Kasarian
• Panlahat (universal)
• Medyo hindi nababago
• Kategorya - babae o
lalaki
• Katangiang pantay na
pinahahalagahan
• Kultural/nakatali sa kultura
• Nababago
• Kategorya - feminine o
masculine
• Katangiang may tatak ng
inekwalidad o di-
pagkakapantay-pantay
• Biyo-pisyolohikal • Sosyo-sikolohikal
22. Aziza Al Yousef
• Si Aziza Al Yousef ay nakulong
matapos lumabag sa Women
Driving Ban sa Saudi Arabia. Si Al
Youself ay kilalang tagapagtaguyod
ng kampanya laban sa pagbabawal
sa kababaihan na magmaneho ng
sasakyan. Siya ay nakulong nang
mahuling nagmamaneho kasama si
Eman Al-Nafjan, sadya nilang gawin
ito. Silang dalawa ay magkapareho
ang adbokasiya na alisin ang driving
ban para sa mga kababaihan sa
Saudi. Matapos nilang pumirma sa
isang kasunduan na hindi na nila ulit
ito gagawin, sila ay nakalabas ng
kulungan
24. sexual orientation
• tumutukoy sa kakayahan ng isang tao na
makaranas ng malalim na atraksiyong
apeksyonal, emosyonal, sekswal; at ng
malalim na pakikipagrelasyon sa taong
ang kasarian ay maaaring katulad ng sa
kanya, iba sa kanya, o kasariang higit sa
isa.
(GALANG Yogyakarta)
25. gender identification
• (pagkakakilanlang kasarian) kinikilala
bilang malalim na damdamin at personal
na karanasang pangkasarian ng isang
tao, na maaaring nakatugma o hindi
nakatugma sa sex niya nang siya’y
ipanganak…
(GALANG Yogyakarta)
26. gender identification
• … kabilang ang personal na pagtuturing
niya sa sariling katawan (na maaaring
mauwi, kung malayang pinipili, sa
pagbabago ng anyo o kung ano ang
gagawin sa katawan sa pamamagitan ng
pagpapaopera, gamot, o iba pang paraan)
at iba pang ekspresyon ng kasarian,
kasama na ang pananamit, pagsasalita, at
pagkilos.
28. ALPABETO NA SOPAS
• LGBT/LGBTIQA
• Inisyalismo para sa
Lesbian Gay Bisexual
at Transgender
(LGBT) or Lesbian
Gay Bisexual
Transgender Intersex
Questioning/Queer at
Allies
29. LESBIAN O LESBYANA
• Isang babae na may
emosyonal at pisikal na
atraksyon sa kapwa
babae at kinikilala ang
sarili bilang lesbian;
• Jane Lynch,
Amerikanang artista sa
Glee, isang palabas sa
telebisyon
30. GAY
• Isang lalaki na may
emosyonal at pisikal na
atraksyon para sa kapwa
lalaki at kinikilala ang sarili
bilang gay. Ginagamit din
ang salitang ito para sa
mga lesbyana sa labas ng
Pilipinas.
• John Amaechi, retiradong
manlalaro ng NBA
31. BISEXUAL
• Isang tao na may
emosyonal at pisikal
na atraksyon para sa
lalaki o babae at
kinikilala ang sarili
bilang bisexual.
• Lady Gaga
32. TRANSGENDER
• Salitang naglalarawan sa mga
taong ang gender identity o
gender expression ay hindi
tradisyunal na kaugnay ng
kanilang sex assignment noong
sila ay pinanganak at kinikilala
ang sarili bilang transgender;
• Sila ay maaaring transsexual,
cross-dresser, o genderqueer
• Justine Ferrer, ang unang
babaeng transgender sa
palabas na Survivor Philippines
33. MGA TAONG TRANSGENDER
• Cross Dressers o CD—mga
taong nagbibihis gamit ang
damit ng kabilang kasarian.
Hindi nila binabago ang
kanilang katawan. Hal.Victoria
Prince, isang aktibistang CD sa
Amerika.
• Genderqueers—mga taong
itinatakwil ang gender binary o
ang konsepto na dalawa lang
ang kasarian. Minsathoseere are
only two genders. Naniniwala
ang ibang genderqueer na sila ay
walang kasarian (agender) o
kombinasyon ng kasarin
(intergender). Hal. Riki
Wilchins, isang manunulat.
34. • Transsexuals—mga taong ang
gender identity ay direktang
salungat sa kanilang sex
assignment noong sila ay
pinanganak. Marami pero
hindi lahat ng mga taong
transsexual ay binabago ang
kanilang gender expression at
katawan sa pamamagitan ng
hormone replacement therapy
(HRT) ay iba’t ibang
operasyong na parte ng
prosesong tinatawag na
transition. Hal. BB
Gandanghari, artista at Balian
Buschbaum, atletang Aleman.
MGA TAONG TRANSGENDER
35. Sources:
• LM AP10
• Naomi Fontanos
• Executive Director
• Gender and Development Advocates (GANDA) Filipinas
• www.facebook.com/gandafilipinas
• www.twitter.com/gandafilipinas
• www.facebook.com/NaomiFontanosPage
• www.twitter.com/NaomiFontanos
Hinweis der Redaktion
Sa iyong palagay, bakit kaya wala sa larawang ito ang isa pang simbolo na nakita mo sa unang gawain?
Sikaping makapagtala ng tatlong sagot sa bawat hanay. Iwan munang blangko ang bahagi ng “Learned” sapagkat ito ay sasagutan lamang sa sandaling matapos na ang aralin. Gamiting gabay ang mga pamprosesong tanong sa talakayan.
Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang pagkakatulad ng iyong sagot sa hanay ng KNOW at WANT?
2. Sa iyong palagay, marami ka pa bang dapat malaman tungkol sa mga isyu ukol sa kasarian?
A
Sa simpleng pakahulugan, ang salitang oryentasyong sekswal ay tumutukoy sa iyong pagpili ng iyong makakatalik, kung siya ay lalaki o babae o pareho. Ang oryentasyong sekswal ay maaaring maiuri bilang heterosekswal, homosekswal, at bisekswal.